Pandan

Pandhan kang paling akèh urip ing pasisir iku jinis Pandanus tectorius ^[1]. (tector iku duwé arti tutup, lan tectorius iku duwé arti kanggo kanggo pungkasan/payon)^[1]. Saka familia Pandanaceae, spésies kang duwé variétas kan akèh banget ^[1]. Variétas kang urip alasan ing pasisir, sagara, lumrahé kang duwé oyot tunjang ^[1]. Oyoté iku urip kanthi lurus ngubengi pangkal bonggolé, saénggo dhapuré kerucut ^[1]. Kaanan kang kaya mangkono iku, mènèhi kesan, kang saumpamané wit pandan iku kabéh terangkat karo oyot-oyoté kang tunjang iku ^[1].

Jeneng Umum

Indonésia: Pandhan Wangi, Godhong pandhan ^[2]
Inggris: Fragrant pandan ^[2].
Malayu: Pandan rampeh ^[2].
Vietnam: Dúa thom ^[2].
Thailand: Cây cõm nếp, Bai toey, Bai toey hom ^[2].
Pilipina: Pandan, Pandan mabango ^[2].
Cina: Bān lán (Mandarin) ^[2].
Jepang: Nioi tako no ki ^[2].

Klasifikasi

Karajan: Plantae (Tetuwuhan)^[2].
Subkingdom: Tracheobionta (Tetuwuhan mawa pambuluh)^[2].
Super Divisi: Spermatophyta (Tetuwuhan mawa wiji)^[2].
Divisi: Magnoliophyta (Tetuwuhan mawa kembang)^[2].
Kelas: Liliopsida (Tetuwuhan mawa wiji tunggal / monokotil)^[2].
Sub Kelas: Arecidae ^[2].
Ordho: Pandanales ^[2].
Famili: Pandanaceae ^[2].
Genus: Pandanus ^[2].
Spesies: Pandanus amaryllifolius Roxb ^[2].

Kerabaté

Pandhan Bidur ^[2].
Buah Merah ^[2].
Pandhan Hias ^[2].
Pandhan Kowang ^[2].
Pandhan Laut ^[2].
Pandhan Kecil ^[2], lan
Pandhan Besar ^[2].

Paédah

Pandhan iku paling akèh urip ing laladan Jawa, minangka alas kang sungker dijelajahi marang wong akèh, amarga uripé kang lebat iku ^[1]. Godhongé kang dawa-dawa iku ana ri/duri né ^[1]. Nanging, godhong pandhan iku akèh paédahé, kaya ta:

1. Kanggo gawé anyaman ^[1]

Tuwuhan Pandan

2. Wohé Pandhan ^[1] Wohé Woh majemuk lan wanguné bal/bal dawa ^[1]. Yèn wis mateng, iku wernané kuning semu abang jingga ^[1]. Dadi yèn wis mateng, bisa dipangan ^[1]. Tuwuhan iku kagolong golongan Halophyt Basa Yunaniné (hals iku uyah, phyt iku saka tembung phuton ya iku tuwuhan)^[1]. Dadi tuwuhan iku seneng utawa tuwuhan kang urip ing kaanan kang kadar uyahé ing lemah iku rada dhuwur ^[1].

3. Bisa kanggo bahan campuran ^[3] Pandhan uga bisa kanggo bahan campuran bubur, kaya ta bubur kacang ijo, bubur ketan ireng, bubur pathi, bubur blowok.^[3] Bubur kang dicampur godhong pandan rasané luwih énak lan ambuné luwih sedhep ^[3]. Pandhan lumrahé uga dadi rasa sirup, tuladhané sirup coco pandan utawa sirup rasa klapa lan pandan ^[4]

4. Pandhan bisa kanggo masakan lan nggawé jajanan ^[4]. Jajanan kang nganggo campuran godhong pandhan lumrahé jajanan kang legi.^[4] Godhong pandhan gunané supaya jajanan duwé ganda wangi lan sedhep ambuné.^[4] Tuladhané pudhing pandan, cake pandhan, bolu pandhan, kolak, buko pandhan, surabi pandhan, sifon pandhan.^[4]

Kandhutan

Kandhutan bahan Kimia ^[5]:

Alkaloida ^[5].
Saponin ^[5].
Flavonoida ^[5].
Baris isi ^[5].
Tanin ^[5].
Polifenol ^[5], lan
Zat warna ^[5].

