Himalaya

Himalaya iku siji barisan pagunungan ing Asia, sing misahaké anak bawana India saka Dhataran Tibèt.

Himalaya iku panggonané gunung-gunung sing paling dhuwur ing donya, kaya ta Gunung Everest lan Kanchenjunga. Miturut ètimologi, Himalaya iku tegesé "panggonané salju", dijupuk saka basa Sansekerta (hima iku tegesé "salju", lan aalaya tegesé "panggonan").

Himalaya nyakup tlatah 5 nagara ya iku Pakistan, India, Cina, Bhutan lan Nepal. Pagunungan iki uga dadi sumber 2 sistem kali gedhé ing donya — Kali Indus lan Kali Ganga-Brahmaputra. Ora kurang saka 750 yuta wong manggon ing laladan saubengé ilèn kali saka Himalaya, kalebu Bangladesh.

Géografi

Barisan Pagunungan Himalaya dawané watara 2.400 km, mbentang saka Nanga Parbat ing kulon nganti Namche Barwa ing wétan. Jembaré bervariasi antara 250 – 300 km. Himalaya dipérang dadi telung barisan paralèl, diatur miturut dhuwur lan umuré kanthi geologis.

Dalan gunung

Barisan Himalaya ing Yumesongdong ing Sikkim, ing lembah Kali Yumthang.

"Terrain" sing kasar, tegesé mung ana sethithik rute sing nglintasi Himalaya.

Gangtok ing Sikkim menyang Lhasa ing Tibet liwat Celah Nathula lan Celah Jelepla (salah siji laladan Jalur Sutra).
Bhadgaon ing Nepal menyang Nyalam ing Tibet.
Rohtang Pass ing Himachal Pradesh, India
Dalan saka Srinagar ing Kashmir liwat Leh menyang Tibet, sing saiki wis arang dipigunakaké amarga masalah ing wewengkon mau.

Pucuk-pucuk wigati

Jeneng pucuk	Èlevasi (m)
Everest	8.850
Dapsang	8.611
Kangchenjunga	8.586
Lhotse	8.501
Makalu	8.462
Cho Oyu	8.201
Dhaulagiri	8.167
Manaslu	8.163
Nanga Parbat	8.126
Annapurna	8.091
Gasherbrum I	8.068
Broad Peak	8.047
Gasherbrum II	8.035
Shishapangma	8.027
Gyachung Kang	7.922
Nanda Devi	7.817
Kabru	7.338
Pumori	7.161

Dampak ing pulitik lan budaya

Gudang di pagunungan seperti ini digunakan olèh masarakat pedésaan sebagai perlindungan untuk raja-kaya mereka setelah mengembalakannya dilokasi paling tinggi yang dapat dicapai.

Amergo ukuran Himalaya sing gedhé lan jembar, wes dadi siji rintangan alam sing gedhé banget marang manungsa kawit jaman mbiyen. Terutama, pencegahan gayutan antara wong saka sub-bawana India dengan wong saka Cina lan Mongolia, menyebabkan basa sing berbeda lan budaya saka wewengkon tersebut.

Himalaya uga telah mencegah rute dagang lan èkspèdhisi militèr melaluinya. Contohne, Genghis Khan ora bisa memperluas kekaisarannya ana ing kidul Himalaya menuju sub-bawana India tersebut.

Gambar

Gunung Everest pérangan Utara dilihat dari Rongbuk di Tibet
Nanga Parbat, Pakistan
Manaslu
Sikkim pérangan utara, Kangchengyao, India