Amangkurat IV: Béda antara owahan
artikel rintisan |
(Ora ana béda)
|
Révisi kala 22 Januari 2013 14.04
Artikel iki lagi ingowahan gedhèn-gedhèn 28 Pebruari 2013 suwéné. Saperlu ngéndhani cengkah ing pambesut, panjenengan aja mbesut kaca iki nalika layang iki isih kapajang. Kaca iki pungkasan ingowahan nalika 14:04, 22 Januari 2013 (UTC) (11 taun kapungkur). Panjenengan katuran mbusek cithakan iki yèn kaca iki wis ora kabesut ing dalem sawatara jam. Manawa panjenengan juru pambesut kang ngetrapaké cithakan iki, pesthèkaké panjenengan mbusek cithakan iki utawa nggantèni nganggo {{Lagi kagarap}} antarané mangsa anggoné panjenengan mbesut. |
'Sri Susuhunan Prabu Amangkurat Jawa utawi dipunsinged Amangkurat IV (lair: Kartasura, ? - séda: Kartasura, 1726) inggih punika raja kaping sekawan Kasunanan Kartasura ingkang maréntah taun 1719 - 1726.
Silsilah
Nama aslinipun inggih punika Raden Mas Suryaputra, putra saking Pakubuwana I ingkang lair saking permaisuri Ratu Mas Blitar (keturunan Pangeran Juminah, putra Panembahan Senopati kaliyan Retno Dumilah putri Madiun).
Amangkurat IV kagungan putar-putra ingkang ing antawisipun dados tokoh-tokoh ingkang wigati, kadosta, saking permaisuri lair Pakubuwana II pendiri keraton Surakarta,saking selir Mas Ayu Tejawati lair Hamengkubuwana I raja kapisanan ing Yogyakarta, lan saking selir Mas Ayu Karoh lair Arya Mangkunegara, bapa saking Mangkunegara I.
Kadadosan saking Pangangkatanipun=
Pangeran Arya Dipanegara inggih punika putra Pakubuwana I ingkang lair saking selir. Nalika taun 1719 piyambakipun dipunparingi tigas nangkep Arya Jayapuspita, pemberontak saking Surabaya (rayi Adipati Jangrana). Mireng warta sédanpun sang bapa ingkang dipunlajengaken kanthi pengangkatan Amangkurat IV minangka raja énggal dadosaken Dipanegara boten purun kondur ing Kartasura.
Arya Dipanegara lajeng ngangkat piyambakipun dados raja kanthi gelar Panembahan Herucakra ingkang jumeneng ing Madiun. Piyambakipun gabung kaliyan kelompok Jayapuspita ingkang dumunung ing Mojokerto. Sesarengan, nyusun pemberontakan tumrap Amangkurat IV ingkang angsal dhukungan saking VOC.
Déné, Amangkurat IV ugi wonten perkawis kaliyan kalih rayinipun, inggih punika Pangeran Blitar lan Pangeran Purbaya. Kekalih pangeran punika lajeng dipuncabut hak lan kasugihanipun déning Amangkurat IV.
Pangeran Blitar lajeng nyerang istana kanthi dhukungan saking kaum ulama ingkang boten remen kaliyan VOC. Pangeran Purbaya lan Arya Mangkunegara (putra Amangkurat IV) kagabung ing salebeting pemberontakan punika. Ananging amargi pihak Amangkurat IV langkung kiat, para pemberontak pungkasanipun nyingkir ninggalaken Kartasura.
Pangeran Blitar lajeng mbangun malih kutha Karta (bekas istana Mataram jaman Sultan Agung). Piyambakipun ngangkat piyambakipun dados raja kanthi gelar Sultan Ibnu Mustafa Paku Buwana, lan kerajaanipun dipunsebut Mataram Kartasekar.
Pakdhé Amangkurat IV, inggih punika Arya Mataram ugi ninggalaken Kartasura pinuju Pati ing pundi piyambakipun ngangkat piyambakipun dados raja ing mrika.
Akhir Pamaréntahan
Amangkurat IV lajeng wonten perkawis kaliyan Cakraningrat IV bupati Madura (kilén). Cakraningrat IV punika ndhérék merangi pemberontakan Jayapuspita ing Surabaya taun 1718 rumiyin. Piyambakipun kagungan kapitadosan bilih Madura badhé langkung makmur menawi wonten ing sangandhapipun VOC tinimbang Kartasura ingkang dipunanggep bobrok.
Hubungan kaliyan Cakraningrat IV lajeng saé malih sabibaripun dipunpendhet minangka mantu Amangkurat IV. Samangké Cakraningrat IV punika mbrontak dhateng Pakubuwana II, gantosipun Amangkurat IV.
Amangkurat IV piyambak gerah nalika wuan Maret 1726 amargi dipunracun. Sadéréngipun sampet manggihaken pelakunipun, piyambakipun séda nalika tanggal 20 April 1726.
Amangkurat IV dipungentosi putranipun ingkang nembé 15 taun kanthi gelar Pakubuwana II minangka raja Kartasura salajengipun.
Kapustakan
- Babad Tanah Jawi, Mulai dari Nabi Adam Sampai Tahun 1647. (terj.). 2007. Yogyakarta: Narasi
- M.C. Ricklefs. 1991. Sejarah Indonesia Modern (terj.). Yogyakarta: Gadjah Mada University Press
- Moedjianto. 1987. Konsep Kekuasaan Jawa: Penerapannya oleh Raja-raja Mataram. Yogyakarta: Kanisius
- Purwadi. 2007. Sejarah Raja-Raja Jawa. Yogyakarta: Media Ilmu
Cathetan Suku
Kang sadurungé Pakubuwana I |
Sunan Kartasura 1745-1749 |
Kang sawisé Pakubuwana II (Sunan Surakarta) |
Artikel biografi Indonésia iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |