Wong Akha
Wong Akha iku wong gunung pribumi kang manggoni désa-désa cilik ing papan-papan kang dhuwur ing pagunungan Tanah Thai, Myanmar, Laos, lan Propinsi Yunnan ing Cina. Wong iki asal saka Cina kang boyongan menyang Asia Kidul-Wétan ing kawitan abad 20. Perang sadulur ing Burma lan Laos njalari undhaké cacah wong Akha kang ngungsi menyang Thailand. Saiki ana 80.000 wong Akha kang dumunung ing propinsi-propinsi lor Tanah Thai, Chiang Rai lan Chiang Mai.[1] Wong Akha dadi salah siji golongan wong gunung kang cacahé akèh. Akèh désané wong Akha kang bisa ditekani wong plesir sarana wisata lumaku (trekking tour).
 Gambar saka Burma bab wong Akha ing kawitan 1900-an | |
| Gunggung cacah jiwa | |
|---|---|
| 449.261 | |
| Tlatah mawa cacah jiwa akèh | |
| Burma, Cina, Laos, Tanah Thai | |
| Basa | |
| Akha, Lao, Thai | |
| Agama | |
| Agama rakyat (Animisme), Kristen, Buda | |
| Golongan ètnik magepokan | |
| Wong Hani |
Wong Akha ngendikan basa Akha. Basa iki kalebu ing cawang Lolo (Yi) saka kulawarga basa Tibèt-Burma. Basa Akha gegayutan raket karo basa Lisu lan kawitané wong Akha sok karan wong Lolo kang beburu kang tau nguwasani wewengkon Baoshan lan Tengchong ing Yunnan sadurungé tekané Wangsa Ming ing 1644.
Mulabuka
besut.svg)
Wong Akha dinuga asal saka Cina. Wong Akha dhéwé ngaku yèn asalé saka tapel wates Tibèt, nanging panemuné iku isih angèl kagugu. Panemu liya mratélakaké yèn asalé saka kidul lan wétan adoh ing Propinsi Yunnan, kang saiki dadi laladan lor dhéwé saka wewengkoné wong Akha. Cathetan sajarah nuduhaké anané sesambunan antarané pangéran Shan ing Kengtung lan wong Akha kang nyethakaké yèn wong Akha wis ana ing iring wétan Burma saorané kawit 1860-an. Wong Akha lumebu Tanah Thai saka Burma wiwit purwané abad 20 kang akèh-akèhé ngoncati perang sadulur kang wis kalakon taunan ing Burma.[2][3]
Basa
besutIngaran "Avkavdawv" kang tegesé 'basa Akha' déning wong Akha dhéwé, basa Akha minangka basa tonal saka cawang Lolo (Yi) ing kulawarga basa Cina-Tibèt. Pérangan gedhé wong Akha bisa ngerti dhialèk jeu g’oe ("cara jer") kang kacaturaké ing Cina iring kidul, Tanah Thai, lan Myanmar.[2] Sawenèh rupa dhasar lan sistematis ing dhialèk-dhialèk Akha wis tau dirembug Paul Lewis ing Akha-English-Thai Dictionary anggitané. Sathihtik dhialèk Akha kang angèl ingertènan dhialèk liyané. Basa Akha ora duwé basa tulisan, nanging ana sawenèh aksara kang kanggo nulisaké basa iki kang diripta misiyonaris lan wong manca.[4]
Réferènsi
besut- ↑ Chiang Mai's Hill Peoples in: Forbes, Andrew, and Henley, David, Ancient Chiang Mai Volume 3. Chiang Mai, Cognoscenti Books, 2012.
- ↑ a b Kammerer, Cornelia Ann (1996). "GALE search". Gle Rubin Virtual Reference Library. East and South East Asia. 5: 11–13. Dibukak ing 30 April 2012.
- ↑ Levy, Jonathan. "The Akha and Modernization; A Quasi Legal Perspective". Dibukak ing 4 Mèi 2012.
- ↑ "The Akha". HillTribe.org. Dibukak ing 3 Mèi 2012.