Sesebutan bangsawan Jawa

Sesebutan utawa Gelar kebangsawanan ing Indonésia lumrahé dianugerahaké marang masarakat kraton lan wong-wong sajabaning kraton kang dianggep duwé jasa utawa kabecikan marang kraton. Raja ing krajan Mataram racaké duwé punjul sikji garwa / selir (garwa ampéyan) lan siji garwa padmi / ratu / garwa padmi. Saka sawatara garwa iki raja mau matutaké putra kakung lan putri lan salah siji putra kakung bakal nerusaké kalenggané lan diparingi jejuluk adipati anom (putra makutha). Sistem alih kakuwasan kang dipatrapaké racaké wujud primogenitur kakung (basa Inggris: male primogeniture) ya iku putra kakung tuwa dhéwé saka garwa padmi ana ing urutan paling dhuwur disusul déning putra kakung garwa padmi liyané lan sawisé iku putra kakung para selir.

Sesebutan ing lingkungan Kasunanan besut

Sesebutan kang dianggo ing Kasunanan Surakarta

  • Panguwasa Kasunanan: Sampeyan Dalem ingkang Sinuhun Kanjeng Susuhunan Prabu Sri Paku Bawana Senapati ing Alaga Ngabdulrahman Sayidin Panatagama Kaping... (SISKS)
  • Garwa padmi Susuhunan Pakubuwana: Gusti Kanjeng Ratu (GKR), kanthi urutan:
  1. Ratu Kilen
  2. Ratu Wétan
  • Selir Susuhunan Pakubuwana: Kanjeng Bendara Radèn Ayu (KBRAy), kanthi urutan:
  1. Bendara Radèn Ayu
  2. Radèn Ayu
  3. Radèn
  4. Mas Ayu
  5. Mas Ajeng
  6. Mbok Ajeng
  • Pewaris tahta Kasunanan (putra makutha): Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Anom Amangkunagara Sudibya Rajaputra Nalendra ing Mataram.
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi nalika isih timur: Radèn Mas Gusti (RMG)
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi nalika wis diwasa: Kanjeng Gusti Pangeran (KGP), kanthi urutan:
  1. Mangku Bumi
  2. Bumi Nata
  3. Purbaya
  4. Puger
  • Putra kakung saka selir nalika isih timur: Bendara Radèn Mas (BRM)
  • Putra kakung saka selir nalika wis diwasa: Bendara Kanjeng Pangeran (BKP)
  • Putu kakung saka garis priya: Bendara Radèn Mas (BRM)
  • Cicit kakung lan keturunan kakung liya saka garis priya: Radèn Mas (RM)
  • Putri saka garwa padmi nalika duruh krama: Gusti Radèn Ajeng (GRA)
  • Putri saka garwa padmi nalika wis krama: Gusti Radèn Ayu (GRAy)
  • Putri tertua saka garwa padmi nalika wis diwasa: Gusti Kanjeng Ratu (GKR), kanthi urutan:
  1. Sekar-Kedhaton.
  2. Pembayun.
  3. Maduratna.
  4. Bendara.
  5. Anggr.
  6. Timur.
  • Putri saka selir nalika durung dinikahaké: Bendara Radèn Ajeng (BRA)
  • Putri saka selir nalika wis dinikahaké: Bendara Radèn Ayu (BRAy)
  • Putri tuwa dhéwé saka selir nalika wis diwasa: Ratu Alit
  • Putu wanita lan katurunan wanita liya saka garis priya, sadurungé krama: Radèn Ajeng (RA)
  • Putu wanita lan katurunan wanita liya saka garis priya, sawisé dinikahaké: Radèn Ayu (RAy)

