Niš

Nis redirects here. For the acronym, see NIS.

Niš (basa Serbia: Ниш / Niš, IPA: [niːʃ],  rungokna ) iku kutha ing Serbia dumunung ing koordinat 43.3° N 21.9° E, ana ing pinggir Kali Nišava. Kanthi sing ndunungi kang cacahé 260,237 jiwa kutha iki minangka kutha gedhé dhéwé ing Serbia Kidul lan kutha gedhé dhéwé nomer telu ing Serbia sawisé Beograd lan Novi Sad. Jembaré kutha iki watara 597 km², kalebu kutha Niš dhéwé, Niška Banja spa lan 68 tlatah pinggiran (suburb). ''Niš Constantine the Great Airport'' (Аеродром Константин Велики) ing minangka papan anggegana international ing Niš kanthi kodhe tujuan INI. Niš dadi pusat adminidtrasi ing Distrik Nišava ing Serbia. Dumunung ing simpang dalan antarané Balkan lan dalan-dalan gedhé Éropa, nyambungaké Asia Minor menyang Éropa, Niš dadi salah siji kutha kang tuwa dhéwé ing Balkan, lan wis wiwit jaman kuna dianggep gapura antara Wétan lan Kulon. Niš dadi papan panggonan Greja Serbia kang tuwa dhéwé yaiku saka abad angka 4 kang dumunung ing laladan pinggiran Mediana [2]. Niš uga kawentar minangka panggonan kelairan Konstantin kang Agung, Kaisar Romawi Kristen kapisan lan kang ngadegaké Konstantinopel [3]. Kutha iki uga dadi panggonan klairané loro kaisar Romawi liyané, yaiku Constantius III lan Justin I.

Kutha Niš Град Ниш
Flag Coat of arms
Lokasi Niš ing Serbia Lokasi Niš ing Serbia
Coordinates: 43°18′N 21°54′E
Nagara	Serbia
Distrik	Nišava
Munisipalitas	5
Government
- Walikutha	Smiljko Kostić (NS)
- Parté kuwasa	DSS/G17+/NS/SPO/SPS
Jembar wewengkon
- Total	597 km² (230,5 sq mi)
Populasi (2002)
- Total	260 237
- Kapadhetan	420/km² (1.087,8/sq mi)
Zona wektu	CET (UTC+1)
- Summer (DST)	CEST (UTC0)
Kodhe pos	18000
Area code(s)	(+381) 18
Plat montor	NI
Website: City of Niš

Alun-alun

Munisipalitas Niš

Niš iku pusat universitas. Ana watara 30,000 mahasiswa ing Universitas Niš, kang duwèni 13 facultas. Niš uga salah siji pusat indhustri kang wigati ing Serbia, pusat indhustri èlèktronika (delengen Elektronska Industrija Niš), indhustri mesin mekanikal, tekstil lan tembako.

Géografi lan iklim

Niš dumunung ing koordinat 43°19' lintang lor lan 21°54' bujur wétan, ing lembah Nišava, cedhak papan patemon kali Južna Morava. Ing kutha Niš iki, dalan gedhé saka sisih lor menyang lembah Kali Morava kapecah dadi loro:-arah mangidul, tumuju kutha Thessalonica lan Atena,-lan arah mangétan, tumuju menyang Sofia lan Istambul, lan luwih adoh manèh tumuju menyang tlatah "Wétan Cedhak" (Near East). Tlatah tengah kutha dumunung ana ing elevasi 194m sakdhuwuré sagara. Titik kang paling dhuwur yaiku ing Sokolov kamen (Falcon's rock) ing Gunung Suva Planina (1523m), déné tlatah kang paling cendhèk yaiku ing Trupale, cedhak sungapan Kali Nišava (173m). Jembar wewengkon kutha yaiku 596.71 km².

Iklim ing tlatah Niš iku wujud iklim sedhengan moderate lan continental, kanthi rata-rata suhu 11.2 °C. Sasi Juli minangka sasi kang paling anget sajeroning sataun, kanthi suhu rata-rata 21.2 °C. Sasi kang paling anyep yaiku sasi Januari, kanthi suhu rata-rata 0.2 °C. Rata-rata curah udan taunan yaiku 567.25 mm/m². The rata-rata barometer 992.74 mb. Ana 123 dina kang mawa udan lan 43 dina mawa salju. Rata-rata kacepetan angin sangisoré 3 Beaufort.

