Alexander Agung
Alexander Agung (utawi Alexander Agung utawi Iskandar Agung utawi Iskandar Dzulqarnain / Makutha Sungu Kalih) (basa Yunani: Μέγας Ἀλέξανδρος ("Megas Alexandros"), basa Inggris: Alexander the Great) punika satunggaling penakluk asal Makedonia. Alexander dipunlairaken dhateng mrika nalika taun 356 SM. Ramanipun inggih punika Raja Filipus II, raja Makedonia, ingkang ngintun Alexander dhateng satunggaling filsuf misuwur saking Yunani, inggih punika Aristoteles ingkang ngajaraken ngèlmu logika filsafat Yunani. Raja Filipus II séda nalika Alexander taksih yuswa 20 taun lan Alexander lajeng nggantosaken ramanipun wonten ing taun 336 SM. Kalih taun salajengipun Alexander nyerang Pèrsi lan ngawonaken Raja Pèrsi Darius III ing taun 333 SM, lajeng miyaraken ekspansinipun dhateng Suriah lan Irak, lajeng dhateng India, nanging boten siyos amargi para prajuritipun sampun sayah sanget.
Aleksander Agung | ||
---|---|---|
Basileus Makedonia | ||
Aleksander perang ngelawan raja Darius III. Saka Mosaik Aleksander, Musiyum Arkéologi Nasional Napoli | ||
Mréntah | 336–323 SM | |
Nami jangkep | Aleksander III dari Makedonia | |
Gelar | ||
Pendahulu | Filipus II dari Makedonia | |
Pangganti | ||
Garwa | Roxane dari Baktria | |
Stateira II dari Pèrsi | ||
Parysatis II dari Pèrsi | ||
Yoga | Aleksander IV dari Makedonia | |
Dinasti | Dinasti Argead | |
Bapa | Filipus II dari Makedonia | |
Ibu | Olympias dari Epiros |
Sajarah
besutIng wekdal kirang langkung 10 taun, Alex sampun nguasani sapérangan ageng nagari-nagari ageng ing wekdal punika, lajeng wangsul dhateng Yunani. Ing margi, Alex mampir wonten ing Babilonia, kanggé lereh, nanging lajeng gerah katisen sadangunipun 11 dinten lan salajengipun séda taun 323 SM, wekdal yuswanipun dèrèng ngantos 33 taun. mboten cetha jalaran sédanipun. Sapérangan wonten ingkang nginten yèn panjenenganipun séda sasampunipun gerah malaria saking cakotan lemut nalika badhé naklukaken India. Wonten ugi ingkang nginten bilih sedanipun amargi lelara sanès kados ta acute pancreatitis utawi lelara sanès ingkang dipunsebabaken déning virus West Nile virus. Sewetawis versi ingkang pungkasan nginten yèn panjenenganipun dipunpercados nganggé racun ing antawisipun kasebat racun hellebore utawi racun strychnine, ingkang dipunlebetaken dhumateng minuman anggur déning rencangipun. Versi kaping kalih punika mèmper kaliyan sédanipun Napoleon Bonaparte.
Sanadyan namung mrèntah sadangunipun 14 taun, salebeting masa kepemimpinan Alexander saged yasa satunggiling kamaharajan ingkang langkung ageng tinimbang sadaya kamaharajan ingkang naté wonten. Dumugi wekdal panjenenganipun séda, tlatah ingkang dipunandahi sampun tikel kaping sèketipun tlatah ingkang dipunwarisaken dhumateng piyambakipun. Satunggiling prestasi ingkang ngédap-édapi (kinten-kinten, boten ngantos langkung saking enem Kaisar ingkang sanggem nyaingi pretsasi punika).
Amargi penaklukan lan ekspansinipun punika wau, Alexander Agung ugi nyebaraken kabudayan hellenis ingkang awujud perpaduan kabudayan Yunani kuna, Laut Tengah, Mesir, lan Pèrsi. Prabawa Hellenisme punika malah dugi India lan Tiongkok. Khusus wonten ing Tiongkok, prabawa kabudayan punika saged dipuntelusuri antawisipun kanthi wontenipun artefak ingkang pinanggih wonten ing Tunhuang.
Sadèrèngipun séda, panjenenganipun ugi yasa kitha Alexandria ing nagari Mesir, kanthi kapustakan ingkang komplit lan dipunbikak ngantos sèwu taun dangunipun, lan salajengipu dados pusat pasinaonan paling hébat ing donya.
Gelar Agung
besutGelar The Great utawi Agung dipunparingaken déning masarakat donya wekdal punika amargi kamasyhuran kraton ingkang panjenenganipun pimpin lan wiyar wewengkon jajahanipun sanajan yuswanipun taksih enèm sanget. Panjenenganipun ugi dipunpercanten minangka Raja kaping sepindhah ingkang naté nguwaosi tigang bawana (Éropah, Afrika, dan Asia), ingkang wekdal punika sampun kepétang luar biyasa utawi ngédap-édapi, amargi bawana Amérika lan Australia nalika samanten dèrèng pinanggih.
Sajarah Alexander Agung saged pinanggih ugi wonten ing kitab suci Al Qur'an, Surah Al Kahfi 83-101, kanthi sebatan Dhulqarnain (Raja ingkang nganggé makutha sungu kalih).
Ugi pirsani
besutPranala njawi
besutWikimedia Commons duwé médhia ngenani Alexander the Great. |
- Daftar referensi sumber pertama mengenai Alexander di livius.org Archived 2011-05-14 at the Wayback Machine.
- Artikel, forum diskusi, dan informasi referensi mengenai Alexander Archived 2020-01-05 at the Wayback Machine.
- Lysimachos.com - Artikel mengenai Alexander Archived 2018-09-06 at the Wayback Machine.
Gladri
besutCithakan:Pratélan ingkang Agung
Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |