Mazmur ya iku nyanyian utawa gurit puji-pujian kang biyasa ditembangaké déning para nabi kang dienggo sajeroning ibadat ing Bait Suci ing Yerusalem lan upacara kraton nalika mangsa Israèl Kuno, kumpulan-kumpulané ana ing Perjanjian Lama sajeroning Alkitab.[1][2][3] Kitab Perjanjian Lama ya iku péranganing Alkitab wong Kristen saéngga diwarisi nganti saiki nganti panguripan umat utawa jemaat[2]

Salah satu partiur Mazmur: Mazmur 129

Ing agama Islam, sawetara ngulama madhakake Mazmur lan Kitab Zabur.


Epistemologi besut

saka basa Yunani psalmos asalé saka tembung psallô (mainake musik, kanti driji) an sajeroning basa Inggris dadi psalms. Mazmur ya iku iring-iringan musik kang mbarengi nyanyian, gurit kang dinyanyikaké lan lumrahé diiringi kanti musik.[4]

Mazmur uga bisa berarti kidung / lagu-saka basa Yunani ôdê asalé saka tembung kriya adô (nyanyi, bersenandung), nanging kidung bisa dibareng kanti musik utawa ora.[4]

Terakhir, Mazmur berarti nyanyian / himne-saka basa Yunani humnos asalé saka tembung hudeô (ngrayakake/karaméan, memperingati/peringatan) lan berarti kidung puji-pujian kang dipersembahkan marang Allah, déwa, pahlawan, uatwa wong-wong gedhé.[4]

Sajarah Nyanyian Mazmur besut

Sajarah Mazmur kang perdana dapat dideleng saka kisah Hana sajrone Alkitab Ibrani utawa Perjanjian Lama ing Alkitab Kristen, khususé Kitab 1 Samuelpasal 1lan 2 nalika Hana melantunkan pujian sawisé panjaluk kanggo diwènèhi anak dikabulake déning Allah.[2] Sajarah sajrone Alkitab liya uga ing Kitab Yunus kang duwé makna nylamatake Allah tumrap awake dhéwé lan salah sijiné bangsa kang jenenge Niniwe.[2] Mazmur merupakan pérangan devosi (pengabdian) saka panguripan.[1]

Mazmur-mazmur kang paling kaloka ya iku sajrone jaman Raja Daud kang ana ing sajrone Kitab Mazmur, wujud pérangan paling dawa sajrone Alkitab (nganti 150 pasal).[5] Raja Israèl iu nggubah Mazmur sajrone carita puji-pujiane, keluh-kesahe, lan seneng susahe, bebrengan karo pira-pira gubahan pengarang kang liya, dibukukake sajrone kitab Mazmur.[6] Panggunaan sajrone ibadat umum mligi waktu penobatan ratu, pernikahan ratu lan peperangan.[5] sajrone menyanyikannya diiringi piranti musik kang sangat beragam, wiwit saka kecapi, gambus, rebana, dan piranti musik Israèl kang liya.[5]

Nalika abad ketelu, Tertulianus negesake Mazmur minangka pérangan penyembahan umat Kristen.[1] Bahkan Nyanyian kang identik karo Raja Daud iki dianggap minangka kang kapisan, di tengah dan kang terakhir.[1] Banjur ing kiwa-tengené abad 14-15, sajrone tradisi monastik dilakukake nyanyian Mazmur saben Minggu lan dilebokake sajrone buku devosi, salah sijiné Imitation of Christy déning Thomas Kempis (1280-1471)[1]

Para reformator gréja abad 16 uga mènèhi panggonan istimewa marang nyanyian Mazmur.[6] Baik Luther utawa Calvin ngormati banget mazmur minangka nyanyian jemaat.[6] Luther dhéwé nganggo Mazmur sajrone Basa Latin nganti dhèwèké nerjemahake sajrone basa Jerman supaya luwih migunani kango nyanyian jemaat lokal.[6] Nyanyian Mazmur jaman reformasi iku dinyanyikan sajrone modhèl gregorian.[6] Luther uga bercita-cita kanggo nggawe nyanyian Mazmur sajrone strofa kang tetep lan melodi kang luwih prasaja saéngga luwih gampang kanggo dinyanyikake ing sajrone gréja.[6] Salah sijiné sumbangan Luther ana ing sajrone Kidung Jemaat 130.[6] Banjur ing Jerman uga terbit Mazmur sajrone basa Jerman déning organis Matthias Greiter.[7]

Calvin duwé inisiatif kanggo mujutake gegayuhan Luther supaya Mazmur dinyanyikake sajrone gréja kanti menyusun Mazmur sajrone basa Prancis ing taun 1939.[7] ngumpulke para komponis lan juru gurit kanggo nerbitake karya kang dijenengi Mazmur Jenewa nalik taun 1562.[6] Prakarsa iku uga nglibatake kancané, Martin Bucer.[7] Penyair-juru gurit iku ing antarané ya iku: Clement Marot (1496-1544), Theodore Bazha lan komponis-komponis iku antarané: Loys Bourgeois, Maestro Pierre.[6][7]

