Peter Debye

Petrus Josephus Wilhelmus Debije (24 Maret 1884 – 2 November 1966) inggih punika salah satunggaling kimiawan fisika Walanda-Amérika Sarékat. Sasampunipun dados warga nagara Amérika Sarékat, piyambakipun ngéwahi namanipun kanthi resmi dados Peter Joseph William Debye.^[1]

Peter Debye pikantuk Pangaji-aji Nobel babagan Kimia rikala taun 1936 kanggé sumbanganipun babagan struktur molekul, mliginipun kanggé karyanipun wonten ing momen dipol lan difraksi sinar X.

Pagesangan

Peter "Pie" Debije miyos wonten ing Maastricht, lan sabibaripun nglampahi pendidikan wonten ing sekolah sakitaripun, piyambakipun wiwit sinau wonten ing Universitas Aachen Aachen, Jerman, antawis 30 km saking Maastricht (1901). Piyambakipun sinau babagan matematika lan fisika klasik, lan nalika taun 1905 pikantuk gelar babagan tèhnik elektro. Nalika taun 1907 piyambakipun nerbitaken artikel kapisananipu, sawijining solusi matematis ingkang saé kanggé prakawis ingkang nglibataken arus kisaran. Wonten ing Aachen piyambakipun sinau kaliyan fisikawan téorétis Arnold Sommerfeld, ingkang lajeng ngandharaken bilih penemon paling wigati inggih punika Peter Debye.^[2]

Nalika taun 1906 Sommerfeld nampi pangangkatan wonten ing München lan Debije dipunangkat minangka asistènipun. Piyambakipun pikantuk gelar PhD kanthi disertasi babagan tekanan radiasi rikala taun 1908. Nalika taun 1910 piyambakipun mandhapaken ukum radiasi Planck kanthi migunakaken cara ingkang dipunakoni Max Planck langkung prasaja tinimbang caranipun piyambak.

Nalika Albert Einstein dados profésor wonten ing Praha rikala taun 1911, Debije pikantuk gelar profésor saking Zürich. Lajeng pindhah dhateng Utrecht rikala taun 1912, Göttingen wonten ing taun 1913, wangsul dhateng Zurich taun 1920, dhateng Leipzig taun 1927 lan dhateng Berlin nalika taun 1934, ing pundi piyambakipun dados dirèktur pérangan fisika wonten ing Institut Kaiser Wilhelm. Nalika taun 1935 piyambakipun dipunanugrahi Medali Lorentz. Wiwit taun 1935 dumugi taun 1937 piyambakipun minangka pamimpin Deutsche Physikalische Gesellschaft.^[3]

Nalika taun 1913 piyambakipun palakrama kaliyan Mathilde Alberer, ingkang dipunparingi satunggal putra (Peter Paul Rupprecht, miyos 1916) lan satunggal putri (Mathilde Maria, miyos 1921). Peter samangké dados fisikawan lan makarya kaliyan bapakipun wonten ing sapérangan panaliténipun.

Sumbangan ilmiah

Sumbangan utama ingkang angka pisan inggih punika penerapan konsèp momen dipol dhateng distribusi momotan wonten ing molekulèr asimètris. Piyambakipun ngembangaken persamaan ingkang nggayutaken momen dipol wonten ing, konstanta dièlèktrik, rélaksasi Debye, lsp. Momen dipol dipunukur kaliyan debye ingkang dipunsukani nama miturut namanipun.
Wonten ing taun 1912 piyambakipun ngembangaken téyori Albert Einstein babagan panas spesifik dumugi suhu cendhèk.
Wonten ing taun 1913 piyambakipun ngembangaken téyori Niels Bohr babagan struktur atom, ngenalaken orbit elips, satunggaling konsèp ingkang ugi dipunkenalaken déning Arnold Sommerfeld.
Wonten ing taun 1914-1915 piyambakipun ngétang prabawa suhu wonten ing difraksi sinar X ing barang padat kristal sareng Paul Scherrer.
Wonten ing taun 1923 sesarengan kaliyan asistènipun Erich Hückel, piyambakipun ngembangaken téyori Svante Arrhenius babagan konduktivitas èlèktron wonten ing larutan èlèktrolit. Éwadéné sawijining perbaikan dipundamel kanggé persamaan Debye-Hückel rikala taun 1926 déning Lars Onsager, téyori punika tetep dipunanggep minangka langkah mengajeng wonten ing seserepan kita babagan larutan èlèktrolit.
Wonten ing taun 1923 piyambakipun ugi ngembangaken téyori saperlu ngandharaken efek Compton; éwahaning frekuensi sinar X nalika berinteraksi kaliyan èlèktron.
Wonten ing taun 1936 Debije pikantuk Pangaji-aji Nobel babagan Kimia.^[4]