Basa Mandharin: Béda antara owahan

'''Basa Mandharin''' (Aksara Jawa: ꦧꦱꦩꦤ꧀ꦝꦫꦶꦤ꧀ Ind: bahasa Mandarin) ([[Aksara Cinten|Aksara Kan:]] 官話, [[Hanyu Pinyin|pinyin]]: ''Guānhuà'', tegese basa juru jawat) yaiku klumpukan saka basa-basa [[Basa Cina|Cinawangsa]] sing kocap ana ing [[Cina (disambiguasi)|Cina]] Lor lan Kidulkulon. Klumpukan iki kalebu carabasa [[Beijing|Peycing]] ing dadi dhasaring '''basa Cina Baku Modheren'''. Amarga basa Mandharin wiwitane saka Cina Lor lan akeh-akehe basa-basa Mandharin lan carabasa-carabasane katemokake ana ing lor mula klumpukan iki kadhang uga karanan '''Basa Cina Lor''' (北方话, ''běifānghuà'', tegese omongan Lor). Okeh parijinis-parijinis (Ind: varietas) saka basa Mandharin kayatakaya ta ing Kidulkulon (kalebu basa Sicwan) lan ing Yangce Asor (kalebu kuthagara lawas Nanking) sing ora bisa dipadhamangreteni (Ing: not mutually intellegible) utawa namung salong dipadhamangreteni karo basa Cina Baku Modheren.

Sawise rajawangsa [[Wangsa Song|Song Lor]] rubuh (taun 959-1126) lan nalika jumenenge rajawangsa Cin (Ind: Jin) (taun 1115-1234) lan rajawangsa Ywen (Ind: Yuan) (Mongol) ing Cina Lor, basa padinan dumadi adhedhasar carabasa-carabasa saka ''North Cina Plain'' sakubenging kuthagara. Basa iki diarani basa Mandharin Kuna. Gagrag-gagrag sastra padinan anyar banjur uga adhedhasar basa iki kayatakaya ta dramah lan carita sayata guguritan Cu (Ind: Qu) lan Sancu<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Mandarin_Chinese#CITEREFNorman1988</ref> (Ind: Sanqu).

Ing jaman-jaman wiwitaning [[Républik Cina|Ganagara Cina]], juru widya saka ''New Culture Movement'' kayatakaya ta Hu Syi (Hu Shih) lan Cen Tusyu (Cen Duxiu) jaya ngampanyekake pangêlihgêntining basa Cina Sastra kanggo basa tulis baku dumadi basa Padinan Cina Katulis sing adhedhasar carabasa-carabasa ing lor. Prioritas liyane yaiku pajarwaning nagarabasa baku (國語, pinyin: ''Guóyǔ''). Sabubaring rêngrêngan antaraning pandhukung saka carabasa-carabasa lor lan kidul lan upaya nggawe cara pocap gawe-gawe, Kumisi Pinyawiji Nagarabasa banjur mandheg ing carabasa Peycing taun 1932. Republik Rakyat Cina sing ngadeg ing taun 1942 ngarani basa iki ''pǔtōnghuà'' (普通話, tegese omongan lumrah). Sawatara 54% panganggo parijinis-parijinis basa Mandharin bisa mudheng basa baku anyar ing taun 1950 lan mundhak dumadi 91% ing taun 1984. Ing nagara, gunggung wong sing mudheng mundhak saka 41% dumadi 90% ing jangka wêktu sing padha<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/56352091|title=Modern Chinese : history and sociolinguistics|last=Chen, Ping, 1954-|date=1999|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-511-04033-4|location=Cambridge, U.K.|oclc=56352091}}</ref>.