Anusapati: Béda antara owahan

'''Anusapati''' (Bathara Anusapati) yaiku [[raja]] kaping pindho Kerajaan Tumapel (banjur kawentar kanthi jeneng Kerajaan [[Singasari]]) sing mréntah ing taun [[1227]]-[[1248]] (versi [[Kakawin Nagarakretagama]]) utawa [[1247]]-[[1249]] (versi [[Pararaton]]).<ref name="internet1">{{id}}[http://www.bingkaindonesia.com/tokoh/25-dua-versi-ceritacarita-anusapati-dan-tohjaya.html Cerita Anusapati](diundhuh 16 Oktober 2013)</ref> Anusapati yaiku putra [[Tunggul Ametung]] lan [[Kèn Dèdès]].<ref name="internet1"/>

Miturut Pararaton, Anusapati yaiku putrané Tunggul Ametung lan Kèn Dèdès. Bapaké dipatèni déning [[Kèn Arok]] nalika Anusapati isih kaandhut ibuné. Ken Arok banjur nikah karo Ken Dèdes lan njupuk jabatané Tunggul Ametung minagka akuwu Tumapel. Banjur ing taun 1222 Ken Arok ngabiwarakaké ngadegé Kerajaan Tumapel. Dhèwèké uga kasil ngambrukaké [[Kerajaan Kediri]] ing sangisoré pamaréntahan [[Kertajaya]]. Anusapati tuwuh déwasa lan ngrasa kurang digematèni dèning Kèn Arok kamangka sedulur-seduluré déigematèni banget. Sawisé dicritanidicaritani déning Kèn Dèdès, Anusapati ngerti yèn satemené dhèwèké anak kuwaloné Ken Arok lan Tunggul Ametung minangka bapak kandhungé sing mati amarga diprejaya Kèn Arok. Anusapati kasil éntuk [[keris]] sing digawé Mpu Gandring uaiku keris sing biyèn dienggo matèni bapaké. Kanthi keris kuwiiku, réwangé Anusapati bisa mrejaya Kèn Arok. Anusapati gantèn mrejaya rewangé kasebut kanggo ngilangaké tilas. Tumrap wong-wong Anusapati ngabaraké yèn réwangé kuwiiku wis édan nganti mrejaya rajané. Sabanjuré Anusapati bisa munggah tahta. Ing mangsa pamaréntahané, mesthi tuwuh rasa kuwatir amarga wedi yèn anak-anaké Ken Arok mbales mrejaya Anusapati.<ref name="internet2">{{id}}[http://www.bingkaindonesia.com/tokoh/25-dua-versi-ceritacarita-anusapati-dan-tohjaya.html Dua Versi Cerita Anusapati dan Tohjaya](diundhuh 20 Februari 2013)</ref>

Miturut kitab NegarakertagamaNagarakertagama, Anusapati yaiku puran saka Ranggah Rajasa Sang Girinathaputra, yaiku jeneng pawongan kang ngedegaké Kerajaan Tumapel. Mawa tembung liya, dhèwèké kuwiiku putrané Ken Arok. Amarga NegarakertagamaNagarakertagama ora tau nyebut tokoh Tunggul Ametung.<ref name="internet2"/>

DicritakakéDicaritakaké uga Bathara Anusapato mréntah wiwit taun [[1227]] nggantkaké bapaké. Pamaréntahané lumaku anteng lan ayem. Kabèh tlatah Jawa aman lan manut marang Anusapati. Anusapati ing pungkasané tilar donya ing taun [[1248]] lan banjur diedegaké candhi ing Kidal, ing endi dipuja minangka Dewa Siwa.<ref name="internet2"/>

Sabab Anusapati tilar donya diwiwiti mawa prastawa Anusapati kang mejahi Ken Arok kanthi ngutus salah sawijining jagal bayaran.<ref name="internet5">{{id}}[http://sejarah.kompasiana.com/2011/06/08/suksesi-berdarah-raja-raja-singasari-4-371486.html Suksesi berdarah raja-raja Singasari](diundhuh 20 Februari 2013)</ref> Wong utusané Anusapati kuwiiku kasil matèni Ken Arok. Banjur Anusapati mejahi jagal kuwiiku guna ngilangaké tilas. Saéngga Anusapati bisa munggah tahta dadi raja Singhasari.<ref name="internet5"/>

Nanging, Anusapati ora suwé nguwasani Singasari. Anusapati dadi raja watara mung 2 taun, yaiku saka taun [[1247]] M nganti [[1249]] M.<ref name="internet5"/> Nalika kuwiiku, Tohjaya (adhi kuwaloné Anusapati, putrane Ken Arok lan Ken Umang) mangertèni yèn sebeneré Anusapati kang wis mejahi bapaké.<ref name="internet6">{{id}}[http://msmunir.batan.go.id/sejarah_kediri/singasari.html Sejarah Kediri Singasari](diundhuh 20 Februari 2013)</ref> Mula, Tohjaya nggawé rencana kanggo mejahi Anusapati. Tohjaya nggunakaké kalodhangan nalika padha nyabung pitik. Ing sabung pitik ing endi Anusapati uga mèlu kuwiiku, Tohjaya nujlepaké keris [[Mpu Gandring]] ing awaké Anusapati lang ing pungkasané njalari Anusapati tilar donya.

Miturut cathetan sujarah, Candhi Kidal dibangun ing taun [[1248]] M, wektu kuwiiku trep karo rampungé upacara nyarèkaké Cradha kanggo raja Anusapati lan rampung ing taun [[1260]] M.<ref name="internet3">{{id}}[http://www.suaramerdeka.com/v1/index.php/read/gaya/2010/10/22/971/Candi-Kidal-Peninggalan-Anusapati Candi Kidal, Peninggalan Anusapati](diundhuh 20 Februari 2013)</ref> Ing Candhi Kidaluga dianakaké ruwatan kanggo Anusapati kang dimulyakaké minangka Dewa Siwa. Nanging, patung Siwa kang asli dinuga isih kasimpen ing muséum Leiden-Belanda.<ref name="internet3"/>

Sadurungé tilar donya, Anusapati pesen marang kulawargané supaya besuk candhi Kidal kang diedegaké kanggo dhèwèké dirias mawa critacarita Garudeya.<ref name="internet4">{{id}}[http://irsam.multiply.com/journal/item/1?&show_interstitial=1&u=%2Fjournal%2Fitem Candi Kidal](diundhuh 20 Februari 2013)</ref> Anusapati sengaja pesen kaya mangkono amarga duwé ancas kanggo ngruwat ibuné yaiku Ken Dedeas kang banget ditresnani. DicritakakéDicaritakaké, Ken Dedes nelangsa banget ing uripé lan durung bisa dadi wanita utama.<ref name="internet4"/> MAnusapati banget bektiné marang ibuné. Anusapati kepengin ibuné dadi suci manèh minangka wanita utama lan sampurna ucul saka nelangsané. Mula, Anusapati nganakaké uapacara ruwatan kanggo ibuné.<ref name="internet4"/>