Amérika Sarékat: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c nagara using AWB
c mbenakaké éjaan using AWB
Larik 24:
| '''[[Wilayah]]'''<br />&nbsp;- Total<br />&nbsp;- % banyu || [[Daftar nagara miturut amba wilayah|Urutan kaping 4]]<br />9.826.630&nbsp;km²<br />4,875%
|-
| '''[[Pedunung]]'''<br />&nbsp;- Total ([[2004]])<br />&nbsp;- [[Kapadhetan|Kapadhetan pedunungpadunung]] || [[Daftar nagara miturut cacahé pedunungpadunung|Urutan kaping 3]]<br />293.027.570<br />32/km²
|-
| '''[[Kamardikan]]'''<br />&nbsp;- Proklamasi<br />&nbsp;- Diakoni || [[Perang Revolusi A.S.]]<br />[[4 Juli]] [[1776]]<br />[[3 September]] [[1783]]
Larik 43:
|}
[[Gambar:US map - geographic.png|thumb|290px|Peta geografis Amérika Sarékat]]
'''Amérika Sarékat''' ([[basa Inggris]]: ''United States of America'') utawa biasané dicekak dadi '''AS''' iku sawijining nagara fédheral sing wilayahé ana ing [[Amérika Lor]] lan [[Oséania]]. Ditilik saka pedunungépadunungé, nagara iki sing paling [[gedhé]] kaping telu sadonya sawisé [[Republik Rakyat Cina]] lan [[India]]. Ibu kutha Amérika Sarékat yaiku [[Washington, DC]]. Amérika Sarékat iku nagara adidaya. NegaraNagara [[fédheral]] iki kasusun saka 50 nagara perangan. Saka 50 nagara bagéan iki, loro papané ana ing dharatan, banjur saiki minangka [[èksklav]] ing sisih lor lan siji iku dhaérah kapulowan. Saliyané iku Amérika uga nduwé jajahan: [[Puerto Riko]], [[Guam]], [[Samoa Amérika]], [[Kapuloan Mariana Lor]], lan [[Kapuloan Virgin]].
 
Amérika Sarékat nduwé pedunungpadunung 300 yuta jiwa.
 
== Pulitik ==
{{utama|Pulitik ing Amérika Sarékat}}
 
Amérika Sarékat kuwiiku nagara [[dhémokrasi konstitusional]] kanthi sistem ''three-tier'' lan institusi [[kehakiman]] kang bebas. Ana telung tataran yaiku tataran nasional, [[Tabel NegaraNagara Bagéyan AS|nagara bagéyan]] lan pamaréntahan lokal yang duwèni badan [[legislatif]] sarta [[eksekutif]] kanthi bidhang kuwasa dhéwé-dhéwé. NegaraNagara iki migunakaké sistem persekutuan utawa [[federalisme]] yakuwiyaiku arupa pambagéan kakuwasan ing antara [[nagara pusat]] lan [[Tabel NegaraNagara Bagéyan AS|nagara bagéyan]]. NegaraNagara pusat kuwasa marang sawetara prakara kayata pancithakan [[dhuwit]] sarta kawicaksanan [[pertahanan]]. Nanging, nagara-nagara bagéyan kuwasa nemtokaké [[hak]] lan [[undhang-undhang]] dhéwé-dhéwé kayata hak ngguguraké bayi lan ukuman maksimal jroning undhang-undhang.
 
Siji èlemèn kang cetha ing Amérika yaiku dhoktrin [[pambagéan kuwasa]]. Pasal 1 nganti 3 [[Konstitusi Amérika]], wis nggarisaké sacara rinci bab kuwasa-kuwasa NegaraNagara kang utama yaiku [[eksekutif]], [[legislatif]] dan [[yudikatif|kehakiman]]. ''Checks and Balances'' utawa kontrol lan kaseimbangan minangka siji ciri utama jroning nagara Amérika lan bab iki komplit banget saéngga ora ana siji cabang [[nagara]] kang duwé kuwasa mutlak kanggo ngawal cabang kakuwasan liyané.
 
Ing nagara iki kabèh [[rakyat]] kang umuré wis ngancik 18 taun duwé hak milih. [[Pemilu]] kanggo pamilihan [[presidhèn]] dianakaké saben patang taun sepisan lan sing pungkasan yakuwiyaiku ing sasi November [[2004]].
 
Saliyané [[Pemilu]] kanggo milih [[presidhèn]], ana uga [[Pemilu paruh wektu]], kang dianakaké ing pertengahan mangsa jabatan [[presidhèn]]. Jroning pemilu iki kang dipilih dudu [[presidhènn]] nanging kabèh anggota [[Dewan Perwakilan (Amérika Sarékat)|Dewan Perwakilan]] lan saprotelon [[senator]] saka saben nagara bagéan. Pemilu iki pungkasan dianakaké ing tanggal [[7 November]] [[2006]].
 
== Pamérangan administratif ==
{{utama|Tabel NegaraNagara Bagéyan AS}}
 
Nalika nyatakaké [[kamardikan]] Amérika Sarékat, telulas [[koloni]] owah dadi nagara-nagara bagéyan. Wiwitané nagara-nagara bagéyan iki nyawiji minangka sawijining [[persekutuan]] nanging banjur dadi nagara kang nyawiji. Taun-taun sabanjuré, cacahing nagara bagéyan tansaya tambah kanthi mlebuné nagara-nagara bagéyan ing tlatah kulon, panukon lemah lan pamekaran sawetara nagara-nagara bagéyan kang wis ana. Saben nagara bagéyan dipérang jroning ''counties'' (kayadéné [[kabupatèn]]), ''cities'' (kayadéné kuthamadya utawa kutha otonom) lan ''townships'' (kayadéné [[kacamatan]]).
Larik 68:
{{utama|Geografi Amérika Sarékat}}
 
Amérika Sarékat kuwiiku nagara paling gedhé nomer-3 ing donya. Kahanan geografiné manéka warna banget:
* Ana padhang suket ing pesisir wétan,
* [[Pagunungan Appalachian]]
Larik 82:
 
== Uga delengen ==
* [[Daftar:Kutha ing AS|Daftar kutha ing AS miturut cacahing pedunungpadunung]]
* [[Daftar tokoh Amérika Sarékat]]
* [[Daftar nagara]]