Krajan Singhasari

꧋ꦠꦸꦩꦥꦼꦭ꧀
(Kaelih saka Karajan Singhasari)

Krajan Singhasari kalebu salah siji krajan kang gedhé dhéwé ing Nuswantara.[1] Karajan kang mapan ana ing Jawa Wétan iki diadegaké déning Ken Arok taun 1222.[1][2] Pusat karajan iki ana ing laladan Tumapel (saiki lumebu ing wewengkon Kabupatèn Malang).[2]

Sajarah

besut
 
Stupa tilaranipun Krajan Singhasari, sapunika dipunsimpen ing Berlin

Kacaritakaké ing Kitab Pararton, Ken Arok yaiku anak saka Ken Endokkang asalé saka Désa Pangkur, wétané Gunung Kawi.[2] Ken Arok nalika semana kaya ta maling sekti kang dadi buronan wadyabala Tumapel.[2] Saka salah siji brahmana, Ken Arok diréwangi dadi kawula alit Tunggul Ametung kang dadi akuwu utawa bupati Tumapel.[2] Ken Arok tresna marang Ken Dedes kang ora liya yaiku permaisuri saka Tunggul Ametung.[2] Amarga tresna kang gedhé, Ken Arok matèni Tunggul Ametung lan ngawini Ken Dedea.[1][2] Nalika semono, Tumapel isih mèlu Karajaan Kediri kang dibawahi Kertajaya.[2] Sawisé ngrumangsani duwé kekuwatan kang luwih, taun 1222 Ken Arok kasil matèni Kertajaya lan munggah tahta dadi raja Singhasari.[1][2] Ken Arok nyandhang gelar Sri Rangga Rajasa Sang Amurwabhumi.[2]

Raja-raja Singhasari

besut

Ing ngisor iki jeneng-jeneng raja kang tau maréntah krajan Singhasari.[3]

  • Ken Arok kang uga duwé gelar Sri Rajasa Sang Amurwabhumi bisa dai raja ing Singhasari sawisé matèni Raja Kertajaya saka Kediri lan Akuwu Tumpel kang jenenge Tunggul Ametung taun 1222. Ken Arok dari raja Singhasari wiwit taun 1222 nganti 1227.[4]
  • Anusapati taun 1227 nganti 1248
  • Tohjaya taun 1248
  • Ranggawuni lan Mahesa Cempaka taun 1248 nganti 1268
  • Kertanagara taun 1268 nganti 1292

Raja-raja Singhasari iku munggah tahta racaké liwat rajapati amarga dendam, rebutan kekuasaan keturunan Ken Arong iki dicrita'ake ing kitab Pararaton.

Singhasari ambruk

besut

Ing taun 1292, salah siji panguwasa laladan yaiku Jayakatwang (isih keturunan raja-raja krajan Kadiri) ngraman lan raja Kertanagara tewas. Peperangan iki kecatet ing Prasasti Kudadu kang ditemo'ake ing pèrèng Gunung Butak, Mojokerto. Sing brasil selamat saka peperangan iki antarané yaiku Raden Wijaya, mantu Kertanagara.

Tinggalane Karajaan Singhasari

besut
  1. Arca Dwalapala, manggon ing sakulone situs candhi Singosari
  2. Candhi Singosari, kang uga diarani candhi Tumapel wujud kuil Syiwa kang gedhé tur dhuwur
  3. Candhi Jago, manggon ana ing Malang Jawa Timur, Candhi Jago dibangun kanggo raja Wisnuwardhana nalika pertengahan abad 13
  4. Candhi Kidal, dibangun ing Rejokidal, Tumpang, Malang, dibangun kanggo Anusapati, raja kaping pindo lan uga anak tiri saka Ken Arok.

Cathetan suku

besut
  1. a b c d www.batan.go.id(kaundhuh tanggal6 Juni 2011)
  2. a b c d e f g h i j Kerajaan Singasari(kaundhuh tanggal 7 mei 2011)
  3. forum.um.ac.id[pranala mati permanèn](kaunduh tanggal 13 Juni 2011)
  4. "www.smpn7bgr.com". Diarsip saka sing asli ing 2012-01-27. Dibukak ing 2011-06-13.

Krajan Pangjalu > Krajan Singhasari > Karajan Pangjalu (Jayakatwang) > Krajan Majapait