Panggonan mawa sajarah

• Skull Tower-Menara kang digawé saka tengkorak wong Serbia.
• Niš Fortress-Bèntèng Turki ing tengah kutha.
• Mediana-Situs arkéologi, vila kakaisaran Romawi.
• Tinkers Alley-Conto arsitèktur asli jaman Ottoman.
• Crveni Krst concentration camp-Kam konsèntrasi kang diwangun déning Jerman ing Perang Donya II.
• Bubanj-Monumen gugré para pejuang Yugoslavia ing Perang Donya II.

Kaisar Romawi

Telu kaisar Romawi lair ing kutha iki:

• Constantine I, kang agung, (Flavius Valerius Aurelius Constantinus)--kuwasa taun 306 nganti 337.
• Constantius III, (Flavius Constantius)--kuwasa taun 421.
• Justin I, (Flavius Iustinus)--kuwasa taun 518 nganti 527.

Populasi miturut sajarah

• 1900: 24,573
• 1905: 21,946
• 1910: 24,949
• 1921: 28,625
• 1931: 35,465
• 1941: 44,800 (estimate)
• 1948: 49,332 (109,280)*
• 1953: 58,656 (122,100)*
• 1961: 81,250 (148,354)*
• 1971: 127,654 (195,362)*
• 1981: 161,376 (232,563)*
• 1991: 173,250 (245,182)*
• 2002: 173,724 (250,518)*
• 2008: 182,209 (263,478)* (estimate)

()*-populasi mitururt tapel wates kutha saiki.

Dhémografi

Isih ana sawatara pasulayan bab cacahé populasi, awit éwon pangungsi Kosovo kang kanthi resmi dudu sing ndunungi kutha iki, nanging manggon ing kana karo kaluwargané.

Golongan ètnik ing tlatah Munisipal (Sensus 2002)
Golongan ètnis	Populasi
Serbs	235,657
Roma	5,687
Montenegrins	846
Bulgarians	799
Macedonians	715
Yugoslavs	664
Croats	417
Others	5,733
TOTAL	250,518

Golongan ètnik ing tlatah kutha (Sensus 2002)
Golongan ètnis	Populasi
Serbs	162,380
Roma	4,461
Montenegrins	747
Bulgarians	679
Macedonians	715
Yugoslavs	601
Croats	379
Others	3,872
TOTAL	173,724

Ékonomi

Niš minangka kutha administratif, indhustri, komersial, kauangan lan pusat budaya ing pérangan kidul-wétan Republik Serbia. Posisi Niš wigati amarga dumunung ana ing simpang dalan saka Éropa lan jaringan rèl sepur kang ngubungaké Éropa karo Asia. Niš gampang ditekani, kanthi anané papan anggegana-Konstantin kang Agung.

Turisme

Panggonan Turis

• Skull Tower (Serbian: Ћеле Кула, Ćele Kula)-Monument kanggo Pejuang Serbia abad angka 19. Dumunung ing Bulevar Zoran Djindjić, ing dalan Konstantinopel lawas tumuju kutha Sofia.
• Čegar-Papan tilas pertempuran Bukit Cegar tanggal 19 Mèi, 1809.
• Kam konsèntrasi-Salah siji kam kunjara NAZI Jerman ing Éropa kang isih wutuh. Dumunung ing Bulevar 12.Fèbruari.

Arsitèktur

Wangunan ing Niš terus dibangun. Niš iku kutha gedhé dhéwé nomer loro sawisé Beograd yèn disawang saka anané gedhong dhuwur. Hotèl Ambasador minangka gedhong kang gedhé dhéwé ing Serbia nanging uga ana gedhong gedhé liyané kaya déné TV5.

Informasi Turis

• Organisasi Turis Nis duwé loro pusat informasi turis, siji ing Nis yaiku ing dalan Vozda Karađorđa nomer 7, lan liyané ana ing Niska Banja yaiku ing dalan Sinđelićeva 3b.

Pamérangan administratif

kutha Niš dumadi saka lima munisipalitas:

1. Medijana
2. Palilula
3. Pasisirlej
4. Crveni Krst
5. Niška Banja

Papat kang pisanan dumunung ing tlatah kutha Niš, déné Niška Banja ing tlatah pinggiran. Sadurungé taun 2002, kutha Niš mung duwé loro munisipalitia, yaiku "Niš" lan "Niška Banja".

