Kabupatèn Japara

Kabupatèn Japara (Carakan: ꦑꦧꦸꦥꦠꦺꦤ꧀ꦗꦼꦥꦫ, Pegon: كَبُڤَتَينْ جٚڤَرَ), iku kabupatèn ing Jawa Tengah, pernahé ing sisih wétan, kutha Japara iku kutha krajan kabupatèné, kutha-kutha liyané:, lan liya-liyané. Jembar wewengkon kabupatèn iki ± 1.004,16 km² utawa hèktar. Kabupatèn Japara uga diarani karo jeneng "Kabupatèn Jepasisirn".

Japara كَبُڤَتَينْ جٚڤَرَ ꦑꦧꦸꦥꦠꦺꦤ꧀ꦗꦼꦥꦫ
Kabupatèn
Lambang
Sesanti: Trus Karyo Tataning Bumi
Pernahé Jepara ing Jawa Tengah
Nagara	Indonésia
Provinsi	Jawa Tengah
Kutha krajan	Jepara
Pamaréntahan
• Bupati	K.H. Ahmad Marzuqi, S.E. (2012-2017)
Laladan
• Gunggung	1,004,16 km2 (0,38.771 sq mi)
Cacah warga (Sensus 2015)
• Gunggung	1,188,289
• Pepadhet	1,2/km2 (3,1/sq mi)
Bebrayan
• Wong	Jawa, Arab, Cina lan liya-liya
• Basa	Jawa lan Indonesia
• Kepercayan	Islam, Kristen Protestan, Katulik, Hindu, Buddha
Zona wektu	WIK (UTC+7)
Kodhe laladan	(+62) 291 (daratan) (+62) 297 (Karimunjawa)
Situs wèb	www.jepara.go.id (ing basa Indonésia)

Sajarah

Jeneng Jepara asal saka tembung Ujung Para, Ujung Mara lan Jumpara kang sabanjuré owah dadi Jepara, kang tegesé sawijining papan panggon para pedagang kang dol-tinuku menyang laladan-laladan liya. Miturut buku “Sajarah Baru Dinasti Tang (618-906 M)”yèn ing taun 674 M, musafir Tionghoa I-Tsing tau teka ing nagari Holing utawa Kaling utawa Kalingga kang uga ingaran Jawa utawa Japa lan dipercaya dunungé ing Keling, kawasan wétan Jepara saiki. Tlatah mau dipanggedhèni déning ratu wanita ajejuluk Ratu Shima kang kaloka tegas.

Miturut panulis Portugis Tome Pires sajeroning bukuné “Suma Oriental”, Jepara lagi kaloka ing abad kaping 15 (1470 M) minangka bandar dedagangan cilik kang didunungi déning 90-100 wong lan dipanggedhèni déning Aryo Timur lan ana ing sangisoré papréntahan Demak. Sabanjuré Aryo Timur diganti déning putrané kang asmané Pati Unus (1507-1521). Pati Unus nyoba yasa Jepara dadi kutha niaga.

Géografi

Kabupatèn Jepara dumunung ing pasisir lor sisih wétan Jawa Tengah, saéngga ing sisih kulon lan lor kabupatèn iki diwatesi déning sagara. Pérangan wétan wewengkon kabupatèn iki wujud tlatah pagunungan.

Wewengkon Kabupatèn Jepara uga nyakup Kapuloan Karimunjawa, yaiku gugusan pulo-pulo ing Sagara Jawa. Pulo kang gedhé dhéwé yaiku Pulo Karimunjawa lan Pulo Kemujan. Sapérangan gedhé wewengkon Karimunjawa dilindhungi sajeroning Cagar Alam Sagara Karimunjawa. Panyebrangan menyang kapuloan iki dilayani déning kapal ferry kang budhal saka Pelabuhan Jepara. Karimunjawa uga ana lapangan terbang kang bisa didharati pesawat asal saka Semarang.

