Kali Rogue
Kali Rogue yaiku sawijing kali kang mili ing negara pérangan Oregon, Amerika Sarékat. Kali iki dawané 346 km, kang mili mengulon saka Pagunungan Cascade menyang Samodra Pasifik lumantar Pasisir Gold. Kali iki dadi kali kang dawa dhéwé ing laladan Orégon. Kali Rogue misuwur minangka papan kanggo nggolèki iwak salmon lan ladinan perahu kanthi kwalitas kang apik. Kali iki kaperang dumadi saka papan plesir dawané 45,3 mil, papan kanggo sesawangan dawané 33,2 mil, lan alas 125 mil.[4] Kali iki mili diwiwiti saka sisih kuloné kutha Grant Pass, kali Applegate, banjur mili mengalor ngliwati èrèngan Hellgate, banjur menggok mengulon menyang Grave Creek. Banjur banyu kali iki mili ing sisih loré pagunungan Klamath, banjur mili menyang Mule Creek lan Blossom Bar. Miliné banyu banjur dadi rendhet nalika ngliwati èrèngan Huggins lan Clayhill Stillwater. Kali iki mili ing kutha Agness banjur ketemu karo kali Illinois, banjur mili ing èrèngan Copper. Ing èrèngan Copper ambané kali luwih jembar lan ilèné luwih rendhet. Banjur kali iki mili menyang Lobster Creek, kang dadi pungkasané ilèné kali.[5]
| Kali Rogue | |
|---|---|
.jpg) Kali Rogue saka èrèngan Hellgate | |
 Kart saluran kali Rogue | |
| Ètimologi | Coquins (rogues), dianggo déning wong Prancis kanggo nyebut wong asli Amérikah )[1] |
| Kapernah | |
| Negara | Amérikah Sarékat |
| Swapraja | Orégon |
| Dhistrik | Klamath, Douglas, Jackson, Josephine, lan Curry |
| Munisipaliti | Grants Pass |
| Kahanan fisik | |
| Tuk | Tuk Boundary ing Taman Nasional Tlaga Crater |
| ⁃ pernah | Pagunungan Cascade, Klamath, Orégon |
| ⁃ koordhinat | 43°3′57″N 122°13′56″W / 43.06583°N 122.23222°W |
| ⁃ dhuwur | 5,320 ft (1,620 m) |
| Pungkasané | Samodra Pasifik |
⁃ pernah | Gold Beach, Curry County, Orégon |
⁃ koordhinat | 42°25′21″N 124°25′45″W / 42.42250°N 124.42917°WKoordhinat: 42°25′21″N 124°25′45″W / 42.42250°N 124.42917°W |
⁃ dhuwuré | 0 ft (0 m) |
| Dawané | 215 mi (346 km)[2] |
| Ambané ledhokan | 5,156 sq mi (13,350 km2)[3] |
| Papan metu | |
| ⁃ pernah | Agness, 29,7 mil |
| ⁃ rata-rata | 6,622 cu ft/s (187.5 m3/s) |
| ⁃ sithik dhéwé | 608 cu ft/s (17.2 m3/s) |
| ⁃ akèh dhéwé | 290,000 cu ft/s (8,200 m3/s) |
Invalid designation | |
| Jinis | alam, sesawangan, Plesir |
| Kadhapuk | 2 Oktober 1968 |
Sujarah
besutWiwitané kali Rogue didunungi padunung asli, wong Indian, kang cacahé éwonan. Papan iki misuwur amarga akèh wong kang bebedag kèwan kanggo diujupuk kulité, banjur didol déning para juru niaga. Papan iki banjur misuwur amarga akèhé wong pakulitan putih kang manggon ing papan. Papan iki banjur misuwur kanggo para juru tambang emas.[6] Ing taun 1850, kali Rogue misuwur minangka papan kang ngasilaké emas. Mula kali iki narik wigati wong-wong kaya ta juru tani, juru ternak, lan juru tambang. Kedadéan iki ndadèkaké gèsèh antarané warga kulit putih lan padunung asli laladan iki, wong Indian. Puncaké perang iki ing tahun 1855-1856. Akibat saka kedadéan iki yaiku padunung asli Amérika dipindhaké ing papan penampungan. Wong kang urip ing èrèngé kali Rogue, angel kanggo sesambungan donya jaba. Sanadyan laladan prodhuksi emas iku amba, nanging cacahé sithik. Ing jaman saiki, kagiyatan tambang wis ora ana, nanging sisa-sisa piranti tambang kaya ta pabrik, pipa, saluran, lan jembatan isih bisa ditemoni.[4]
Ékosistem
