Cixi

Ibusuri Cixi (Hanzi: 慈禧太后;pinyin: Cíxǐ Tàihòu; Wade-Giles: Tz'u-Hsi T'ai-hou) (29 November 1835 – 15 November 1908), limrahipun dipuntèpang ing Tiongkok dados Ibusuri Barat (), inggih punika istri Kaisar Xianfeng saking klan Yehenara Manchu. Sami kaliyan Ibusuri Timur (Ci'an), piyambakipun mèrintah saking balik tirai sesaat saksampunè wafatipun Kaisar Xianfeng. Cixi asalipun saking kéluarga Manchu ingkang sèderhana. ing dinten punapa piyambakipun kapilih dados selir Kaisar Xianfeng. Cixi nglahirakén bocah lanang-lanang sakdéréngipun kèmatian maharaja. Piyambakipun njatuhakèn mantri-mantri ingkang dipuntunjuk déning maharaja, lajéng merintah saking balik tirai punika asma putranipun, Kaisar Tongzhi. Ing taun 1875, kematian nuntut nyawa Tongzhi. Cixi lajeng nunjuk keponakanipun Guangxu dados maharaja. Piyambakipun berkuasa ing Cina ngantos 47 taun saking taun 1861 ngantos kematianipun ing taun 1908.

Ibusuri Cixi 慈禧太后
Perwalian	11 November 1861 - 15 November 1908 (&&&&&&&&&&&&&047.&&&&&047 taun, &&&&&&&&&&&&&&04.&&&&&04 dina) bersama Ci'an (1861-1881)
Leluhur	Sushun, Zaiyuan, Duanhua dan lima pejabat lain yang menjadi wali Kaisar Tongzhi
Panerus	Ibusuri Longyu dan Zaifeng sebagai wali Puyi
Garini	Kaisar Xianfeng
Putra	Kaisar Tongzhi
Jeneng anumreta Singkat: Maharani Xiao-Qin Xian 孝欽顯皇后 Lengkap: Maharani Xiao-Qin Ci-Xi Duan-You Kang-Yi Zhao-Yu Zhuang-Cheng Shou-Gong Qin-Xian Chong-Xi Pei-Tian Xing-Sheng Xian 孝欽慈禧端佑康頤昭豫莊誠壽恭欽獻崇熙配天興聖顯皇后
Wangsa	Dhinasti Qing
Bapa	Yehenara Huizheng
Ibu	Putri Fucha

Sang ibusuri inggih punika pemimpin konservatif ingkang nolak nerapaken modhèl papréntahan Barat. Piyambakipun nentang pandangan reformis ngenai papréntahan, punika ngantos nempataken Guangxu ing tahanan gruya amargi njurung ing reformis. nanging, Cixi taksih njurung modhèrenisasi tèknologi lan militèr Cina. Sejarawan Kuomintang lan Kuminis nggambaraken dados tiyang despot lan penjahat ingkang gadhah tanggel jawab atas jatuhe Dhinasti Qing. Sejarawan sanès ngendikan manawi piyambakipun inggih punika "kambing ireng" saking prekawis ing jawi kabetahanipun.

Kehidupan awal

Potret Cixi sebagai selir

Kauripan wiwit Cixi taksih boten gamblang, nanging kathah biografi ngklaim manawi piyambakipun punika putri saking pejabat Manchu ingkang namanipun Huizheng () saking klan Yehenara Manchu, lan semahipun, ing punika péranganing klan Fucha () Manchu. Huizheng punika gubernur provinsi Anhui.

Cixi lair ing tanggal 29 November 1835 kaliyan asma "Lan Kueu" (Anggrek Kecil), utawi "Yu Lan". Wonten kathah kisah ngenai latar belakang Cixi ingkang boten catatan sajarah. Ing cariyos ingkang paling populer, Cixi asalipun saking salah satunggaling saking sekawan panggènan punika: wewengkon Yangtze; Changzhi, Shanxi (versipunika nyatakaken bahwa Cixi ya iku suku Han yang diadopsi olèh kulawarga Manchu); Suiyuan (kini Hohhot), Mongolia Dalam; lan Béijing. Secara umum dipunyakini punika piyambakipun nghabisaken kauripan wiwitanipun ing provinsi Anhui sadèrèngipun pindhah ing Béijing. Miturut biografi, ayahipun dipunpecat saking kepegawaian nagari taun 1853, kalih taun sasampunipun Cixi mlebet Kota Terlarang, amargi boten melawan Pemberontakan Taiping ing Anhui lan ninggalaken tugasipun. Pinten-pinten biografi ngklaim manawi ayahipun dipancung amargi kejahatanipun. Ing September 1851, Cixi ndhèrèk ing seleksi selir Kaisar Xianfeng sami suwidak perempuan Manchu sanèsipun. Piyambakipun salah satunggaling ingkang beja. Ing taun 1855, Putri Yehenara (nama Cixi ketika memasuki Kota Terlarang) sampun ngandut, lan ing 27 April 1856 nglahiraken Tongzhi, ISBN 0-470-84881-2.</ref> Berkat kelahiran putra punika, pangkat Cixi ing keseliran lajeng mundhak.

Pranala njaba

Médhia magepokan Empress Dowager Cixi ing Wikimedia Commons

• Cixi - Biografi Ibusuri Cixi atau Tz'u-hsi di womenshistory.about.com
• Royalty.nu - Sejarah Tiongkok - Ibusuri Tzu Hsi atau Cixi di www.royalty.nu
• Putri Der Ling di solongletty.tripod.com
• Cixi: The Woman Behind the Throne -- Smithsonian.com