Pandemi
Pandèmi inggih punika pényakit ingkang nular saha nyébar ngélampahi populasi manungsa ing kuwasaan ing jawi, tuladhanipun bawana utawi ing sédaya donya. Pényakit endemik luas saha stabil ing pintné-pintén tiyang ingkang gréah saking botén pandémi. Saklajéngipun, pandémi flu kéjaba flu musiman, kéjaba mangsa flu inggih punika pandemi. Pandemi ingkang langkung énggal kalebet pandemi HIV lan pandemi flu 2009. Pandemi inggih punika epidemis lelara nular ingkang nyebaraken nglampahi populasi manungsa ing laladan ingkang jembar, tuladhanipun bawana, utawa ing sadaya donya. Lelara endemik ingkang jembar lan stabil ingkang kathah tiyang ingkang gerah saking punika boten pandemi. Salajengipun pandemi flu gejaba flu musiman, sanèsipun mangsa flu inggih punika pandemi. Jumlah pandemi kados ta cacar, saha TBC. Pandemi ingkang langkung énggal kalebet pandemi HIV lan pandemi flu 2009.[1]
Organisasi Keséhatan Dunia (WHO) sampun mroduksi mmenawi klasifikasi enem tahap ingkang gambaraken prosès ing pundhi virus novèl influenza obah saking infeksi kawiwitan ing manungsa nglampahi pandemi. Punika dipunwiwiti kaliyan virus nginfeksi kéwan, kanti pinten-pinten kasus ing pundhi kéwan nginfeksi tiyang, lajeng obah nglampahi tahap ing pundhi virus wiwit nyebar kanthi langsung antawis tiyang-tiyang, lan pungkasan kaliyan pandemi punika nginfeksi saking virus énggal sampun nyebar ing dunya. Lelara utawi kaanan boten pandemi namung punika ya iku jembar utawi bunuh tiyang kathah, ugi kedah nular, dados tuladhané kanker tanggel jawab ingkang kathah kapejahan nanging boten kaanggep pandemi amergi lelara punika boten nular. [1]
Sebapipun Flu
besutEpidemis utawi epidemics flu, dipunsebapake déning galur-galur énggal virus influenzaingkang kanthi genetis cekap bènten saking galur-galur sadèrèngipun pramila manugsa arang kebal kaliyan flu. Ingkang nyebapaken tukule lelara virus inggih punika nyebare virus saking populasi manungsa ingkang alit saha terisolasi. Tuladhané AIDS boten gadhah asma saha boten gadhah dhasar ing pinten-pinten dasawarsa. Lelara virus énggal ing manungsa inggih punika nyabaraken virus ingkang sampun wonten saking kéwan sanès. Kéwan ingkang dados ingang lan saged nularake virus katamtu namung umumuipun boten kapengaruh déning virus punika dipunsebat dados virus reservaor alami virus. Epidemi flu punika tuladha ingkang saé saking efek virus ingkang pindhah saking satunggal spésies ing spésies sanèsipun. Wonten tiga virus influenza: jinis B saha C, ingkang namung nginfeksi manungsa saha boten naté nyebapaken epidemi, lan jinis A, ingkang nginfeksi pinten-pinten jinis kéwan, ingkang kagolong inggih punika manuk, babi, jaran, manungsa. Galur influenza A ingkang nyebapaken 3 epidemi.[2]