Révisi kala 24 Sèptèmber 2018 05.04 besut Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan →‎top: ganti isi, replaced: sawijining → siji (2) ← Besutan sadurungé		Révisi kala 13 Oktober 2020 15.25 besut wurungaké Wirjadisastra (parembugan \| pasumbang) Panata 63.858 suntingan Tanpa ringkesan besutan Besutan sawisé →
Larik 1: '''Babad''' iku salah siji gènré sastra, mligi ing [[sastra Jawa]]. Karya-karya sastra mawa gènré babad racaké ngemu camboraning sajarah, mitos, lan kapitayan.{{Sfn\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015\|pp=49-50}} Miturut [[M. C. Ricklefs]], patitising kandhutan babad ana manéka rupa, nanging ana sawatara babad kang kandhutané bisa ingaran rada titis tur bisa dadi sumbering sajarah kang migunani.<ref>M. C. Ricklefs, ''A History of Modern Indonesia since c. 1200'', Palgrave MacMillan, New York, 2008 (terbitan ke-4), ISBN 978-0-230-54686-8</ref> '''Babad''' iku carita rèkan (fiksi) kang dhedhasar prastawa sajarah. Tembung ''babad'' iku uga digunakaké ing kasusastran [[Sundha]], [[Bali]], [[Lombok]], lan [[Madura]]. Manut [[Amir Rochkyatmo]] ing bebukané buku salin basa [[Babad Tanah Jawi]], tembung ''babad'' asliné nduwé teges ''ngethok'' utawa ''nrabas alas''.<ref name="Babad Tanah Jawi">Babad Tanah Jawi, [[Sapardi Djoko Damono]] dkk, 2004, Penerbit Lontar</ref> Mula saka iku, babad ana sesambungané karo mula bukané siji panggonan kang mauné alas. Saka panggonan anyar iku banjur sumrambah dadi wong akèh kang dadi garis turun-temurun kulawarga. Panulisan babad nduwé pangajab nulis asal-usul, tuwuhing, lan sumrambahing wong-wong kang manggon ing tlatah tinamtu.<ref name="Pengantar Sajarah">Pengantar Sajarah Sastra Indonesia, [[Yudiono K.S.]], Grasindo</ref> Pérangan gedhé babad tinulis ing wujud [[macapat]], nanging uga ana kang tinulis ing wujud [[gancaran]]. Ana pérangan cilik babad kang tinulis ing [[basa Bali]]. Ing Bali, karya-karya mawa gènré babad racaké tinulis ing jamaning [[Karaton Gelgel]] (1340-1705).{{Sfn\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015\|pp=49-50}} Lelaku wektu agawé tembung ''babad'' dadi siji buku [[sastra]] kang magepokan marang [[sajarah]]. Irah-irahan (judhul) lakon babad bisa sesambungan uga karo caritané manungsa utawa prastawa tartamtu. == ~~Panulisan babad~~Ètimologi == Tembung "babad" iku [[basa Jawa\|tembung Jawa]] kang tegesé "negori wit-witan kanggo yasa padésan"{{sfn\|Poerwadarminta\|1939}}. Gegayutané karo gènré sastra babad iku amarga carita utawa sajarah kang kinandhut ing karya babad padatan kawiwitan saka pambabading alas kanggo yasa padésan ing carita. Babad lumrahé tinulis ing [[kraton]], mula ora anèh yèn kang kacipta uga prastawa-prastawa kang magepokan karo kraton. Carita kang karipta mau dicampur antarané garis turun-temurun kulawarga, [[mitologi]],[[legendha]], carita wong suci, ramalan, impèn, lan wangsit. Naskah iki lumrahé nganggo tembang [[macapat]]. == Pamérang == ~~Amarga babad digawé ing kraton, ora anèh yèn carita babad ngagung-agungaké panguwasa. Malah ana kalané garis turun sinambungaké marang [[Nabi\|nabi-nabi]] utawa paraga [[wayang]].~~ Dhedhasar jinising tulisané, babad kapérang dadi macapat lan gancaran. Sanajan pérangan gedhé babad tinulis ing wujud macapat, nanging ana uga kang tinulis ing wujud gancaran kaya ta ''Babad Pagedhongan'' lan ''Babad Sruni''.