Godhong pandhan

Godhong pandhan lumrahé kanggo masak. Godhong pandhan duwé wangi kang kas, apa manèh nalika dianggo nggawé jajanan lan ombénan.^[2] Jaman mbiyèn pandhan kerep kanggo njaga kaséhatan.^[2]

Khasiat

Pandhan ngandhut zat kimia kang migunani kanggo awak, tuladhané alkaloid, saponin, flavoida, tanin lan polifénol.^[3] Godhong pandhan uga bisa dadi obat lelara.^[3]

panu^[3]
blegudreg utawa hiperténsi^[3]
nambah nafsu mangan^[3]
lemah saraf^[3]
rématik utawa pegel linu^[3]
ngilangaké ketombé utawa mreki^[3]
rambut rontok^[3]

Asil Olahan

Pandhan bisa kanggo campuran masakan lan nggawé jajanan.^[4] Jajanan kang nganggo campuran godhong pandan lumrahé jajanan kang legi.^[4] Godhong pandhan gunané supaya jajanan duwé ganda wangi lan sedhep ambuné.^[4] Tuladhané pudhing pandhan, cake pandhan, bolu pandhan, kolak, buko pandhan, surabi pandhan, sifon pandhan.^[4]

Saliyané iku godhong pandhan uga bisa digawé kerajinan tangan.^[4] Godhong pandhan dipépé nganti garing.^[4] Yèn wis garing utawa lemes godhong pandhan banjur dianyam.^[4] Godhong pandhan dianyam banjur bisa digawé tas, klasa utawa tiker, caping utawa topi.^[4] Nggawé kerajinan saka godhong pandhan kudu kreatif supaya bisa ngasilaké barang kang modél lan wernané apik.^[4]

Supaya asilé luwih apik, godhong pandhan uga bisa diwernani supaya katon luwih apik lan variasi wenané.^[4]

Klasa pandhan uga bisa digawé tas lan bisa divariasi modél lan wernané.^[5] Tas pandan iki payu didol nganti tekan butik hotèl ing Amérikah Sarékat.^[5] Variasi wernané lumrahé nganggo pewarna alami kaya ta godhong suji lan sumba.^[5] Godhong pandhan uga bisa digawé tas laptop, tas makarya, dompét, wadhah ''tissue'', nganti clutch kanggo pista.^[5]

Pandhan uga bisa kanggo bahan campuran bubur, kaya ta bubur kacang ijo, bubur ketan ireng, bubur pathi, bubur blowok.^[6] Bubur kang dicampur godhong pandan rasané luwih énak lan ambuné luwih sedhep.^[6]

Pandhan lumrahé uga dadi rasa sirup, tuladhané sirup coco pandan utawa sirup rasa klapa lan pandan.^[4]

Cara Nganggo

Godhong pandhan seger kang cacahé 2-5 lembar diiris-iris sacukupé banjur digodhog utawa diseduh, diombé ^[5]. Utawa godhongé ditumbuk/didheplok banjur diperes lan diombé ^[5]. Panggunakané ing jaba, godhong dikumbah resik banjur digiling alus ^[5]. Turapaké ing tatu utawa kulit sirah kang ana ketombené ^[5].

Tuladhané Nganggo

1. Lemah saraf ^[5] Godhong pandhan seger cacahé 3 lembar dikumbah banjur dikethok cilik-cilik ^[5]. Godhog kanthi 3 gelas banyu resik nganti sisa 2 gelas ^[5]. Bar iku adhem, disaring banjur diombé saben èsuk lan soré, saben 1 gelas ^[5].

2. Rematik lan pegel linu ^[5] a. Godhong pandhan seger cacahé 3 lembar dikumbah resik banjur diiris tipis-tipis ^[5]. Seduh kanthi 1/2 cangkir lenga klapa kang wis dipanasaké sinambi diaduk rata ^[5]. Sawisé adhem, siyap kanggo nggosok pérangan awak kang krasa lara ^[5]. b. Godhong pandhan seger cacahé 5 lembar lan godhong serai 20 lembar, dikumbah banjur digecek/ditumbuk kanthi alus ^[5]. Tambahna lenga kayu putih lan lenga gandapura saben 1 sendok makan ^[5]. Aduk sinambi diremes kanthi rata. Ramuan iku kanggo nggosok lan ngurut pérangan awak kang krasa lara ^[5].