Munisipalitas Niš kalebu pamukiman-pamukiman:

Medijana	Palilula	Pasisirlej	Crveni Krst	Niška Banja
Center	Palilula	Pasisirlej	Crveni Krst	Niška Banja
Marger	Staro Groblje	Jagodin Mala (partly)	Beograd Mala	nas. Nikola Tesla (broj 6)
Trg Kralja Aleksandra	Crni Put	Durlan	Jagodin Mala (partly)	Jelašnica
Kičevo	Bubanj	Komren (partly)	Komren (mostly)	Sićevo
Čair	Ledena Stena	Čalije	Šljaka	Ostrovica
Bulevar Nemanjica	Delijski Vis	Somborska	Medosevac	Prva Kutina
Bulevar Djindjica	Apelovac	Vrežina		Radikina Bara
Medijana	Kovanluk			Prosek
Trošarina	Tutunović Podrum			Čukljenik
Duvanište	Kalač Brdo			Donja i gornja Studena
Brzi Brod

Media lokal

Stasiun radio

• Banker radio [4](98.3)
• Fast radio (102.7)
• City radio (104.9) [5] Archived 2007-07-16 at the Wayback Machine.-LIVE(AAC+)[6] Archived 2012-07-26 at the Wayback Machine.
• Blue Fm (103.1)
• Radio Niš (99.5/101.9)
• Radio 5 [7] Archived 2007-01-06 at the Wayback Machine.(105.5)
• Radio Nišava [8](104.0)
• OxyGen radio (91.6)
• Radio 13 (90.5)
• Radio New Fair Play (88.3)
• Radio IPP (88.8)
• Radio Belle Amie [9] Archived 2007-02-07 at the Wayback Machine.(95.6)
• Radio Belle Amie Folk Kanal (98.7/100.7)
• Radio Cair (99.9)

Stasiun TV

• Banker TV [10] Archived 2006-06-15 at the Wayback Machine.
• TV 5 [11] Archived 2007-01-06 at the Wayback Machine.
• BelleAmie TV [12] Archived 2007-02-07 at the Wayback Machine.
• TV Nais
• Global
• RTV Nišava [13](in Romany)
• Čair (in Romany)
• NTV [14] Archived 2007-06-10 at the Wayback Machine.
• Art TV
• Puls TV
• Jumbo TV
• Koperpunikas

LSM

• Protecta [15] Archived 2008-03-03 at the Wayback Machine.
• AEGEE-Nis [16] Archived 2007-04-30 at the Wayback Machine.
• Differentia [17] Archived 2008-03-04 at the Wayback Machine.
• EESTEC LC Niš [18] Archived 2008-02-20 at the Wayback Machine.
• EUS [19] Archived 2008-02-11 at the Wayback Machine.
• GNU Klub [20] Archived 2008-03-06 at the Wayback Machine.
• Lambda [21] Archived 2007-07-04 at the Wayback Machine.
• The Association for Protection and Promotion of Mental Health in Children and Youth [22] Archived 2007-11-16 at the Wayback Machine.

Koran

• Narodne Novine [23] (BUL)

Kutha kembar

Niš duwé kerjasama kutha kembar karo:

Cassandreia, Yunani Sparta, Yunani Glyfada, Yunani Maroussi, Yunani Alimos, Yunani Veliko Tarnovo, Bulgaria Other forms of cooperation and city friendship similar to the twin city programmes: Beersheba, Israèl Vienna, Ostenrik Graz, Ostenrik Barcelona, Spanyol Columbus, Ohio, Amérikah Sarékat

Košice, Slowak Kursk, Ruslan Rognan, Nurwègen Bad Homburg, Jerman Krakow, Polen

Pranala njaba

• Situs resmi kutha Niš
• Journalist, Journalism students organization, Niš Archived 2008-10-21 at the Wayback Machine.
• • City map and guide to Niš Archived 2008-05-20 at the Wayback Machine.
  • Webcam Live - Central Square Archived 2007-09-29 at the Wayback Machine.
  • Peta lan foto udara kanggo 43.3, 21.9
    • Pemetaan saka Multimap utawa GlobalGuide utawa Google Maps
    • Foto saka udara TerraServer
    • Gambar satelit saka WikiMapia
    • Pemetaan dari OpenStreetMap