{{Sfn\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015\|pp=49-50}} Dhedhasar kandhutané, babad sok kapérang dadi telung jinis.{{Sfn\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015\|pp=49-50}} ~~== Manéka Warna Babad ==~~ # Babad kang ngemu sajarahing panggonan kaya ta: ''[[Babad Tanah Jawi]]'', ''Babad Kartasura'', ''Babad Banten'', ''Babad Bandawasa'', ''Babad Pathi'', ''Babad Wirasaba'', ''[[Babad Brebes]]'', lan ''Babad Kebumèn'' ~~=== Babad Manungsa ===~~ # Babad kang ngemu sajarahing pawongan kaya ta: ''Babad Ajisaka'', ''Babad Arungbinang'', ''[[Babad Dipanegara]]'', ''Babad Mangkubumi'', ''Babad Pakualaman'', ''Babad Sultan Agung'', ''Babad Trunajaya'', ''Babad Untung Surapati'', lan ''Babad Brawijaya'' * [[Babad Ajisaka]] # Babad kang ngemu sajarahing lelakon kaya ta: ''Babad Bedhah Ngayogyakarta'', ''[[Babad Giyanti]]'', ''Babad Pacina'', lan ''Babad Prayut'' * [[Babad Surapati]] * [[Babad Trunajaya]] * [[Babad Sindula]] * [[Babad Gajah Mada]] * [[Babadipun Sultan Sepuh]] * [[Babadipun Kanjeng Ratu Kencana]] Dhedhasar basané, pérangan gedhé babad tinulis ing basa Jawa. Mung pérangan cilik babad kang tinulis ing basa liyané kaya ta ''Babad Pasek'', ''Babad Arya'', lan ''Babad Bulèlèng'' kang tinulis ing basa Bali{{Sfn\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015\|pp=49-50}} lan ''Bhābhād Soengenep'' kang tinulis ing [[basa Madura]]. ~~=== Babad Panggonan ===~~ * [[Babad Cirebon]] * [[Babad Banyumas]] * [[Babad Demak]] * [[Babad Langenharja]] * [[Babad Madura]] * [[Babad Tanah Jawi]] * [[Babad Bulèlèng]] === ~~Babad~~Kandhutan ~~Prastawa =~~== Babad sok ngemu unsur-unsur irasional lan magis kang memuji ratu dalah wangsané (dhinasti). Pamuji iku ingaran minangka pambudidaya nggegedhé begja lan sektining ratu minangka punjering pamuja tur wewakiling Gusti ing donya.{{Sfn\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015\|pp=49-50}} * [[Babad Bedhah Ngayogyakarta]] * [[Babad Palihan Nagari]] * [[Babad Perang Inggris]] * [[Babad Prayut]] Ing sor iki contoning pamuji ing ''Babad Pagedhongan''. ~~=== Babad liyané ===~~ {\| class="wikitable" * [[Babad Manton]] \|+ * [[Babad Pasumuan Keristen]] ! [[Babad Pagedhongan]] \|- \|''Kanjeng Sultan Agung paring pangandika manèh, "Kakang Pengulu, muga aja ndadekaké kaliruning pamikirmu, ing sarèhning ingsun iki Kalifatullah, apa ora béda karo kawulaningsun?" Kyai Pangulu matur, "Nuwun saèstu sanès sanget katimbang kaliyan kawula dalem. Sabab sarira dalem Nata, punika '''wewakiling Allah''' mustikaning jagad raya jumeneng ngasta pangwasa kukum adil leres, langgeng rineksèng bawana."'' \|} == ~~Uga delengen~~Réferènsi == {{reflist}} [[Babad Tanah Jawi]] * [[Sastra Jawa]] * [[Macapat]] == ~~Rujukan~~Pratélan pustaka == * {{Cite book\|last=Poerwadarminta\|first=W. J. S.\|date=1939\|url=https://www.sastra.org/katalog/judul?ti_id=75\|title=Baoesastra Djawa\|publisher=J. B. Wolters' Uitgevers-Maatschappij N. V. Groningen\|ref={{sfnref\|Poerwadarminta\|1939}}}} ~~<references>~~ * {{Cite book\|last1=Widati\|last2=Rahayu\|last3=Prabowo\|first1=Sri\|first2=Prapti\|first3=Dhanu Priyo\|date=2015\|url=http://worldcat.org/oclc/804977586\|title=Ensiklopedi Sastra Jawa\|publisher=Balai Bahasa Daerah Istimewa Yogyakarta\|isbn=978-979-18523-5-7\|oclc=804977586\|ref={{sfnref\|Widati\|Rahayu\|Prabowo\|2015}}}} {{sastra-stub}} [[Kategori:Sastra Jawa]] [[Kategori:~~Sajarah~~Sastra Bali]] ~~[[Kategori:Babad\| ]]~~

Babad: Béda antara owahan