|
'''Upacara Wiwit''' mujudaké tatacara Jawa sing diadani saben panenpanèn [[pantun|pari]]. Wiwit wis arang keprungu, nanging deningdéning warga kelurahan [[Ngawen, Ngawen, Blora|Ngawen]], isih diuri-uri. Upacara Wiwit, neknèk ning kabupatenkabupatèn [[Ngawen, Ngawen, Blora|Blora]], karana upacara methik pari. PanenanPanènan pari bisa becik lan orangéorané gumantung marang [[TuhanHyang|Gusti Sing Akarya Jagad]]. Upacara Wiwit iku desaing désa siji lan sijinesijiné pancenpancèn bedabéda. Ana sing ngarani upacara [[Labuhlabuh]], lan ana sing mastani nglènggani utawa wiwit. NengNing [[Jawa TimurWétan]] karan '''Methikmethik''', wiwit iku kanggonekanggoné kadang tani klébu mangsa sing banget nyenengkenyenengké, mula perlu nindakakenindakaké acara iku.
== Acara ==
Acara wiwit iku keparengkapérang dadi loro. Sing sepisan ing papan bulak pari panenpanèn, ditengeri kanthi methik pari mantenmantèn. SaperanganSapérangan banjur mboyong pari mantenmantèn menyang omaheomahé sing duweduwé pari, tumuli mapanake sing duweduwé pari tumuli mapanakemapanaké ing [[lumbung]]. Prastawa sing iki sinebut mboyong pari mantenmantèn. SepindhahanSepisanan punapaapa wontenana gandhengipungandhèngané kaliyankaro dintendina pasaran, wong Jawa pancenpancèn percaya banget karo petunganpétungan dina pasaran, methik pari kudu milih dina becik liyaneliyané.
BojoneBojoné sing duweduwé pari, anakeanaké, peraneperané gedhegedhé banget. Jalaran dhewekedhèwèké ingsing nyapakenyiapaké ubarampeneubarampéné. Ning nek ana alangan bisa dipasrahkedipasrahké wong liya sing isoisa ngawenggawé sajensajèn. SajeneSajèné awujud [[jadah]] woran, lintingan bekatul (katul), sega [[sambel]] gepenggèpèng dhele[[dhélé]] sing digorengdigorèng, kembang borehborèh, wedhak, abon-abon, kinang, juruh, pulo gimbal pulo gringsing, [[godhong]] pulutan (Urène labato), [[endhog]], rakan (arupa uwi-uwi). SenthéSènthé (Colacasiaesculenata), pisang[[gedhang]] sepet kuku, [[jawawut|jewawut]] (Panicumvirida), tebon, jejali. Jewawut lan tebon digerus alus. Rakan didodok ana ing pangjangpajang ilang-kranjang sing di gawedigawé saka janur-sabanjuresabanjuré tumpeng alus, tumpeng among-among, sega gurih, [[sega liwet]], sega golong giling, [[kupat]] luwar cacahecacahé loro, kupat lepet loro, kupat bucu lima, [[menyan]], klasan, [[kain]] (jarik) anyar, parem, jungkat, pengilon, ani-ani, kinang, sayurjangan menir, godhong kelor, gerehgerèh pethekpèthèk. Barang-barang mau banjur digawa menyang pinggir [[sawah]] sing arep dipanendipanèn.
Dina sing becik wis katemtokakekatemtokaké. YenYèn tiba dina SenenSenèn Paing, Senen neptuneneptuné papat lan Paing sanga, gunggungegunggungé 13. Merga parinepariné mantenmantèn sajodho, gunggungegunggungé pari sing dipetikdipethik ana 26 gagang pari. SakwiseSakwisé ndonga sinambi mbakar menyan tumuli ngani-ani njupuk 26 gagang pari diiket dadi siji. Ya iki sing jenengejenengé pari mantenmantèn Sri-Sadana. SakwiseSakwisé iku sajen-sajen sing ana pajang ilang padha didum mliginemliginé marang bocah sing melumèlu Wiwit. Sak wiseSakwisé iku pari mantenmantèn diboyong nuju omaheomahé sing duweduwé sawah kaya boyongan mantenmantèn. DeneDéné sajenesajèné diselehdisèlèh ana lumbung awujud klasa sing dhuwurendhuwuré diwenenhidiwènèhi jarit anyar lan diranti dandan wanitwanita kaya takayata wedhak adhem, parem, jungkat, pengilon, kinang, kembang borehborèh. Kajaba iku uga ana jangan menir, godhong kelor, ani-ani, bekatul lan menyan. SakwiseSakwisé sajensajèn cumepak jangkep, pari mantenmantèn saka sawah banjur dilebokakedilebokaké ana jeronjero lumbung kono dadi siji karo pari mantenmantèn. WerdineWerdiné sesajen-sesajen punikamau kayadenenkayadéné jajan pasar, rakan, utawa uwi-uwian mengku pralambang dina pasaran lan dina pitu wiwit Senen tekan Minggu. Windu wolu sarta surya rolas (gunggung sasinesasiné). Dadi anggoneanggoné nganakakenganakaké Wiwit petunganepètungané sakwisesakwisé srengenge[[srengéngé]] lingsir, watara jam 12 munggah.
== ItunganÉtungan panenpanèn ==
Wong Jawa itunganeitungané panenpanèn ana papat: Suku, Watu, Gajah, lan Buta. Menawa tiba Suku entukeèntuké mongmung gagang, tegesetegesé parinepariné ora ana entukeèntuké, mung sikil. Menawa tiba Watu parinepariné awetawèt dipangan ora gampang entekentèk. Tiba Gajah katonekatoné panenanepanènané akehakèh naging parinepariné awet dipangan ora gampang entekentèk. Tiba Gajah katonekatoné panenanepanènané akehakèh nanging parinepariné gabug. NekNèk tiba Buta pira-pira waewaé entekentèk dimangsa buta.
Pari mantenmantèn klebu pari ingkangsing suci mula wektu digawa tumuju omah kaya methuk mantenmantèn boyongan. Lan kanggo nindakakenindakaké Wiwit patngananepètungané ora kena njupuk dina JemuahJemuwah, iku dinanedinané Wali, lan ing dina iku [[DewiDèwi Sri]] dewinedèwiné pari nembenembé saresaré. NekNèk nganti wungu lan duka sing tuna kadang tani dhewedhéwé.
[[Kategori:Upacara adat Jawa]]
|