3. Gelisah Godhong pandhan seger cacahé 2 lembar dikumbah banjur diiris tipis-tipis ^[5]. Seduh karo sagelas banyu panas ^[5]. Sawisé adhem, disaring, langsung diombé ^[5]. Lakoni kaping 2-3 sadina, kanthi tenang ^[5].

4. Rambut rontok 10 lembar godhong waru kang nom (isih seger), sagenggem godhong urang-aring, 5 lembar godhong mangkokan, 1 lembar godhong pandhan, 10 kuncup kembang melati, lan 1 kuncup kembang mawar, banjur dikumbah kanthi resik, banjur dikethok-kethok sacukupé ^[5]. Bahan-bahan iku dilebokaké ing sajeroning panci email, banjur tambahaké lenga wijen, lenga kelapa lan lenga kemiri (saben-saben 1/2 cangkir) ^[5]. Panasaké kanthi umup, sabanjuré iku, junjung ^[5]. Sawisé adhem terus disaring, siyap kanggo digunakaké ^[5]. Carané, olesaké campuran lenga mau ing sakabéhé kulit sirah sinambi dipijet ènthèng ^[5]. Lakoni saben bengi sadurungé turu, esuké rambut iku dikeramasi ^[5]. Lakoni kaping 2-3 kali seminggu ^[5].

5. Ngirengaké rambut Godhong pandhan wangi sakira-kirané 7 lembar dikumbah banjur dikethok-kethok ^[5]. Godhog karo 1 liter banyu kanthi warnané dadi ijo ^[5]. Embunaké banyu godhogan mau sawengi ^[5]. Esuké, campuraké godhogan banyu pandan mau karo banyu perasan 3 woh mengkudu mateng ^[5]. Banyu campuran mau banjur kanggo ngumbah rambut ^[5]. Lakoni kaping 3 saminggu, kanthi katon kasilé ^[5].

6. Ketombe Godhong pandhan seger saora-orané 7 lembar dikumbah kanthi resik banjur digiling kanthi alus ^[5]. Tambahaké 1/2 cangkir banyu resik sinambi diremes rata ^[5]. Peres lan saring. Banyu peresan godhong pandan iku banjur diolesaké ing sakojuré kulit sirah kang ana ketombéné ^[5]. Umbaraké kanthi garing, yèn perlu olesan dibalèni manèh ^[5]. Sakira-kira 1/2-1 jam manèh, rambut mau dibilas karo banyu resik ^[5]. Lakoni saben dinané kanthi mari ^[5].

Cathetan suku

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Drs. Soegianto. 1986. Kenalilah Flora Pasisir Kita. Decenta Bandung:Fa. Widjaya hal: 32
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa [1] (diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l http://resepmasakanindonesia.info Archived 2011-07-02 at the Wayback Machine.(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p http://www.kerajinan-tangan.com/ Archived 2011-05-14 at the Wayback Machine.(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax [2] Archived 2011-08-24 at the Wayback Machine. (diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)
↑ ^a ^b http://resepmasakanindonesia.info Archived 2011-07-02 at the Wayback Machine.(dipunundhuh tanggal 9 Mèi 2011)

[[Kategori

[buku1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Drs. Soegianto. 1986. Kenalilah Flora Pasisir Kita. Decenta Bandung:Fa. Widjaya hal: 32

[internet1-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa [1] (diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)

[internet2-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l http://resepmasakanindonesia.info Archived 2011-07-02 at the Wayback Machine.(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)

[internet3-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p http://www.kerajinan-tangan.com/ Archived 2011-05-14 at the Wayback Machine.(diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)

[internet4-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax [2] Archived 2011-08-24 at the Wayback Machine. (diundhuh tanggal 22 Mèi 2011)

[internet5-6] ttp://resepmasakanindonesia.info Archived 2011-07-02 at the Wayback Machine.(dipunundhuh tanggal 9 Mèi 2011)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]