Mèksiko

Nagara ing Amérika Lor
(Kaelih saka Meksiko)

Nagara-Nagara Mèksiko Sarékat utawa Mèksiko (basa Aztec Mexihco Tlacetililli Tlahtohcayotl; basa Sepanyol: Estados Unidos Mexicanos utawa Mexihco, México) iku nagara kang dumunung ing Amérika Lèr, wewatesan karo Amérika Sarékat, Guatemala lan Belize ing sisih kidul-wétan, Samodra Pasifik ing sisih kulon, lan Lempongan Mèksiko lan Sagara Karibia ing sisih wétan. Nagara iki minangka nagara paing gedhé katelu ing Amérika Latin lan uga nagara kang paling akèh nagnggo basa Sepanyol. Jeneng nagara iki dijupuk saka jeneng kutha krajané, kang asalé saka jeneng kutha krajan kuna Aztec yaiku Mexico-Tenochtitlan. Mexi iku sapérangan jeneng Mexitli, yaiku jeneng déwa perang, déné co tegesé panggonan lan ca tegesé wong.

Mexihco Tlacetililli Tlahtohcayotl
Gendéraning Mèksiko
Gendéra
Aditamènging Mèksiko
Aditamèng
Motto: 
Gunagita: Mexicanos, al grito de guerra
Dunungpenering Mèksiko
Kuthagara
lan Kutha paling gedhé
Ciudad de México
JawatbasaSepanyol
PapréntahanRépublik fédheral
Kamardikan
• Banyu (%)
2,5%
Population
• Pikira-kira 2006
107.127.013 (11)
• Cacahjiwa 2004
104.959.590
GKK  (ITK)Pikira-kira 2005
• Gunggung
US$1.005 miliar (13)
• Saben wong
US$9.666 (66)
ArtacihnaPeso (MXN)
Laladan wektuUTC-8 nganti-6
• Mangsa ketiga (AKK)
UTC-7 nganti-5
Kodhé bèl52
TLD internèt.mx
Piramid ing kuil Maya, Yukatan

Sajarah

besut
Artikel utama: Sajarah Mèksiko

Sajeroning amèh 3.000 taun, Mèksiko dadi panggonan sawatara peradaban maju kaya déné peradaban Amerindian, Maya lan Aztec. Tekané panjajah Sepanyol pimpinan Hernan Cortes ing wiwitan abad angka 16, lan kamenangané saka kaum Aztec ing taun 1521, nandhani wiwité éra koloni Mèksiko minangka Sepanyol Anyar.

Tanggal 15 September 1810, kamardikan saka Sepanyol dinyatakaké déning Miguel Hidalgo y Costilla ing Dolores yaiku kutha cilik. Bab iki dadi titik wiwitan paprangan kamardikan kang dikenali minangka Perang Kamardikan Mèksiko kang rampung kanthi asil kamardikan ing taun 1821 lan pambentukan Kamaharajan Mèksiko kang sepisanan.


Laladan

besut
Artikel utama: Praja di Meksiko

Mèksiko dumadi saka 31 nagari utawa estados lan Laladan Persekuthuan Meksiko utawa Distrito Federal. Kawasan Metropolitan Kutha Mèksiko, kalebu ing Laladan Persekuthuan lan kawasan tapel watesé, minangka kutha kang kang ndunungi palin padhet ing donya.

Kutha-kutha gedhé

besut

Ing ngisor iki pratélan kutha gedhé ing Mèksiko diurut miturut populasiné:

  1. Mexico City, Distrito Federal (22 yuta)
  2. Guadalajara, Jalisco (4,7 yuta)
  3. Monterrey, Nuevo León (3,6 yuta)
  4. Puebla, Puebla (2,6 yuta)
  5. Ciudad Juárez, Chihuahua (1,8 yuta)
  6. Tijuana, Baja California (1,5 yuta)
  7. León, Guanajuato (1,2 yuta)
  8. Toluca, México (1,2 yuta)
  9. Torreón, Coahuila (1,1 yuta)
  10. Mexicali, Baja California (0,9 yuta)
  11. San Luis Potosí, San Luis Potosí (0,8 yuta)
  12. Mérida, Yucatán (0,8 yuta)
  13. Santiago de Querétaro, Querétaro (0,8 yuta)
  14. Aguascalientes, Aguascalientes (0,7 yuta)
  15. Cuernavaca, Morelos (0,7 yuta)
  16. Chihuahua, Chihuahua (0,7 yuta)
 
Peta Meksiko


Pranala njaba

besut