Bengawan Solo (lagu)

Begawan Sala (tembang) punika tetembangan kroncong ingkang asli Indonésia ^[1], lelagon Bengawan Sala punika dipunripta déning Gesang Martohartono,maèstro kroncong Indonésia ingkang sampun tilar donya wonten ing Surakarta, Jawi Tengah candra 20 Mèi 2010 dinten Kemis Pon, ing yuswa 92 taun^[2], lelagon kroncong Bengawan Sala punika sampun dipunterjemahaken ing 13 basa, inggih punika basa Inggris, basa Tionghoa, basa Jepang ugi basa sanèsipun,^[3] kaya ta abasa Malaysia, abasa Singapura tinuli abasa Cina.^[4] Lèpèn Bengawan Sala dados kondhang amargi tembang kroncong Bengawan Sala punika^[2]. Tembang Bengawan Sala ingkang puitis tur prasaja punika ingkang wekasanipun andadosaken asma Gesang kondhang, sarta adamel piyambakipun boten namung dados panyanyi kroncong saking hajatan ingkang alit wonten kitha Sala, nanging andadosaken Gesang dados pangripta tembang krocong ingkang kondhang.^[3] Pangariptan tembang punika dipunwiwiti saking raos éramipun Gesang Martohartono dhumateng lèpèn Bengawan Sala, saéngga piyambakipun kainspirasi damel tembang Bengawan Sala, lelagon kroncong punika dipundamel kanthi prosès kirang langkung 6 sasi.^[3] Amargi lèpèn ingkang gadhah panjang 500 kilomèter wonten ing tlatah Jawi punika kacipta lelagon ingkang misuwur ngantos sapriki.^[5] Lelagon Begawan Sala, dipundeskrisipaken kanthi gaya nostalgia.^[6] lelagon kroncong punika gadhah aura ingkang awrat nanging prasaja, amargi saking punika lelagon punika saged merakyat lan kondhang, boten namung dipunremeni déning tiyang Indonésia kémawon nanging ugi dados lelagon ingkang dipunremeni masarakat telatah nagari sanèsipun, kados Jepang, lelagon punika ugi naté dipunputer wonten ing filem layar lebar wonten nagari Sakura^[3]

Sajarah

tetembangan punika dipunripta taun 1940, samangsa yuswanipun Gesang taksih enèm, inggih punika 23 taun.^[3] irah-irahan lelagon kainspirasi saking nama lèpèn ingkang mili wonten ing kutha Sala inggih punika lèpèn bengawan solo, Jawa Tengah.^[7]

Sasampunipun Perang donya ingkang kaping kalih, panjajah saking Jepang wangsul wonten negarinipun piyambak kaliyan bekta lelagon Bengawan Sala.^[2] Ingkang remen kaliyan lelagon keroncong Bengawan Sala boten namung tiyang-tiyang Jepang kémawon nanging tiyang-tiyang ingkang wonten Walandi ugi greget kaliyan lelagon punika, Walandi salajengipun ngakeni karyanipun swargi maestro kroncong Indonésia Gesang Martohartono ingkang misuwur punika.^[8] Lelagon punika langkung misuwur sasampunipun dipuntembangaken déning para penyanyi, ing antawisipun Toshi Matsuda.^[4] Lelagon Bengawan solo ugi naté dipuntembangaken tiyang Australia wonten ing Tembok Berlin.^[9]

Royalti tetembangan Bengawan Sala

Welasan taun nagari Indonèsia angsal royalti saking lelagon Bengawan Sala ingkang boten sakedhik.^[10] Pramila, Komunitas musik keroncong Indonèsia kaliyan Jepang ngawontenaken deklarasi ngusulaken supados mendiang maestro kroncong (Gesang Martohartono) pikantuk gelar Pahlawan Nasional saking pamarintah.^[10] Royalti lelagon keroncong punika boten namung saking tlatah nagari piyambak (Indonèsia) kémawon, nanging ugi saking nagari sanèsipun, kados ta nagari-nagari wonten ASEAN lan nagari-nagari wonten ing tlatah bawana Éropah.^[10]

Seratan Tembang

Abasa Indonésia^[11]


Bengawan Sala
Riwayatmu ini	Reff:
Sedari dulu jadi	Mata airmu dari Sala
Perhatian insani	Terkurung Gunung Seribu
	Air mengalir sampai jauh
Mangsa kemarau	Akhirnya ke laut
Tak seb'rapa airmu
Di mangsa hujan, air	Itu perahu
Meluap sampai jauh	Riwayatmu dulu
	Kaum pedagang s'lalu
	Naik itu perahu

Abasa Malay^[12]


Bengawan Sala
Your legend is this	Reff:
From ages past	The spring of Sala
You captivated the goddess Sari	Surrounded by many mountains
	Its water flows reaching far
In seasons dry	To end in the sea
Your water ebbs low
In the rainy season	That boat
Your water overflows to the horizon	Legend of the past
	The traders always
	Go by that boat

Abasa Inggris^[11]


Sala River
Thus your chronicles	Chorus:
Have been since earliest times	Your water springs forth from Sala
Of sentient attention	Surrounded by a thousand mountains
	Water flows to reach far distances
In the dry season	Eventually to the sea
Your water is not much
In the rainy season, water	That boat
Spills reaching far distances	In your past chronicles
	The merchant folks had always
	Sailed in such boats

