Pakubuwana IV

Sri Susuhunan Pakubuwana IV utawi Sampéyandalem Ingkang Sinuhun Kangjeng Susuhunan Pakubuwana Ingkang Jumeneng kaping Sekawan (Carakan: ꦯꦩ꧀ꦥꦺꦪꦤ꧀ꦢꦊꦩ꧀ꦲꦶꦁꦏꦁꦯꦶꦤꦸꦲꦸꦤ꧀ꦑꦁꦗꦼꦁꦯꦸꦯꦸꦲꦸꦤ꧀ꦤꦤ꧀ꦦꦑꦸꦨꦸꦮꦟ꧇꧔꧇)(lair: Surakarta, 1768 – séda: Surakarta, 1820) iku raja katelu Kasunanan Surakarta kang maréntah antarané taun 1788 – 1820. Pakubuwana IV asma misuwure yaiku Sunan Bagus, jalaran jumeneng nata ing yuswa kang isih anom lan uga jalaran pasuryané kang bagus.

Sri Susuhunan Pakubuwana IV
Susuhunan Surakarta
Panjenengan	1788 – 1820
Leluhur	Susuhunan Pakubuwana III
Penerus	Susuhunan Pakubuwana V
Gubernur Jenderal	Willem Arnold Alting Pieter van Overstraten Johannes Siberg Albertus Wiese Herman Willem Daendels Jan Willem Janssens G.A.G.Ph. van der Capellen
Gubernur Letnan Inggris	Lord Minto Thomas Stamford Raffles John Fendall
Lair	2 Sèptèmber 1768 Cithakan:Country data Hindhia Walanda Surakarta, Koloni VOC Walanda
Surud	Oktober 2, 1820(1820-10-02) (umur 52) Cithakan:Country data Hindhia Walanda Surakarta, Hindhia Walanda
Jeneng dawa Radèn Mas Subadyo
Wangsa	Wangsa Mataram
Bapa	Susuhunan Pakubuwana III
Ibu	GKR. Kencana
Agama	Islam

Awal papréntahan

Asma asliné ya iku Radèn Mas Subadya, putra Pakubuwana III kang miyos saka garwa padmi tedhak turun saka sultan Demak. Wiyosan Panjenengandalem tanggal 2 Sèptèmber 1768 lan jumeneng nata tanggal 29 Sèptèmber 1788, ing yuswa 20 taun.

Pakubuwana IV iku raja Surakarta kang dhuwur gegayuhan lan kuwanèné, béda karo ramané kang misuwur ringkih lan kurang pracéka. Panjenengané kapéncut marang paham Kajawèn lan ngangkat para tokoh golongan mau sajeroning papréntahan. Bab iki ora disarujuki déning para pejabat Islam kang wis mapan ing kraton.

Para tokoh Kajawèn mau njurung Pakubuwana IV supaya uwal saka VOC lan ndadèkaké Surakarta minangka nagari kang misuwur ing Jawa, ngalahaké Ngayogyakarta.

Prastawa Pakepung

Kahanan Surakarta sansaya adreng. Para pejabat kang kasisih ngupaya ngajak VOC ngadhepi raja. Pakubuwana IV dhéwé gething marang VOC mligi saka lakuning résidhèn Surakarta aran W.A. Palm kang korup.

Résidhèn Surakarta kang nggenteni Palm kang aran Andries Hartsinck kabukti nganakaké pepanggihan wadi karo Pakubuwana IV. VOC wiwit kuwatir lan nyana manawa Hartsinck digunaake déning Pakubuwana IV minangka piranti kang ngrusak saka njero.

VOC wusanané kekancan karo Hamengkubuwana I lan Mangkunagara I kanggo ngadhepi Pakubuwana IV. Ing wulan Novèmber 1790 bebarengan ngepung Kraton Surakarta. Saka jeron kraton dhéwé, para pejabat senior kang kasisih mèlu meksa Pakubuwana IV supaya nyingkiraké para paranpara nata babagan rohaniné. Prastawa iki diarani Pakepung.

Pakubuwana IV wusanané ngaku kalah tanggal 26 Novèmber 1790 kanthi masrahake para paranpara nata kang duwé kawruh Kajawèn supaya diguwak déning VOC.

Cathetan

Saliyané Pakubuwana V, ana loro manèh putra Pakubuwana IV kang dadi raja Surakarta, ya iku Pakubuwana VII lan Pakubuwana VIII.

Kapustakan

• Andjar Any. 1980. Raden Ngabehi Ronggowarsito, Apa yang Terjadi? Semarang: Aneka Ilmu
• M.C. Ricklefs. 1991. Sajarah Indonesia Modern (terj.). Yogyakarta: Gadjah Mada University Press
• Purwadi. 2007. Sajarah Raja-Raja Jawa. Yogyakarta: Media Ilmu

Uga delengen

• Kasunanan Surakarta
• Pratélan ratu Mataram Anyar

Gelar kabangsawanan
Didhisiki déning: Pakubuwana III	Susuhunan Surakarta 1788-1820	Diganti déning: Pakubuwana V