Kali Amazon (Basa Portugis: Rio Amazonas; Spanyol: Río Amazonas) iku sawijining kali ig Amérika Kidul kang gedhé dhéwé dhéwé sadonya (ing babagan isi utawa volume), ya iku kanthi cacahing ilèn banyu kang luwih akèh tinimbang sepuluh kali gedhé sangisoré digabungaké dadi siji.

Kali Amazon kapétung watara saproliman cacahing banyu kali kang mili ing donya, lan duwé tlatah ilènan utawa drainage basin kang paling jembar ing donya in the world. Pancen ana sawatara pasulayan bab dawaning kali iki, lan bareng karo Kali Nil kali iki minangka pesaing tumrap posisi minangka kali paling dawa ing donya. Amarga ukurané kang gedhé banget, kadhangkala kali iki uga diarani Kali Sagara (o rio-mar sajeroning basa Portugis), lan sadawaning kali ora ana kretegé babar pisan.[1] Ing taun 1500, Vicente Yañez Pinzón minangka wong Éropah pisanan kang nglayari kali iki. Pinzón njenengaké ilèn kali iki "Río Santa María de la Mar Dulce", sabanjuré dicekak dadi "Mar Dulce" (sagara legi).

Anak kali utama

besut

Kali Amazon duwé punjul 1,000 anak kali utawa tributary, 17 ing antarané, dawané punjul 1,000 kilomèter. Sawetara kang wigati ya iku:

  

Kali paling dawa ing Amazon

besut
  1. 6,387 km (3,969 mi) - Amazon, Amérika Kidul
  2. 3,379 km (2,100 mi) - Purus, Peru / Brazil, (2,948 km) (3,210 km) [butuh sitiran]
  3. 3,239 km (2,013 mi) - Madeira, Bolivia / Brazil
  4. 2,820 km (1,752 mi) - Yapura, Colombia / Brazil
  5. 2,750 km (1,709 mi) - Tocantins, Brazil, (2,416 km) (2,640 km) [butuh sitiran]
  6. 2,575 km (1,600 mi) - Araguaia, Brazil (tributary of Tocantins)
  7. 2,410 km (1,498 mi) - Juruá, Peru / Brazil
  8. 2,250 km (1,398 mi) - Negro, South America
  9. 2,100 km (1,305 mi) - Xingu, Brazil
  10. 1,900 km (1,181 mi) - Tapajós, Brazil
  11. 1,749 km (1,087 mi) - Guaporé, Brazil / Bolivia (tributary of Madeira)
  12. 1,575 km (979 mi) - Içá (Putumayo), South America
  13. 1,415 km (879 mi) - Marañón, Peru
  14. 1,300 km (808 mi) - Iriri, Brazil (tributary of Xingu)
  15. 1,240 km (771 mi) - Juruena, Brazil (tributary of Tapajós)
  16. 1,200 km (746 mi) - Tapajós, Brazil
  17. 1,130 km (702 mi) - Madre de Dios, Peru / Bolivia (tributary of Madeira)
  18. 1,100 km (684 mi) - Huallaga, Peru (tributary of Marañón)

Uga delengen

besut

Rujukan

besut
  1. "Amazon (river)" (édhisi ka-2007). Microsoft Encarta Online Encyclopedia. Diarsip saka sing asli ing 2009-10-29. Dibukak ing 2007-08-12.

Pranala njaba

besut