Sesebutan ing lingkungan Kasultanan besut

Sesebutan kang dianggo ing Kasultanan Yogyakarta

  • Panguwasa Kasultanan: Sampeyan Dalem ingkang Sinuhun Kanjeng Sri Sultan Hamengku Bawana Senapati ing Alaga Ngabdurrokhman Sayidin Panatagama Khalifatullah ingkang Jumeneng Kaping... (kang werdiné pamimpin kang nguasani donya, komandan ageng, pelayan Tuhan, Tuan sakabèhing wong kang percaya)
  • Garwa padmi Sultan Hamengkubuwana: Gusti Kanjeng Ratu (GKR)
  • Selir Sultan Hamengkubuwana: Kanjeng Bendara Radèn Ayu (KBRAy)
  • Pewaris tahta Kesultanan (putra makutha): Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Anum Amangku Nagara Sudibya Rajaputra Nalendra ing Mataram
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi nalika isih timur: Gusti Radèn Mas (GRM)
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi nalika wis diwasa: Gusti Bendara Pangeran Harya (GBPH)
  • Putra kakung saka selir nalika isih timur: Bendara Radèn Mas (BRM)
  • Putra kakung saka selir nalika wis diwasa: Bendara Pangeran Harya (BPH)
  • Putu kakung dan keturunan kakung liya saka garis priya: Radèn Mas (RM)
  • Putri saka garwa padmi nalika durung dinikahaké: Gusti Radèn Ajeng (GRA)
  • Putri saka garwa padmi nalika wis dinikahaké: Gusti Radèn Ayu (GRAy)
  • Putri tertua saka garwa padmi nalika wis diwasa: Gusti Kanjeng Ratu (GKR)
  • Putri saka selir nalika durung dinikahaké: Bendara Radèn Ajeng (BRA)
  • Putri saka selir nalika wis dinikahaké: Bendara Radèn Ayu (BRAy)
  • Putu wanita dan keturunan wanita liya saka garis priya, sadurungé krama: Radèn Ajeng (RA)
  • Putu wanita dan keturunan wanita liya saka garis priya, sawisé dinikahaké: Radèn Ayu (RAy)

Sesebutan ing lingkungan Paku Alaman besut

Sesebutan kang dianggo ing Kadipaten Paku Alaman ing Yogyakarta

  • Panguwasa Paku Alaman: Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Harya Raja Paku Alam Kaping...
  • Garwa padmi Raja Paku Alam: Kanjeng Bendara Radèn Ayu (KBRAy)
  • Selir Raja Paku Alam: Bendara Radèn Ayu (BRAy) utawa Radèn Ayu (RAy)
  • Pewaris tahta Paku Alaman (putra makutha): Papan Anggegana Pangeran Harya Suryadilaga
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi nalika isih timur: Gusti Bendara Radèn Mas (GBRM)
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi nalika wis diwasa: Kanjeng Pangeran Harya (KPH)
  • Putra kakung saka selir nalika isih timur: Radèn Mas (RM)
  • Putra kakung saka selir nalika wis diwasa: Bendara Radèn Harya (BRH)
  • Putu kakung dan keturunan kakung sampai génerasi katiga saka garis priya: Radèn Mas (RM)
  • Keturunan kakung setelah génerasi keempat liya saka garis priya: Radèn
  • Putri saka garwa padmi nalika durung dinikahaké: Gusti Bendara Radèn Ajeng (GBRA)
  • Putri saka garwa padmi nalika wis dinikahaké: Gusti Bendara Radèn Ayu (GBRAy)
  • Putri saka selir nalika durung dinikahaké: Bendara Radèn Ajeng (BRA)
  • Putri saka selir nalika wis dinikahaké: Bendara Radèn Ayu (BRAy)
  • Putu wanita lan keturunan wanita liya saka garis priya, sadurungé krama: Radèn Ajeng (RA)
  • Putu wanita lan keturunan wanita liya saka garis priya, sawisé dinikahaké: Radèn Ayu (RAy)