Nalika jaman modhèren diteliti manèh babagan Mazmur déning ahli jenenge Gunkel lan Mowinckel kang nyumbangake pemikirane sajrone nggolongake Mazmur.[3] Miturut Gunkel, Mazmur luwih bersifat nggambaraké pengalaman lan perasaan wong-wong kanthi religius ketimbang bersifat kultis kanggo ibadat.[3] sajrone penggolongan Mazmur, Gunkel mbagi sajrone peristiwa-peristiwa wigati kraton; penobatan, perkawinan, peringatan-peringatan (ngdege wangsa), pra lan pasca pertempuran.[3] Golongan kang liya ya iku sajrone ibadat kultis ing Bait Suci kang sipaté profetis, ratapan perorangan lan Mazmur litugis.[3]

Ing sajrone buku padat lan dawa, Yohanes Lamb (John Lamb) neliti Mazmur kang digunakaké sajrone tradisi Yahudi, Tradisi Perjanjian Anyar, gréja-gréja Ing Kulon, gréja-gréja Wétan, Lutheran, Reformed, Anglikan, lan gréja-gréja Scottish.[1] Dhèwèké nemu yèn Nyanyian Mazmur dienggo sajrone karaméan perjamuan malam terakhir kang Yesus lakoni bareng murid-murid-e.[1]

sajrone penelitiane, John Lamb nemu data saka komputer ing Kapustakan Yale Divinity School lan nemu 983 buku musik kanti tembung kunci "Mazmur" sajrone judhulé.[1] Kajaba iku ing Sekolah Seminari Luther uga tinemu 2.199 buku kang berkaitan karo Mazmur.[1]

Pentingnya Mazmur untuk panguripan gréja besut

Pentingnya Nyanyian Mazmur untuk panguripan gréja ya iku minangka salah siji unsur liturgi (Ibadah kanthi keseluruhan) sajrone kauripan gréja.[1] minangka cikal bakal nyanyian gerejawi, Mazmur dijuluki minangka swara gréja, ya iku nggambaraké realitas uripé umat nalika jamane.[1] Mazmur wujud sendi saka urip gréja lan sajrone kebangkitan salah sijiné nagara.[1] Mazmur 23, 84, 90, 100, 130, 150 utawau ing pérangan-pérangan liyané wujud kenangan saka perasaan salah sijiné pawongan.[1]

Gréja-gréja kang ngarep-arep bisa duwé ikatan persekuthuan karo gréja kang kudus lan am, dadi siji sajrone Kristus nglewati jaman lan kontekse, gréja mbutuhke Mazmur minangka himne oikumenis.[6] Di sini van Dop menyoroti betapa melalui makna Nyanyian Mazmur, gréja dapat lebih membangun rélasi dengan gréja lain dalam semangat oikumene minangka satu tubuh gréja milik Kristus.[6]

Nalika jaman Kalvin, Mazmur diterjemahake sajrone basa setempat lan disederhanakake supaya bisa dinyanyikake jemaat kanti maksud supya jemaat ora menyanyikake lagu-lagu kang ora jumbuh karo iman Kristen.[7] Hal iki bertujuan supaya jemaat duwé lagu-lagu kang sopan, suci, nggawe umat ndedong marang Allah lan ngajarake kasih Allah minangka ganti lagu-lagu kang racaké dinyanyikake jemaat kang ngandung aji kebusukan lan kemesuman.[7]

Gréja-gréja ing Indonésia isih sithik kang migunakaké Nyanyian Mazmur minangka nyanyian jemaat.[6] Hal iki disayangake banget, saéngga tokoh himnologi Inggris kang jenenge Erik Routley ngomon "Ora ana kang luwih ngrugikake ngibadah sarta luwih ngilangke kemanusiaan saka ngibadah iku ketimbang mengabaikan Mazmur".[6]

Cathetan sikil besut

  1. a b c d e f g h i j k l m Paul Westermeyer., Te Deum-The Curch and Music, Menneapolis: Ausburg Fortress, 1998
  2. a b c d A. th Keamer., Tapsir Alkitab-Kitab Yunus, Jakarta: BPK Gunung Mulia
  3. a b c d e H.h Rowley., WORSHIP IN ANCIENT ISRAEL, Jakarta: BPK Gunung Mulia, 2004
  4. a b c http://sejarah.sabda.org/artikel/mazmur.htm
  5. a b c W. Lasor., Pengantar Perjanjian Lama, Jakarta: BPK Gunung Mulia, 20017
  6. a b c d e f g h i j k l m H.A. van Dop., Oikumene dalam Nyanyian Gréja dalam buku Struggling in Hope, Jakarta: BPK Gunung Mulia, 2004
  7. a b c d e f Rasid Rachman., Pembimbing ke sajrone Sajarah Liturgi, Jakarta: BPK Gunung Mulia, 2010

Pranala njaba besut

Cithakan:Mazmur