|
'''RNA''' (''Ribonucleic Acid'') inggih menikapunika "duta" utawi pambekta pesan [[genetik]] saking [[gen]] kanggé [[ribosom]], inggih menikapunika [[organel]] ingkang sampun dipunmangertosi gegandénganipun kaliyan [[sintésis protéin]] wonten ing lebet [[sitoplasma]] [[sel]].<ref name="RNA1">{{id}}Pai, Anna C.1985.''Foundations of Genetics''.Jakarta:Erlangga.127</ref> Saben jinisning RNA nggadhahi kualitas struktural khusus ingkang damelaken cocok kanggé fungsi ingkang spèsifik.<ref>[http://library.thinkquest.org/04apr/00217/en/biology/rna/index.html/ library.thinkquest.org](dipununduh tanggal 31 Maret 2011)</ref> RNA nggadhahi basis [[Adenin]] (A), [[Sitosin]] (C), saha [[Urasil]] (U).<ref>[http://www.news-medical.net/health/What-is-RNA.aspx/ news-medical.net] (dipununduh tanggal 31 Maret 2011)</ref>
[[Gambar:RNA pol.jpg|thumb|250px|RNA]]
== Bèntenipun RNA saha DNA ==
bèntenipun ingkang langkung utami antawis DNA saha RNA inggih menikapunika menawi ingkang kantun menikapunika nggadhahi gendhis (gula) ingkang bènten, inggih menikapunika [[ribosa]].<ref name="RNA1"/> RNA untaianipun tunggal (boten kados DNA ingkang untaianipun ganda) saha nggadhahi [[urasil]] (U), boten [[timim]] (T) dados setunggal saking sekawan basa-nipun.<ref name="RNA1"/></br />
Bukti ingkang kapisan kanggé wontenipun ''[[asam ribonukleat duta]]'' (ARNd) dipunangsal saking studi kaliyan [[bakteri]].<ref name="RNA1"/> Wonten ing baktèria menikapunika gèn-gèn boten pados nyata dipunpindahaken saking piranti-piranti penyintésa (pandamel) [[protein]].<ref name="RNA1"/> Studi-studi lajeng wonten sèl-sèl [[eukariotik]] masthèaken menawi molekul-molekul RNA utawi ARN pancén bergerak saking [[nukleus]] ke [[sitoplasma]].<ref name="RNA1"/> ARNd dipunbentuk menawi sègmén DNA khusus, inggih menikapunika setunggal gèn, dados aktif.<ref name="RNA1"/>
== Sintesis Protein ==
'''Sintèsis protèin''' kadadosan wonten ing kelompok-kelompok [[partikel]] sitoplasmik ingkang alit sanget ingkang dipunsebat '''ribosom'''.<ref name="RNA2">{{id}}Kimball, John W.1983.''Biology''.Jakarta:Erlangga.282-283</ref> Partikel-partikel menikapunika inggih menikapunika rakitan makromolekular RNA ribosom (rRNA) saha protèin-protèin.<ref name="RNA2"/> Saben ribosom kadadosan saking kalih subunit : ingkang ageng saha ingkang alit.<ref name="RNA2"/> Subunit ingkang alit nggadhahi setunggal molekul rRNA.<ref name="RNA2"/> Subunit ingkang ageng wonten ing ribosom ekariotik nggadhahi setunggal copy saking saben tiga molekul rRNA ingkang berlainan<ref name="RNA2"/>.</br />
Wonten ing [[ékariota]], molekul-molekul RNA ribosom dipunsintesis wonten ing nukleus, kaliyan ngginakaken templat (gen) DNA.<ref name="RNA2"/> Sel-sel ingkang secara aktif terlibat wonten ing sintèsis sejumlah ageng protèin tunggal saged nggadhahi kathah sanget RNA khusus kanthi ukuran ingkang benten saking rRNA utawi tRNA.<ref name="RNA2"/>
[[Gambar:Protein.png|thumb|200px|Protein]]
== Translasi RNA ==
'''Translasi RNA''' kedadosan wonten ing ribosom, proses menikapunika kalampahan wonten tiga prosés.<ref name="RNA3">{{id}}Kimball, John W.1983.''Biology''.Jakarta:Erlangga.285-286</ref></br>
# Inisiasi
# Pemanjangan
# Terminasi
=== Inisiasi ===
Ribosom ngiketaken piyambakipun wonten ing situs inisiasi khusus wonten molekul mRNA.<ref name="RNA3"/> Situs menikapunika kawontenan ing nukleotida "lawan arus" saking kawiwitan pesenipun.<ref name="RNA3"/> Saklajengipun '''tRNA inisiator''' ingkang khusus ngiketaken piyambakipun wonten ing kodon (limrahipun AUG)ingkang miwiti saben pesen.<ref name="RNA3"/> Pangiketan kadadosan wonten situs ing ribosom ingkang dipunsebat situs P.<ref name="RNA3"/> Asam amino ingkang dipunbekta tRNA inisiator inggih menikapunika metionin (utawi wonten ing bakteri, wujud termodifikasi secara [[kimia]] ingkang dipuntandai fMet).<ref name="RNA3"/>
=== Pemanjangan ===
Molekul tRNA ingkang mampu berpasangan basa kaiyan kodon mRNA saklajengipun ngantos wonten situs ingkang langkung caket wonten ing ribosom.<ref name="RNA3"/> [[Asam amino]] sakderengipun (Met wonten ngajeng translasi) dipunrantai wonten ingkang nembe mlebet ngagem ikatan [[peptida]].<ref name="RNA3"/> tRNA inisiator dipunbébasaken saking situs P saha ribosom nggéséraken setunggal kodon arah arus.<ref name="RNA3"/> Bab menikapunika mindahaken tRNA ingkang langkung mutakhir datengipun wonten kaliyan [[dipeptida]] nipun ingkang nemplek wonten situs P saha mbikak situs A kangge kadatenganipun tRNA sanesipun ingkang mbekta asam amino ingkang nomer tiga kanggé polipeptida ingkang tumbuh.<ref name="RNA3"/> Kados mekaten, pesen ingkang wiwitipun ''dipuntransripsi'' tumuju wonten molekul mRNA ''dipuntranslasi'' tumuju ing runtunan pasti asam-asam amino wonten polipeptida kasebut.<ref name="RNA3"/>
=== Terminasi ===
| 