Budi Utomo (éjaan Soewandi: Boedi Oetomo) yaiku siji organisasi nom-noman kang diprakarsani déning Dr. Sutomo lan uga mahasiswa STOVIA yaiku Goenawan Mangoenkoesoemo lan Soeraji nalika tanggal 20 Mèi 1908.[1] Digagas déning Dr. Wahidin Sudirohusodo.[1] Organisasi iki sipaté sosial, ékonomi, lan kabudayan nanging ora ana sipat pulitik.[1] Budi Utomo dadi wiwitané obahan kang nduwé ancas kanggo nggayuh kamardikaning Indonesia. Nalika jaman semana organisasi iki wiwitané mung kanggo golongan winasis Jawa.[1] Saiki tanggal madegé Budi Utomo, yaiku tanggal 20 Mèi, dipèngeti minangka dina Kabangkitan Nasional.[1]

Budi Utomo besut

Nalika dina Minggu, tanggal 20 Mèi 1908, wayah jam sanga ésuk, manggon ana ing salah siji ruang pasinaon STOVIA, Soetomo medharaké gagasané.[2] Soetomo mratélakaké manawa jaman sésuk bangsa lan tanah ana ing tangané dhèwèké.[2] Mula saka iku banjur lair Boedi Oetomo.[2] Nanging para nom-noman uga nyadhari yèn tugas dadi mahasiswa kadhokteran isih akèh saliyané kudu mèlu organisasi.[2] Mula saka iku Budi Utomo nduwé penemu yèn "kaum tuwa" kang kudu mimpin ing Budi Utomo, béda karo para nom-noman dhéwé kang péngin dadi mesin kanggo nglakokaké organisasi iku.[2] Sepuluh taun pisanan Budi Utomo ngalami pergantian pemimpin organisasi.[2] Akèhé para pemimpin iku asalé saka kalangan "priyayi" utawa para bangsawan saka kalangan karaton, kaya ta Radèn Adipati Tirtokoesoemo, mantan Bupati Karanganyar (présidhèn pisanan Budi Utomo), lan Pangéran Ario Noto Dirodjo saka Pura Pakualaman.[2]

Cathetan suku besut