besutKali Rogue yaiku habitaté manéka iwak, kaya ta iwak trot, salmon coho, salmon chinook, lan sturgeon ijo. Carané iwak-iwak mau ngendhog nganti cara kang alami. Iwak kang déwasa wiwitané nyimpen endhogé nganggo zat saka kali. Endhog-endhog mau banjur disimpen ing kerikil ing sawenèh sasi. Sawisé endhog mau netes, sawenèh spèsiès kaya ta salmon coho lan sturgeon ijo manggon ing kali kira-kira siji nganti telung taun. Nanging salmon chinook lunga menyang sagara lan balik manèh ing kali iki kanggo ngendhog manèh. Saliyané iwak, ing kali iki uga bisa ditemoni beruang ireng, rusa, berang-berang, lan bango.[4] Udakara 100.000 iwak salmon lan trot saben tauné pindhah (migrasi) ing kali iki, mula iwak salmon lan trot bisa jejuluk iwak kang prodhuktif ing Pasisir Barat. Anak kali Rogue kang gedhé dhéwé yaiku kali Illinois, kang dadi papan panggoné iwak salmon lan trot liar lan uga ndadèkaké papan iki minangka omah kanggo tetuwuhan kang langka.[7]
Plesir
besut.jpg)
Kagiyatan plesir ing laladan iki kaya ta mancing, muter-muter ing kali nganggo prahu, numpak prahu motor, kémah, lumaku-lumaku, dhédhé nganggo soroté srengéngé, golèki emas, nglangi, nyupir ing sapinggiré kali, lan deleng sesawangan saindhengé kali. Mula saben tauné kali Rogue bisa narik wigatiné para turis udakara setengah yuta. Sakpinggiré kali iki akèh ditemoni taman-taman. Taman-taman iki ngladhi papan kanggo kèmah kang dawané telung mil. Ing cedhaké taman ana dalan kanggo lumaku-lumaku udakara 1,25 mil. Ing cedhaké taman mau ana papan plesiran liyané kaya ta Taman Nasional Tlaga Crater, Monumèn Nasional Guwa Orégon, Jacksonville, Festival Shakespeare Ashland, lan Festival Musik Britt. Papan-papan iku mau cedhak marang toko-toko lan museum.[8]
Salah siji taman ing pinggiré kali Orégon yaiku laladan plesir TouVelle. Taman iki manggon ing èrèngé Table Rocks. Ing taman iki para wisatawan bisa mancing, nonton kèwan-kèwan, renang, lan numpak prahu. Taman iki ora adoh marang suaka marga satwa Denman, yaiku papan kang dadi panggon pindhahé (migrasi) menèka manuk. Papan iki uga dadi papan pindhahé iwak salmon lan trot.[9] Saliyané laladan plesir TouVelle, kali iki duwé laladan plesir Joseph H. Stewart kang saka Taman Nasional Tlaga Crater udakara 40 mil. Laladan iki dadi wiwitané kanggo plesir ing laladan Orégon sisih kidul. Laladan iki duwéni sesawangan marang reservoir Lost Creek. Sesawangan iki laladan iki yaiku wit kornifèr kang gedhé-gedhé lan manéka kèwan. Ing papan iki ana dalan kang dawané 11 mil, kang digunakaké kanggo lumaku-lumaku lan nyepédha. Ing papan iki para plancong bisa nyéwa prahu kanggo mancing. Iwak kang bisa ditemoni ing laladan iki kaya ta iwak trot lan bass.[10]
Ing sakiwa tengené kali iki dikupengi déning èrèngan kang dhuwur lan kuwat. Èrèngan iku duwéni piguna kanggo nglindhungi laladan értali kali. Ing èrèngan kali iki bisa ditemoni manéka kèwan lan tetuwuhan. Saliyané iku, ing èrèngan bisa ditemoni grojogan kang ana ing sapinggiré kali.[4]
Rujukan
besut- ↑ McArthur & McArthur 2003, kc. 822.
- ↑ United States Geological Survey (USGS). "United States Geological Survey Topographic Map: Hamaker Butte, Oregon quad". TopoQuest. Dibukak ing April 15, 2009. The map includes a river mile (RM) marker for RM 211 (river kilometer 346) near the confluence of the Rogue River with Mazama Creek.
- ↑ Crown et al. 2008, kc. i, summary.
- ↑ a b c d "Rogue River, Oregon". Rivers.
- ↑ "Rogue River Fishing Report". troutunderground.com. Dibukak ing 2019-12-29.
- ↑ "History Of The Rogue River Southern Oregon". www.southernoregon.com. Dibukak ing 2019-12-31.
- ↑ "Rogue and Smith Rivers". American Rivers (ing basa Inggris Amérika Sarékat). Dibukak ing 2019-12-31.
- ↑ "Valley of the Rogue State Park - Oregon State Parks and Recreation". oregonstateparks.org (ing basa Inggris). Dibukak ing 2019-12-31.
- ↑ "TouVelle State Recreation Site - Oregon State Parks and Recreation". oregonstateparks.org (ing basa Inggris). Dibukak ing 2019-12-31.
- ↑ "Joseph H. Stewart State Recreation Area - Oregon State Parks and Recreation". oregonstateparks.org (ing basa Inggris). Dibukak ing 2019-12-31.