Sesebutan ing lingkungan Mangkunagaran besut

Sesebutan kang dianggo ing Praja Mangkunagaran ing Surakarta

  • Panguwasa Mangkunagaran: Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Harya Mangku Nagara Senapati ing Ayuda Kaping... (KGPAA)
  • Garwa padmi Raja Mangkunagara: Kanjeng Bendara Radèn Ayu (KBRAy)
  • Selir Raja Paku Mangkunagara: Bendara Radèn Ayu (BRAy) utawa Radèn Ayu (RAy)
  • Pewaris tahta Mangkunagaran (putra makutha): Pangeran Adipati Harya Prabu Prangwadana
  • Putra kakung saliyané putra makutha saka garwa padmi: Gusti Radèn Mas (GRM)
  • Putra kakung saka selir: Bendara Radèn Mas (RM)
  • Putu kakung lan keturunan kakung nganti génerasi katelu saka garis priya: Radèn Mas (RM)
  • Keturunan kakung sawisé génerasi kapapat liya saka garis priya: Radèn
  • Putri saka garwa padmi nalika durung dinikahaké: Gusti Radèn Ajeng (GRA)
  • Putri saka garwa padmi nalika wis dinikahaké: Gusti Radèn Ayu (GRAy)
  • Putri saka selir nalika durung dinikahaké: Bendara Radèn Ajeng (BRA)
  • Putri saka selir nalika wis dinikahaké: Bendara Radèn Ayu (BRAy)
  • Putu wanita lan keturunan wanita liya saka garis priya, sadurungé krama: Radèn Ajeng (RA)
  • Putu wanita lan keturunan wanita liya saka garis priya, sawisé dinikahaké: Radèn Ayu (RAy)

Sesebutan liya besut

Saliyané sesebutan mau, ing lingkungan kraton kerep uga tinemu sebutan mirunggan kaya:

  • Sekarkedhaton (kanggo nyebut putri sulung garwa padmi)
  • Sekartaji (tumrap putri kaloro)
  • Candrakirana (tumrap putri katelu)
  • Putra tuwa dhéwé saka kabèh Garwa Ampeyan duwé gelar Bendara Radèn Mas Gusti lan bakal owah dadi Gusti Pangeran sawisé diangkat dadi pangèran.Déné putri tuwa dhéwé saka kabèh Garwa Ampeyan duwé gelar Bendara Radèn Ajeng Gusti lan bakal owah dadi Pembayun sawisé krama. Khusus kanggo putri sulung (tuwa dhéwé) saka Garwa Ampéyan olèh gelar Kanjeng Ratu.
  • Kanjeng Radèn Ayu (KRA)
  • Kanjeng Radèn Tumenggung Harya (KRTH)
  • Mas Radèn Tumenggung (MRT)
  • Kanjeng Radèn Tumenggung (KRT)
  • Kanjeng Radèn Ayu (KRAy)
  • Radèn Mas Tumenggung (RMT)
  • Radèn Ngantèn (RNg)
  • Mas Ngabéi (MNg)
  • Kanjeng Pangéran (KP)

Sesebutan Krajan Kubu besut

  • Putra Makutha/Pangèran:

Syarif (utawa Sayyid) (asama pribadi) ibni al-Marhum Syarif (utawa Sayyid) (asma ramané) Al-Idrus (asma marga/kulawarga), Tuan Besar Kubu (asliné: Yang di-Pertuan Besar).

  • Anggota lanang kulawarga Kasultanan kang liya, katurunan saka garis Bapak:

Syarif (utawa Sayyid) (asma pribadi) ibni Syarif (utawa Sayyid) (asma ramané) Al-Idrus (asma marga/kulawarga).

  • Anggota wanita kulawarga Kesultanan, keturunan saka garis bapak:

Syarifah (asma pribadi) binti Syarif (utawa Sayyid) (asma ramané) Al-Idrus (asma marga/kulawarga).

Rujukan besut

Uga delengen besut

Pranala njaba besut