Kali Mamberamo

Kali Mamberamo iku siji kali dawané 670 km kang dumunung ing sisih kidul Pagunungan Foja, Kabupatèn Sarmi, Provinsi Papua. Jeneng "Mamberamo" asal saka basa Dani — mambe kang tegesé 'gedhé' lan ramo kang tegesé 'banyu'. Sawetara suku terasing manggon ing lembah kali kang sugih sumber keanekaragaman hayati iku.

Kali Mamberamo
Kali Mamberamo tumuju ana ing sagara, dideleng saka njaba akasa.
Country	Indonésia
Region	Papua
Source	Tepuké Tariku lan Taritatu
Mouth
- location	Pasifik

Géografi

Sumber banyu kali iki asalé saka patemon antara sawatara anak kali utama, ya iku Tariku, Van Daalen lan Taritatu. Banyu kang nyawiji mau banjur mili ngalor ngliwati lembah Pagunungan Van Rees banjur tumuju marang pérangan dhelta kang wujud rawa lan dhataran cendhèk. Kali iki wusanané tekan muara ya iku ing Samodra Pasifik ing titik lor Tanjung D'Urville. Tlaga Rombebai lan Bira dumunung ing sadawané ilèn kali iki.

Kali kang dawané 670 km iki nduwé kawasan resapan sing jembaré 138.877 km². Jeroné kali watara 8 nganti 33 m. Miturut panelitèn ing taun 1983, debit banyuné bisa nganti 5.500 m³/detik.

Lanskap ing saubengé kali iki manéka warna. Ing laladan hulu wujud pagunungan kang curam, ing laladan hilir ana dhataran kang wujud rawa-rawa, lan ing pérangan tengah wujud cekungan dhataran dhuwur kang jembar. Curah udan ing laladan ilèn kali (DAS) Mamberamo bisa nganti 5.600 mm/taun.

Sajarah

Taun 1545, siji pelayar kang jenengé Yñigo Ortiz de Retez nelusuri laladan ing sadawaning pasisir lor pulo nganti tekan muara Kali Mamberamo. Ing lokasi iki, dhèwèké ngeklim pulo mau minangka duwèké Kraton Spanyol lan njenengaké Nueva Guinea ('Nugini' sajeroning basa Spanyol) kang kaloka nganti saiki.

Pamanfaatan kali

Warga kana ngandelaké Kali Mamberamo minangka prasarana transportasi. Lahan tuwuhan sagu dibudidayakaké ing sadawaning DAS Mamberamo.

Loro spésies baya kang ana ing tlatah kali iki, baaya muara (crocodile porossus) lan baaya dharat (crocodile novaquinea), diburu lan dicekel warga minangka panganan utawa didol marang para pengusaha.

Potensi alam kang ana ing saubengé kali iki ya iku batubara, gas alam, lan emas. Pamaréntah Indonésia tau duwé encana yasa Pembangkit Listrik Tenaga Air (PLTA) ing dlaladan iki.

Pranala njaba

• Penilaian kondisi biologi di laladan Sungai Mamberamo
• Margasatwa di Sungai Mamberamo Archived 2005-01-08 at the Wayback Machine.
• "Berdayakan Suku-suku di Mamberamo", KOMPAS
• "Potensi Mamberamo, Sebatas Omongan", KOMPAS
• Aspek-Aspek Dalam Desain PLTA Mamberamo
• "Kelompok Separatis Papua Berkeliaran Di Pedalaman Sungai Mamberamo", Kementerian Polkam RI