Wikipédia

Massa: Béda antara owahan

Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
Magioladitis (parembugan | pasumbang)
1.673 suntingan
c →‎Referensi lan pranala njaba: All info is kept in Wikidata, removed: {{Link FA|ast}} (3) using AWB (10903)
c mbenakaké éjaan using AWB
Larik 1:
'''Massa''' (saka basa [[bahasa Yunani]] μάζα) yakuwiyaiku sipat [[fisika]] saka dzat kang digunakaké kanggo njlentrehaké macemé kelakuané ''objek'' kang dititeni. Ning kagunaané nggal dina, massa biasané dipadhakaké karo [[abot|berat]]. Ananging miturut pamahaman ''ilmiah modern'', [[abot|berat]]e dzat kuwiiku diakibataké dening ''interaksi'' massa karo ''[[medan gravitasi]]''.
 
Tuladhané kuwiiku, aboté dzat sing digawa dening wong sing ana ning ''Bumi'' bisa ''mengasosiasi'' aboté dzat kuwiiku karo istilah massané. Asosiasi iki bisa uga diterima kanggo dzat-dzat liyané sing ana ning ''Bumi''. Ananging bedha maneh menawa dzat kuwiiku ana ing ''Bulan'', aboté bakal luwih entheng lan luwih gampang digotong, ananging massané tetap padha.
 
Awaké manungsa kang dijangkepi karo indera-indera perasa kang nggawe awak iki bisa ngrasakaké fenomena-fenomena kang macem-macem anané ''diasosiasi''kaké karo massa.
[[Gambar:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|[[Isaac Newton|Newton]]|70 px|thumb]]
Konsep modern massa dikenalaké dening [[Isaac Newton|Sir Isaac Newton]] ([[1642]]-[[1727]]) yakuwiyaiku [[gravitasi]] lan [[inersia]] kang dikembangaké. Sadhurungé, ana fenomena gravitasi lan inersia dideleng dadi masalah kang bedha lan ora duwe hubungan. Ananging, Isaac Newton nggabungaké fenomena-fenomena iki lan ngendika menawa kabeh fenomena iki disebabaké amarga anané massa.
 
== Satuan-satuan massa ==
Piranti kang digunakaké kanggo ngukur massa biasané kuwiiku [[timbangan]]. Ning satuan [[Sistem Internasional Satuan|SI]], massa diukur ning satuan [[kilogram]], '''kg'''. Ana uga satuan massa liyané, kayata:
* [[gram]]: 1 g = 0,001  kg (1000 g = 1  kg)
* [[ton]]: 1 ton = 1000  kg
* [[Elektronvolt|MeV]]/[[kecepatan cahaya|c]]<sup>2</sup> (Umumé digunakaké kanggo ngemataké massa partikel subatom.)
 
Ning kahanan kang ''normal'', aboté ''objek'' kuwiiku sabanding karo massané. Ananging kanggo ngerteni bedhané massa karo abot diperlukaké pangukuran kang ''presisi''né gedhe.
Mulané kuwiiku amarga anané relativistik antarané ''[[massa ajeg|massa]] karoan energi, kuwiiku bisa digunakaké kanggo satuan energi makili massa. Tuladjané, eV normalé digunakaké kanggo satuan massa (kira-kira 1,783×10<sup>−36</sup> kg) ning ilmu [[fisika partikel]].
 
== Ringkesan saka konsep massa lan formalisme ==
 
Ning ilmu [[mekanika klasik]], massa duweni peranan kang penting kanggo nentukaké sifat-sifaté dzat. Hukum Newton kang kaping loro njlentrehaké menawa [[gaya]] '''F''' yakuwiyaiku massa benda (''m'') dipingaké karo ''[[percepatan]]'' '''a''':
:<math>\mathbf{F}=m\mathbf{a} \, . </math>
Ora namung kuwiiku, massa uga ana hubungané karo [[momentum]] '''p''' lan [[kecepatan]] '''v''' rumusé:
:<math>\mathbf{p}=m\mathbf{v} \, ,</math>
uga [[energi kinetik]] ''E<sub>k</sub>'' dietung karo kecepatané, rumusé:
:<math>E_k = \tfrac{1}{2}mv^2 \, .</math>
 
[[Gambar:Mass_Properties.PNG|thumb|right|320px|Diagram kang ana ing dhuwur iki nggambaraké hubungané limang sipaté massa karo ''tetapan proporsionalitas''é kang diubungaké karo limang konsep. Nggal sampel massa dipercaya duweni limang sipat, Ananging amarga kuwiiku nilai tetapan proporsionalitas kang gedhe, umumé angel banget anggoné ''verifikasi''kaké luwih saka loro utawa telung sipat kang ana ing sampel massa tartemtu.{{br}}
* [[Jari-jari Schwarzschild]] (<math>r_s</math>) makili kamampuan massa kang bisa mlengkungaké ruang lan wektu.{{br}}
* [[Parameter gravitasional standar]] (<math>\mu</math>) makili kamampuan benda masif nglakokaké gaya gravitasi Newton dening benda liyané.{{br}}
Larik 44:
}}</ref>
 
* '''Massa inersia''' yakuwiyaiku ukuran resistansi objek kanggo ngubah kahanan obahé nalika [[gaya]] diterapké. Ditentukaké kanthi cara nerapaké gaya mring objek lan ngukur ''percepatan'' kang dikasilaké dening gaya kuwiiku. Objek benda kang massané luwih gedhé duweni [[inersia]] kang luwih gedhé uga.
* '''Gunggungé [[materi]]''' bisa dietung kanthi teliti nganggo proses [[elektrodeposisi]] utawa proses-proses liyané. Massa persis sampel ditentukaké karo ngitung gunggung lan jinis atom-atom kang ana ing jeroné. Ora namung kuwiiku, energi kang digunakaké nalika ''pengikatan atom-atom'' uga digunggung.▼
 