Papréntahan

Kabupatèn Jepara ketata sajeroning 16 kacamatan, 16 kalurahan lan 178 désa. Kacamatan-Kacamatan ing Kabupatèn Jepara yaiku:

• Kedhung
• Pecangakan
• Welahan
• Mayong
• Batéalit
• Jepara
• Mlangga
• Bangsri
• Keling
• Karimun Jawa
• Tahunan
• Nalumsari
• Kalinyamatan
• Kembang
• Pakis Aji
• Danaraja

Tokoh-tokoh Jepara

Tokoh pulitik

• Pati Unus
• Sultan Hadlirin
• R.M. Panji Sosrokartono
• Pangeran Arya Jepara
• Ali Mufiz

Tokoh agama

• Sunan Hadirin
• Sunan Nyamplungan
• Sunan Jepara
• K.H. Ahmad Fauzan
• K.H. Nur Ahmad

Tokoh wanita

• Ratu Shima
• Ratu Kalinyamat
• R.A. Kartini
• Roro Ayu Mas Semangkin

Tokoh selebriti

• Jamal Mirdad
• Alex Komang
• Syamsul Gondo
• Ndriaz Suzhy
• Vico Rahman (Vico Bean-"Mr. Bean Indonésia")
• Shandy Eugene Maihulu

Tokoh ulah raga

• Gunawan Dwi Cahyo
• Agung Supriyanto
• Noor Hadi
• Ana Rovita
• Ahmad Noviandani
• Anam Syahrul Fitrianto
• Danang Wihatmoko
• Ahmad Mahrus Bachtiar

Pariwisata

Wisata Alam

• Kepulauan Karimunjawa dan gugusannya
• Pulau Panjang, ing Bulu
• Pulau Mandalika, ing Ujungwatu
• Gunung Genuk, ing Clering
• Gunung Muria, ing Keling
• Gunung Gede, di Karimunjawa
• Gunung Maming, di Karimunjawa
• Pasisir Kartini, ing Bulu
• Pasisir Tirto Samodra, ing Bandengan
• Pasisir Empu Rancak, ing Karanggondhang (Karanggondang)
• Pasisir Pungkruk, ing Mororejo
• Pasisir Guamanik Pecatu, ing Ujungwatu
• Pasisir Teluk Awur, ing Telukawur
• Pasisir Semat, ing Semat
• Pasisir Ombak Mati, ing Bondo
• Pasisir Blebak, ing Sekuro
• Pasisir Suweru, ing Balong
• Pasisir Bayuran, ing Tubanan
• Pasisir Beringin, ing Bumiharjo
• Pasisir Pailus, ing Karanggondhang (Karanggondang)
• Air Terjun Songgo Langit, ing Bucu
• Air Terjun Jurang Nganten, ing Tanjung
• Air Terjun Suroloyo, ing Bungu
• Air Terjun Banyu Anjlok, ing Somosari
• Air Terjun Nglamer, ing Dudakawu
• Air Tejun Nglumprit, ing Dudakawu
• Air Terjun Grinjingan Dowo, ing Dudakawu
• Air Terjun Kedung Amba, ing Papasan
• Air Terjun Nggembong, ing Srikandang
• Air Terjun Ndayong, ing Somosari
• Air Terjun Nongko Pace, ing Somosari
• Air Terjun Nyamplungan, ing Karimunjawa
• Air Terjun Grenjengan, ing Banyumanis
• Bongpes, ing Gerdu
• Belik Bidadari lan Jaka Tarub, ing Daren
• Waduk Punden, ing Gemulung
• Telaga Sejuta Akar, ing Bondo
• Guwa Tritip, ing Ujungwatu
• Guwa Manik, ing Sumanding
• Guwa Sakti, ing Plajan
• Wono Pinus Setro, ing Bate Alit
• Sreni Indah, ing Bate Gede

Wisata Sajarah

• Benteng Portugis, ing Ujungwatu
• Benteng VOC, ing Ujungbatu
• Musium R.A Kartini, ing Panggang
• Tempat Plasenta (Ari-ari) R.A Kartini, ing Pelemkerep
• Masjid Mantingan, di Mantingan
• Gapura Masjid Jami' Baiturrohman 1 Robayan, ing Robayan
• Candhi Bubrah, ing Tempur
• Candhi Angin, ing Tempur

Wisata cagar budaya

• Siti Inggil Karaton Kalinyamat, ing Kriyan
• Pertapaan Sonder, ing Tulakan
• Kutha Bedah, ing Robayan
• Reruntuhan Tembok Benteng Kalinyamat, ing Robayan dan Bakalan

Wisata Religi (Ziarah)