Abasa Jepang ^[13]


変わらぬは　ソロの流れ	kawaranu ha Sala no nagare
いわれを秘めて　今日も流れる	iware wo himete kyou mo nagareru
乾燥期（かれどき）は　水は乾けど	karedoki ha mizu kawakedo
雨期は豊かに　あふれ流れる	uki ha yutaka ni afure nagareru

緑の深山（みやま）に　囲まれた水上（みなかみ）	midori no miyama ni kakomareta minakami
流れて終（つ）いには　海にそそぐ	nagarete tui ni ha umi ni sosogu
過ぎし日を　語るように	sugisi hi wo kataru you ni
商いの舟　今日も漕ぎ行く	akinai no fune kyou mo kogi yuku

Tembang Kroncong sanès ingkang dipunriptakaken déning Gesang

Sanèsipun tembang Bengawan Sala, Gesang Martohartono uga ngriptakaken tembang kroncong sanèsipun, inggih punika:^[3]:

Jembatan Merah (lagu)
Pamitan (ingkang nggagem abasa Indonésia, dipunkondhangaken déning Broery Pesulima)
Caping Gunung
Aja Lamis
Saputangan
Kroncong si Piatu
Roda Dunia
Dunia Berdamai
Tirtonadi
Pemuda Dewasa
Luntur
Bumu Emas
Tanah Airku
Dongengan kaliyan
Sebelum Aku Mati

sapunika sabagean tembang utawu lelagon kroncong ingkang dados album emasipun Gesang.^[3]

Pirsani Uga

Pranala njaba

Cathetan suku

↑ www.itb.ac.id dipunnunduh tanggal 5 Mèi 2011 tabuh 21.45 WIB
↑ ^a ^b ^c hileudnews^{[pranala mati permanèn]} dipununduh tanggal 5 Mèi 2011, tabuh 21.47 WIB
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g www.tokohindonesia.com^{[pranala mati permanèn]} dipunnunduh tanggal 30 April 2011, tabuh 14:45 WIB
↑ ^a ^b http://umum.compasiana.com Archived 2010-05-23 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 13 Mèi 2011, tabuh 22.26 WIB
↑ umum.kompasiana.com Archived 2010-05-23 at the Wayback Machine. dipunnunduh tanggal 14 Mèi tabuh 18.40 WIB
↑ bengawan solo Archived 2011-06-13 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 30 April 2011, tabuh 11.36 WIB
↑ oase.kompas.com Archived 2010-05-24 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 30 April 2011, tabuh 14:26 WIB
↑ forumn.wgaul Archived 2023-10-07 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 30 April 2011, tabuh 14:37 WIB
↑ www.tvnenews.tv^{[pranala mati permanèn]} dipunnunduh tanggal 30 April, tabuh 14:50 WIB
↑ ^a ^b ^c www.voanews.com dipunnunduh tanggal 14 Mèi 2011 tabuh 20.55 WIB
↑ ^a ^b lirik.kapanlagi.com dipunnunduh tanggal 29 April 2011 tabuh 00.53 WIB
↑ home.earthlink.net Archived 2008-02-10 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 21 Mèi 2011, tabuh 08.16 WIB
↑ liryc Bengawan Solo (Japan) dipunnunduh tanggal 14 Mèi 2011, tabuh 00.25 WIB

[1] www.itb.ac.id dipunnunduh tanggal 5 Mèi 2011 tabuh 21.45 WIB

[hileud-2] udnews^{[pranala mati permanèn]} dipununduh tanggal 5 Mèi 2011, tabuh 21.47 WIB

[tokoh-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g www.tokohindonesia.com^{[pranala mati permanèn]} dipunnunduh tanggal 30 April 2011, tabuh 14:45 WIB

[lelagon-4] ttp://umum.compasiana.com Archived 2010-05-23 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 13 Mèi 2011, tabuh 22.26 WIB

[5] umum.kompasiana.com Archived 2010-05-23 at the Wayback Machine. dipunnunduh tanggal 14 Mèi tabuh 18.40 WIB

[6] wan solo Archived 2011-06-13 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 30 April 2011, tabuh 11.36 WIB

[7] se.kompas.com Archived 2010-05-24 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 30 April 2011, tabuh 14:26 WIB

[8] rumn.wgaul Archived 2023-10-07 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 30 April 2011, tabuh 14:37 WIB

[9] www.tvnenews.tv^{[pranala mati permanèn]} dipunnunduh tanggal 30 April, tabuh 14:50 WIB

[royalti-10] www.voanews.com dipunnunduh tanggal 14 Mèi 2011 tabuh 20.55 WIB

[lirik-11] rik.kapanlagi.com dipunnunduh tanggal 29 April 2011 tabuh 00.53 WIB

[12] .earthlink.net Archived 2008-02-10 at the Wayback Machine. dipununduh tanggal 21 Mèi 2011, tabuh 08.16 WIB

[13] ryc Bengawan Solo (Japan) dipunnunduh tanggal 14 Mèi 2011, tabuh 00.25 WIB

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]