* '''Massa gravitasional aktif''' yakuwiyaiku ukuran kekuatan fluks gravitasional. Medan gravitasi bisa diukur kanthi cara nibakaké objek tiba lan ngukur ''perpecapatan'' tibané benda kuwiiku. Contoné, objek kang tiba ning [[Bulan]] bakal kena medan grafitasi kang cilik, mula ''akselerasi''né luwih lendhek tinimbang benda kuwiiku tiba ning Bumi. Medan gravitasi [[bulan]] luwih cilik amarga Bulan duweni massa gravitasional aktif kang luwih cilik.▼
▲* '''Gunggungé [[materi]]''' bisa dietung kanthi teliti nganggo proses [[elektrodeposisi]] utawa proses-proses liyané. Massa persis sampel ditentukaké karo ngitung gunggung lan jinis atom-atom kang ana ing jeroné. Ora namung kuwi, energi kang digunakaké nalika ''pengikatan atom-atom'' uga digunggung.
* '''Massa gravitasional pasif''' yakuwiyaiku ukuran kekuatan interaksi dening objek karo [[medan gravitasi]]. Massa gravitasional pasif ditemtukaké karo mbagi aboté objek karo percepatan tiba bebas objek kuwiiku. Ana rong objek ning medan gravitasi kang padha bakal ngalami percepatan kang padha. Ananging objek karo massa gravitasional pasif luwih cilik bakal nemuni gaya kang luwih cilik.▼
 
▲* '''Massa gravitasional aktif''' yakuwi ukuran kekuatan fluks gravitasional. Medan gravitasi bisa diukur kanthi cara nibakaké objek tiba lan ngukur ''perpecapatan'' tibané benda kuwi. Contoné, objek kang tiba ning [[Bulan]] bakal kena medan grafitasi kang cilik, mula ''akselerasi''né luwih lendhek tinimbang benda kuwi tiba ning Bumi. Medan gravitasi [[bulan]] luwih cilik amarga Bulan duweni massa gravitasional aktif kang luwih cilik.
 
▲* '''Massa gravitasional pasif''' yakuwi ukuran kekuatan interaksi dening objek karo [[medan gravitasi]]. Massa gravitasional pasif ditemtukaké karo mbagi aboté objek karo percepatan tiba bebas objek kuwi. Ana rong objek ning medan gravitasi kang padha bakal ngalami percepatan kang padha. Ananging objek karo massa gravitasional pasif luwih cilik bakal nemuni gaya kang luwih cilik.
 
* '''Energi''' uga duweni massa miturut prinsip kesetaraan massa-energi. Kesetaraan iki bisa dingerteni saka proses [[fusi nuklir]] lan [[lensa gravitasi]]. Ning fusi nuklir, ana massa diubah dadi energi, foton kang kagolong energi bisa diweruhi liwat kedaden kang memper karo massa gravitasional pasif.
* '''''Pelengkungan''''' [[ruang waktu]] yakuwiyaiku manifestasi relativistik anané masaa. Pelengkungan iki cilik banget lan angel ngukuré. Mula kuwiiku, fenomena iki tembe wae ditemukaké sawise teori relativitas umum Einstein mrediksikaké. [[Jam atom]] karo presisi kang dhuwur banget ditemukaké mlaku luwih lendhek daripada jam atom kang digunakaké ning ruang angkasa. Bedhané wektu iki dijenengi [[dilasi waktu gravitasional]].▼
 
* '''Massa kuantum''' yakuwiyaiku beda watara [[frekuensi]] kuantum suatu objek karo ''[[bilangan gelombang]]''é: <math> m^2 = \omega^2 - k^2</math>. Massa kuantum elektron bisa ditentukaké migunakaké spektroskopi kang akeh macemé lan biasané digathukaké karo [[tetapan Rydberg]], [[jari-jari Bohr]], lan jari-jari elektron klasik. Massa kuantum benda kang luwih gedhe bisa wae diukur sacara langsung minggunakaké [[timbangan watt]].▼
▲* '''''Pelengkungan''''' [[ruang waktu]] yakuwi manifestasi relativistik anané masaa. Pelengkungan iki cilik banget lan angel ngukuré. Mula kuwi, fenomena iki tembe wae ditemukaké sawise teori relativitas umum Einstein mrediksikaké. [[Jam atom]] karo presisi kang dhuwur banget ditemukaké mlaku luwih lendhek daripada jam atom kang digunakaké ning ruang angkasa. Bedhané wektu iki dijenengi [[dilasi waktu gravitasional]].
 
▲* '''Massa kuantum''' yakuwi beda watara [[frekuensi]] kuantum suatu objek karo ''[[bilangan gelombang]]''é: <math> m^2 = \omega^2 - k^2</math>. Massa kuantum elektron bisa ditentukaké migunakaké spektroskopi kang akeh macemé lan biasané digathukaké karo [[tetapan Rydberg]], [[jari-jari Bohr]], lan jari-jari elektron klasik. Massa kuantum benda kang luwih gedhe bisa wae diukur sacara langsung minggunakaké [[timbangan watt]].
 
== Referensi lan pranala njaba ==
{{reflist}}
 
[[Kategori:Massa| ]]▼
 
 
{{fisika-stub}}
 
▲[[Kategori:Massa| ]]
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/wiki/Massa"