• Cirosomo (Makam Para Adipati/Bupati yang pernah memimpin Jepara dan kulawarga besar R.A Kartini), ing Sendang
• Makam Sultan Hadiri (Sunan Hadirin) dan Ratu Kalinyamat sarta Radèn Abdul Jalil (Sunan Jepara), ing Mantingan
• Makam Syeh Siti Jenar, ing Kelet
• Makam Habib Sodiq (Yek Nde), ing Kriyan
• Makam Mbah Roboyo, ing Robayan
• Makam Datuk Gunardi, ing Singorojo
• Makam Habib Ali, ing Mayong
• Makam Ronggo Kusumo, ing Manyargading
• Makam Syeh Abu Bakar, ing Pulau Panjang
• Makam Pangeran Syarif dan Mbah Jenggolo, ing Saripan
• Makam Ki Gede, ing Bangsri
• Makam Syeh Amir Hasan (Sunan Nyamplungan), ing Karimunjawa

Wisata Kulawarga

• Kura-Kura Ocean Park, ing Bulu
• Tiara Park Waterboom and 3D Theater, ing Purwogondo
• Alamoya Waterboom, ing Bapangan
• Mitra Waterboom & Toys, ing Bangsri
• Kolam Renang Sinta Pool, ing Pecangaan Kulon
• Bioskop Indie Cineto, ing Pengkol
• Kebonan Kampoeng Maen, ing Bapangan
• Agrowisata Jeruk, ing Bate Gede

Wisata Belanja

• Pasar Sejajar, ing Margoyoso
• Pasar Apung, ing Demaan
• Pasar Karangrandu (Pasar Jajanan kas Jepara), di Karangrandu
• Pasar Ngabul, ing Ngabul
• Saudara Swalayan, ing Ngabul
• K Pasar Swalayan, ing Ngabul
• Jepara Trade and Tourism Center (JTTC), ing Rengging
• Shopping Centre Jepara (S.C.J), ing Panggang
• Jepara Galeria Mall Entertainment Centre, ing Kauman

Perayaan

• Hari Jadi Jepara, di Mantingan
• Jembul Tulakan, di Tulakan
• Jembul Bedekah, di Banyumanis
• Pista Baratan, di Kalinyamatan
• Pista Lomban, di seluruh Pasisir Kabupatèn Jepara
• Perang Obor, di Tegalsambi
• Festival Oncor, di Bandungrejo
• Festival Memeden Gadu Jepara, di Kepuk
• Pagelaran Ketoprak Spektakuler, di Kauman
• Kagunan & Budaya Ukir Jepara Festival, di Mulyoharjo
• Jepara Fashion On The Street, di Jalan Kartini Kauman
• Chambeng, di Welahan
• Jepara Thongtek Carnival, di Alun-Alun Jepara 1 Kauman
• Jepara Bedug Festival, di Alun-Alun Jepara 1 Kauman
• Jepara Expo, di Rengging
• Jepara Fair (Pekan Raya Jepara), di Rengging
• Jepara Culinary Expo, di Karangrandu
• Jepara Cultural Festival, di Alun-Alun Jepara 1 Kauman

Kagunan budaya

Di kabupatèn Jepara terdapat berbagai jinis kesenian, yaiku:

• Barongan Dencong
• Wayang Golek Langkung
• Jogèd Kridhajati
• Jogèd Tenun Troso
• Jogèd Tayub
• Jogèd Emprak
• Samroh
• Prasah
• Angguk
• Dagelan
• Kentrung
• Ludruk
• Ketropak
• Keroncong
• Gambus

Kuliner Khas Jepara

Panganan

Panganan Khas Jepara:

