|
[[Gambar:redbloodcells.jpg|right|frame|250px|Eritrosit manungsa]]
'''Èritrosit''' utawa '''sèl getih abang''' ({{lang-en|red blood cell (RBC), erythrocyte}})<ref name="jwk blood">{{cite web|url = http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/B/Blood.html|title = John W. Kimball's Biology pages - Blood|accessdate = 2010-02-14}}</ref> ya iku jinis [[getih]] kang paling akèh ana ing awak lan nduwé kagunan nggawa [[oksigenoksigèn]] tumuju jaringan-jaringan awak lumantar getih ing [[kéwan]] [[vèrtebrata]]. Tembung èritrosit asalé saka [[basa]] [[Yunani]], ya iku ''erythros'' tegesé [[abang]] lan ''kytos'' tegesé ''selubung'' utawa [[sèl]].
== Ciri-ciri ==
Wujud eritrosit ya iku bunder, bikonkaf utawa [[cakram]]. Eritrosit ora nduwé inti, dhindhingé ''elastis'', sarta ''fleksibel''.<ref name="internet1">[http://id.shvoong.com/medicine-and-health/medicine-history/2136601-darah-fungsi-darah-plasma-darah/#ixzz2JckVATeR Fungsi Darah](diundhuh 1 Fèbruari 2013)</ref> Ukuran diamèteré udakara 7,7 unit (0,007 mm) lan ora obah. Akèhé udakara 5 yuta ing 1 mm3. Wernané [[kuning]] rada abang.<ref name="internet2">[http://www.smallcrab.com/kesehatan/655-mengenal-secara-singkat-fungsi-dan-bagian-bagian-darah Fungsi dan Bagian Darah](diundhuh 1 Fèbruari 2013)</ref>
Pérangan jero eritrosit kawangun saka [[hemoglobin]], siji biomolekul kang bisa nalèni oksigenoksigèn. Hemoglobin bakal njupuk oksigenoksigèn saka [[paru-paru]] lan [[insang]], lan oksigenoksigèn mau bakal diculaké nalika eritrosit nglwéati [[pembuluh kapiler]]. Werna [[abang]] eritrosit asalé saka warna hemoglobin kang unsur bahan nggawéné saka [[zat besi]]. Ing manungsa, sèl getih abang iki digawé ing [[sumsum balung buri]], banjur minangka kepingan [[bikonkaf]]. Ing jero sritrosit ora ana inti sèl (nukleus). Eritrosit aktif 120 dina sadurungé pungkasané remuk.<ref>Laura Dean. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?call=bv.View..ShowTOC&rid=rbcantigen.TOC&depth=2 ''Blood Groups and Red Cell Antigens'']</ref>
== Kagunan ==
Kagunan eritrosit kang utama ya iku nalèni oksigenoksigèn saka paru-paru kanggo disebar tumuju kabèh jaringan awak lan nalèni [[karbon dioksida]] saka jaringan awak kanggo ditokaké liwat paru-paru.<ref name="internet2"/> Prosès nalèni oksigenoksigèn lan karbondioksida iki ditindakaké déning hemoglobin kang wis minangka senyawa karo oksigenoksigèn kang banjur diarani [[oksihemoglobin]] (Hb + oksigenoksigèn 4 Hb-oksigenoksigèn).<ref name="internet2"/> dadi, oksigenoksigèn kang diangkud saka kabèh pérangan awak minangka oksihemoglobin kang mengkoné sawisé tekan jaringan bakal diculaké: Hb-oksigenoksigèn Hb + oksigenoksigèn, lan sabanjuré.<ref name="internet2"/> Hb mau bakal mentuk senyawa karo karbondioksida lan diarani karbon dioksida hemoglobin (Hb + karbon dioksida Hb-karbon dioksida) ing endi karbon dioksida mau bakal diculaké ing paru-paru.<ref name="internet2"/>
Nalika eritrosit ana ing tegangan ing pembuluh kang sempit, eritrosit bakal ngeculaké [[ATP]] kang bakal njalari dhindhing jaringan ngaso lan dadi amba.<ref>{{Cite journal
}}</ref>
Eritrosit uga ngeculaké senyawa [[S-nitrosothiol]] nalika hemoglobin ''terdeoksigenasi'', kang uga nduwé kagunan kanggo ngambakaké pembuluh getih lan nglancaraké iliné getih supaya getih mili tumuju pérangan awak kang kurang oksigenoksigèn.<ref>{{Cite journal
| doi = CIRCRESAHA.108.176867
| volume = 103
</ref> Eritrosit normal duwé [[volume]] udakara 9 fL (9 [[femto]][[liter]]). Udakara sepertelon saka volume kang diisèni [[hemoglobin]] ya iku kabèh ana 270 yuta molekul hemoglobin, ing endi saben molekul nggawa 4 gugus [[heme]].
Wong diwasa nduwé 2-3 × 1013 eritrosit saben wektu (wong wadon nduwé 4-5 yuta eritrosit per mikroliter getih lan waong lanang nduwé 5-6 yuta). Déné wong kang manggon ing [[dhataran dhuwur]] kang duwé kadhar oksigenoksigèn cendhak, nduwé eritrosit kang luwih akèh. Eritrosit kaandhut ing getih kanthi gunggungé kang dhuwur dibandhingaké karo partikel getih liyané, kaya ta [[leukosit]] kang mung 150.000-400.000 ing saben mikroliter ing getih manungsa. Ing manungsa, hemoglobin ing eritrosit nduwni peran kanggo ngeteraké punjul 98% oksigenoksigèn tumuju kabèh pérangan awak, déné sisané larut ing jero [[plasma getih]]. Eritrosit ing jero awak manungsa nyimpen udakara 2.5 gramak [[besi]], nyulihi udakara 65% kandhutan besi ing awak manungsa.<ref>[http://www.med-ed.virginia.edu/courses/path/innes/nh/iron.cfm Iron Metabolism], University of Virginia Pathology. Accessed 22 September 2007.</ref><ref>[http://sickle.bwh.harvard.edu/iron_transport.html Iron Transport and Cellular Uptake] by Kenneth R. Bridges, Information Center for Sickle Cell and Thalassemic Disorders. Accessed 22 September 2007.</ref>
=== Polimorfisme lan kelainan ===
Morfologi eritrosit kang normal ya iku bikonkaf. Cekungan (konkaf) ing eritrosit kanggo mènèhi ruwang hemoglobin kang bakal nalèni oksigenoksigèn. Nanging, polimorfisme kang njalari abnormalitas ing eritrosit bisa njalari tuwuhé akèh [[lelara]]. Padatan, polimorfisme dijalari déning [[mutasi]] [[gen]] pengkode hemoglobin, gen pengkode [[protéin transmembran, utawa gen pengkode protéin [[sitoskeleton]]. Polimorfisme kang bisa kadadéan antarané ya iku [[anemia sèl sabit]], ''Duffy'' négatif, ''Glucose-6-phosphatase deficiency'' (defisiensi G6PD), [[talasemia]], kelainan glikoporin, lan ''[[Ovalositosis|South-East Asian Ovalocytosis]]'' (SAO).<ref>Kwiatkowski DP. 2005. How malaria has affected the human genome and what human genetic can teach us about malaria. ''Am. J. Hum. Genet.'' 77: 171-92.</ref>
== Cathetan suku ==
| 