Tembung lemes/krama

     

Tembung lemes utawi kecap lemes (aksara Sunda baku: ᮊᮨᮎᮕ᮪ ᮜᮨᮙᮨᮞ᮪) inggih punika salah satunggaling jinis tembung wonten ing basa Sundha ingkang dipunanggé ing basa hormat ka batur. Lemes tegesipun alus utawi sopan.[1] Sèdaya tembung lemes mesthi wonten padhanipun kaliyan tembung loma, tegesing tembung lemes aliya minangka tembung ingkang dipunginakaken kanggé ngurmati tiyang sanès, ugi tumrapipun tembung-tembung lemes sanèsipun, kados tembung lemes pisan (tembung lemes ingkang langkung inggil),[1] tembung lemes dusun (tembung lemes ingkang boten baku) lan tembung lemes énténg (tembung lemes ingkang netral utawi boten dipunkhususaken kanggé tiyang sanès utawi piyambak).

Tembung lemes wonten ing Soendaneesch-Hollandsch woordenboek (1913) anggitanipun Sierk Coolsma tinengeran l., Salebeting gambar ing inggil, tiladha tembung kang tiningeran l. inggih punika nanging, koeramas (kuramas), angkat, angken, angkeng (angkéng) dan angkeut.

Ing bausastra-bausastra utawi buku tatabasa Sundha, tembung lemes tiningeran L., lem. utawi l.[1]

Tiladha

besut

Ing ngandhap puniki tembung lemes kaliyan padhanipun wonten ing tembung loma.

Jawi Loma Lemes Ref.
siram mandi siram [2]
kersa hayang palay [3]
dhahar dahar tuang [4]
ngunjuk nginum ngaleueut [4]
mlajeng leumpang nyacat [3]
musthaka sirah mastaka [4]
jangga beuheung tenggek [5]

Cathetan suku

besut
  1. a b c Coolsma 1985, kc. 14.
  2. Coolsma 1985, kc. 38.
  3. a b Coolsma 1985, kc. 18.
  4. a b c Coolsma 1985, kc. 43.
  5. Coolsma 1985, kc. 26.

Rujukan

besut
  • Coolsma, S. (1985) [1904]. Tata bahasa Sunda. Dipertal déning Wijayakusumah, Husein; Rusyana, Rus. Jakarta: Djambatan. OCLC 13986971.{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link)

Pranala njawi

besut
Look up Kategori:Kata lemes in Wiktionary, the free dictionary.