• Pindang Serani
• Singit
• Semur Jepara
• Opor Panggang = Opor ayam kang sabanjuré dipanggang, banjur disajike kanthi tambahan sawatara lawuh. Panganan iki uga ana ing wauah ésuk.
• Pecel Ikan Laut Panggang = iwak sagara bakar kanthi bumbu sambel santen klapa.
• Semur Jepara = digawé saking daging, garam, merica bubuk, pala bubuk, kecap manis, lenga kanggo menumis, lsp.
• Sayur Pepaya Jepara = masakan iki racaké disajikan ing waktu siyang, Sayur Pepaya Jepara bahan mligi saking Kates enom kang dicampur santen, kluwek, lsp.
• Sayur Asem Jepara = Sayur asem asal Jepara iki pancen mirib karo sayur asem saking Jakarta, Sayur Asem Jepara ora koyo sayur asem asal Jawa Tengah kang cenderung bening.
• Gule Petih Jepara = Digawé saking daging wedus kang lembut lan campuran bumbon crakèn, gule petih jepara iki cocog dipangan ing dina hari raya lebaran utawa idul adha.
• Laksa Jepara = digawé saking daging pithik, urang jerbung, kaldu pithik, santan, sereh, godong jeruk, uyah, lsp.
• Rempah Jepara = digawé saking rempahan tahu ingkang dicampur endhog utawi rempahan daging iwak ingkang di campur kelapa parutan.
• Sate Sapi Jepara = yaiku sate ingkang gunake daging Sapi kang di campur karo bumbu-bumbu kas Jepara.
• Bakso Ikan Ekor Kuning (Bakso Karimunjawa) = Biasane Bakso gunake daging sapi. nanging ing Jepara Bakso menggunakan daging ikan buntut kuning.
• Sayur Betik = Panganan asal Jepara iki menggunakan kates enom lan daging tetelan dadi bahan mligi.
• Kelan Antep = Digawé saking daging tanpa lemak, laos, godong salam, bawang abang, bawang puteh, cabai abang, asem jawa, gula pasir, dll
• Sayur Keluak Ayam = punika digawé saking daging pithik, kluwak, lsp..
• Kagape kambing = Kagape kambing gampang ditemuni waktu hari raya Idul Adha, sebabe Kagape Kambing punika panganan kas Jepara waktu Idhul Adha.
• Siomay Tongkol = Bahan-bahane yaiku tepung, daging iwak tongkol, banyu, dll
• Tongseng Cumi = Tongseng racaké gunake daging wedus, sapi, atau kerbau. Nanging ing Jepara nganggé daging Nus mula dijenengi Tongseng Cumi.
• Horok-Horok = digawé saking tepung sagu ingkang dikukus.
• Sate Kikil = Sate kikil utawa ingaran sate cecek yaiku kang racaké kanggo lawuh mangan Horok-horok.
• Bontosan = adonan krupuk iwak tenggiri awangun glondongan lan wis dikukus.
• Kuluban = urap-urap nganggo nangka anom, kacang panjang lan godhong kacang anom, taugé mentah, lan woh peté, disajèkaké mentahan.
• Horok-horok = panganan iki digawé saka bahan baku sagu.
• Latuh/Lato = sajinis suket sagara.
• Tempong (blenyik) = iwak teri mentah kang digaringaké.

Jajanan

Jajanan Khas Jepara:

• Rondo Royal = tapé gorèng kang dibuntel glepung.
• Turuk Binthol = beras ketan dicampur kacang tolo, trus digodog nganti mateng, di taburi kelapa parut.
• Klenyem = ketéla parut gorèng isi gula abang.
• Kenyol = ketéla parut dibuntel godhong gedhang lan tengahé diisi gula abang, cara masak dikukus.
• Nogosari = glepung dibuntel godhong gedhang lan tengahé diisi gedhang mateng, cara masak dikukus.
• Moto Belong = ketéla parut dibuntel godhong gedhang lan tengahé diisi gedhang, cara masak dikukus, lan disajèkaké wujud diiris-ieis rada miring.
• Hoyok-Hoyok = Panganan iki jenenge Hoyok-hoyok atawa uga ingaran Oyol-Oyol digawé saking tepung tapioka di campur air lan ketela, ditambahi parutan kelapa. Hoyok-hoyok iku versi manis saking Horok-Horok.
• Poci = tepung saka ketan kang dibuntel godhong gedhang lan diwangun kerucut diisi campuran klapa parut lan gula abang.

