Gudheg

Artikel iki macak aksara Jawa. Menawa pangluru sampéyan durung njurung karakter iku, sampéyan mokal ndeleng sawenèh tulisan sing nganggo aksara Jawa ing kaca iki.
Kanggo ndandani, wacana Pitulung:Aksara Jawa.

Gudheg punika dhaharan khas saking Provinsi Yogyakarta lan Jawi Tengah

, ingkang dipundamel saking gori (nangka ingkang taksih enèm), dipunkekep kaliyan ron jati lan dipungodhog nganggé uyah, moto, kluwek lan bumbu sanèsipun. Dipunbetahaken wekdal ingkang dangu kanggé masak gudheg. Werni coklat limrahipun dipunasilaken saking ron jati ingkang dipunmasak sesarengan. Gudheg dipundhahar nganggé sekul lan dipunsajèkaken nganggé duduh santen kenthel (arèh), ayam kampung, tigan, tahu lan sambel gorèng krècèk.

Asal usul

Kapethik saking Kundha Kabudayan Kitha Ngayogyakarta, gudheg sampun kaserat wonten ing Serta centhini ingkang sampun awujud saking abad 16 utawi 17 Masehi, sampun awujud sadèrèngipun Nagari Kasultanan Ngayogyakarta hadiningrat jumeneng. Gudheg dados dhedharan ingkang mesth wonten nalika wonten rame-rame utaminipun nalika wonten pagelaran ringgitan lan dados dhedhaharan ingkang dipuncawisaken nalika nampi tamu.^[1]

Miturut Murdijati Gardjito sujarah gudheg samput kawiwit saking jaman Mataram Islam. Rikala pambangunan Mataram ing Kitha Ageng ing wana Mentaok, kathah wit-witan ingkang dipunpuntegori kadosta nangka, krambil, lan tangkil (mlinjo). amargi saking kathaipun wit-witan igkang dipuntegor wau para narakarya gadhah pamanggih supados ngolah nangka lan krambil wau dados masakan. Caranipun masak kedah angudheg-ngudheg lajeng masakan wau dipunwastani "gudheg".^[2]

Ingkang lumrah dipungudheg inggih gori nanging wonten ugi ingkang andamel gudheg saking kembang manggar. Gudheg sapunika sam[un dados dedhaharan khas kitha Ngayogyakarta, manawi tiyang badhe wisata ing kitha puniki kedhah dhahar gudheg utawi mbekta gudheg dados oleh-oleh ingkang dipunbeta wangsul wonten griya.^[3]

Wonten warni-warni varian gudheg, ing antawisipun:

Gudheg garing, inggih punika gudheg ingkang dipunsajèkaken nganggé arèh kenthel, langkung kenthel tinimbang santen wonten ing masakan padang.
Gudheg teles, inggih punika gudheg ingkang dipunsajèkaken nganggé arèh èncèr.
Gudheg Sala, inggih punika gudheg ingkang arèhipun warni pethak.

Adatipun ing Jawi Tengah sajawinipun Yogyakarta, ugi nganggé tambahan ron ketéla pohung.

Caranipun nyajèkaken gudheg

Gudheg limrahipun dipunjangkepi kaliyan tigan pindhang, témpé bacem, tahu bacem, sambel gorèng krècèk ingkang dipundamel saking kulit lembu utawi ugi wonten ingkang dipunsajèkaken kaliyan ayam gorèng kalasan^[4]. Wadhah kanggé nyajèkaken gudheg ugi manéka warna, antawisipun tampah alit saking pring, wadhah kendhil utawi piring kados dedhaharan sanes^[5].

Uga delengen

Gudheg manggar

Cathetan suku

↑ "Gudeg". Website Pemerintah kota Yogyakarta.
↑ "Sejarah di Balik Ketenaran Gudeg - Semua Halaman - National Geographic". nationalgeographic.grid.id (ing basa Indonesia). Dibukak ing 2024-12-25.
↑ Kompasiana.com (2024-02-09). "Mengenal Makanan Khas Oleh-oleh Jogja yaitu Gudeg". KOMPASIANA (ing basa Indonesia). Dibukak ing 2024-12-25.
↑ bebasbicara.indonesianforum.net
↑ "jalanasik.com". Diarsip saka sing asli ing 2011-10-19. Dibukak ing 2011-06-02.

Masalah sitiran: Tenger <ref> kanthi jeneng "Kompas" sing diwedharaké ing <references> ora kanggo ing tèks sadurungé.

Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké.

[1] "Gudeg". Website Pemerintah kota Yogyakarta.

[2] "Sejarah di Balik Ketenaran Gudeg - Semua Halaman - National Geographic". nationalgeographic.grid.id (ing basa Indonesia). Dibukak ing 2024-12-25.

[3] Kompasiana.com (2024-02-09). "Mengenal Makanan Khas Oleh-oleh Jogja yaitu Gudeg". KOMPASIANA (ing basa Indonesia). Dibukak ing 2024-12-25.

[siji-4] sbicara.indonesianforum.net

[loro-5] "jalanasik.com". Diarsip saka sing asli ing 2011-10-19. Dibukak ing 2011-06-02.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]