Ombenan

Ombenan Khas Jepara:

• Sutet = Susu Telor Tegangan Tinggi
• Adon-adon Coro = ombènan jahé santen kanthi irisan klapa bakar.
• Wedang Horok-Horok = Horok-horok uga saged dadi ombenan, yaiku Wedang Horok-Horok disajikan anget-anget ing cuaca adem lan uga bisa disajikan karo es batu ing cuaca kang panas.
• Es Gempol = ombènan santen lan gempol (bal saka glepung beras), biyasa disajèkaké legi, asin, anget utawa adhem.
• Es Pleret = ombènan santen lan pleret (glepung beras) mèmper gempol.
• Dawet Jepara = kagawé saka bahan-bahan glepung sagu, gula abang asli, santen klapa.
• Kopi Dapur Kuat = Kopi dapur kuwat gampang ditemuake ing warung kopi laladan kacamatan Keling. Kopi dapur Kuwat punika campuran bubuk Kopi saking laladan kopi unggul yaiku damarwulan, Tempur, Kunir, Watuaji. Sehingga kopi kang dihasilake saking racikan punika nikmat banget lan istimewa.
• Kopi Tempur = Kopi Tempur punika kopi ingkang dadosipun saking wiji kopi saking désa Tempur, tanpa campuran saking kopi désa liyané.

Oleh-olèh

Oleh-olèh Khas Jepara:

• Kacang Oven
• Kacang Jepara = Kacang tanah yang masih ada kulitnya alias belum di kupas kulitnya, di sangrai dengan pasir putih sampai warna kulit kacang menjadi kehitaman.
• Trasi Jepara.
• Durèn Petruk (Durio Zybethinus Kultivar Petruk)
• Jeruk Jepara (Limnocitrus Littoralis (miq) Swingle).
• Gerèh Iwak Teri = Iwak teri kang digawé asin, akèh-akèhé saka pulo karimunjawa.

Potensi

Jepara kaloka minangka kutha ukir, amarga akèh tinemu sentra kerajinan ukiran kayu kang misuwur tekan manca nagara. Kerajinan mèbel lan ukir iki kasebar warata mèh kabèh kacamatan lan sentra perdagangané ana ing wewengkon Ngabul, Senenan, Tahunan, Pekeng, Kalongan lan Pemuda. Kajaba iku, Jepara minangka kutha kelairan pahlawan wanita Indonésia R.A. Kartini.

Potensi Kabupatèn Jepara:* Industri Mebel Ukir Jepara. Industri iki kasebar ing tlatah Jepara, kajaba Kacamatan Karimun Jawa

• Kagunan Relief, ing Senenan
• Kerajinan Patung, ing Mulyaharja (Mulyoharjo)
• Kerajinan Perhiasan Emas, ing Margoyoso
• Kerajinan Monel, ing Kriyan
• Kerajinan Besi (Pande Besi), ing Purwogondo
• Kerajinan Ukir Gebyok, ing Gemiring Lor lan Gemiring Kidul
• Kerajinan Tenun Ikat, ing Troso
• Kerajinan Mainan Anak-anak, ing Karanganyar
• Kerajinan Kreneng, ing Gidangelo
• Kerajinan Anyaman Bambu, ing Kendengsidialit
• Kerajian Rotan, ing Telukwetan
• Kerajinan Gerabah, ing Mayong Lor
• Kerajinan Payung Kertas, ing Brantaksekarjati
• Konveksi, ing Sendang
• Industri Bordir, ing Nalumsari
• Industri Rokok, ing Robayan
• Industri Roti, ing Bugo
• Industri Genteng, ing Mayong Kidul
• Industri Batu Bata, ing Kalipucang Kulon
• Pertanian Jeruk Keprok, ing Bategede
• Pertanian Durèn, ing Kecapi
• Pertanian Pisang Gedangan, ing Gedangan
• Pertanian Kacang Tanah, ing Kawak
• Pertanian Mangga Krasak, ing Krasak
• Pertanian Blimbing Jingga Welahan, ing Welahan

Komoditas Ekspor

Kabupatèn Jepara gadhah komoditas ekspor, yaiku:

• Produk Mebel Ukir Jepara, Industri iki kesebar amba ing arep setiap kacamatan ing Kabupatèn Jepara, kecuali Kacamatan Karimunjawa
• Kerajinan Mainan Anak-anak, saking Karanganyar
• Kerajinan Tenun Ikat Troso, saking Troso
• Kagunan Relief, saking Senenan
• Kerajinan Patung Macan Kurung, saking Mulyoharjo
• Kerajinan Anyaman Bambu, saking Kendengsidialit dan Sidigede
• Kerajian Rotan, saking Telukwetan

Priksani Ugi

• Pratélan kabupatèn lan kutha ing Indonésia
• Karajan Kalingga
• Karajan Kalinyamat
• Kartini

Pranala njaba

• Situs Web Resmi Archived 2006-08-19 at the Wayback Machine.