Bangkok
Bangkok (basa Thailand: กรุงเทพฯ, กรุงเทพมหานคร, utawa Krung Thep, Krung Thep Maha Nakhon)( กรุงเทพมหานคร (pitulung·info)) iku kutha krajan lan kutha gedhé dhéwé ing Thailand. Kutha iki dumunung ing gisik kulon Kali Chao Phraya, cedhak Lempongan Thailand.
Bangkok | |||
---|---|---|---|
Clockwise from top left: Wat Phra Kaew, BTS Skytrain, Sathon Financial District Skyline, Wat Arun, Democracy Monument, Patung Rama VI, Tuk-Tuk, Kreteg Rama VIII, MBK Center | |||
| |||
Dibentuk | Periode Ayutthaya | ||
Dibentuk dadi kutha krajan | 21 April 1782 | ||
Pamaréntahan | |||
• Jinis | Laladan administratif mirunggan | ||
• Governor | M.R. Sukhumbhand Paribatra | ||
Cacah warga (Januari 2010) | |||
• City | 9,100,000 | ||
• Pepadhet | 5.801/km2 (15,020/sq mi) | ||
• Métro | 11,971,000 | ||
• Pepadhet métro | 1.542,36/km2 (399,470/sq mi) | ||
• Demonym | Bangkokian | ||
Kodhe laladan | +66-2 | ||
ISO 3166-2 | TH-10 | ||
Situs wèb | http://city.bangkok.go.th |
Bangkok iku kutha kanthi perkembangan paling pesat, kanthi ékonomi kang dinamis lan kemasyarakatan kang progresif ing Asia Kidul-wétan. Kutha iki isih ngembang dadi punjer regional kang bisa nyaingi Singapura lan Hong Kong, nanging isih duwé masalah sajeroning sèktor infrastruktur lan sosial minangka akibat perkembangané kang pesat. Bangkok wis suwé dadi gerbang lumebu tumrap penanam modal manca kang péngin golèk pasar anyar ing Asia. Kutha iki uga kacathet minangka salah siji kutha ing donya kanthi laju penambahan konstruksi gedhong pencakar langit paling rikat. Sugih situs-situs budaya agawé Bangkok minangka salah siji tujuwan wisata paling populèr ing donya.
Provinsi Bangkok wewatesan karo enem provinsi liya: Nonthaburi, Pathum Thani, Chachoengsao, Samut Prakan, Samut Sakhon lan Nakhon Pathom.
Sajarah
besutKutha Bangkok ( บางกอก (pitulung·info)) biyèn wujud sawijining punjer dagang cilik lan palabuhan ing gisik Kulon kali Chao Phraya nglayani Krajan Ayuthhaya, perintis Thailand modhèren kang jaya wiwit taun 1350 nganti 1767. Ana kaprecayan yèn jeneng Bangkok asal saka Bang Makok, Bang sebutan sajeroning basa Thailand pérangan Tengah kanggo kutha utawa désa kang berlokasi ing tepian kali, lan Makok (มะกอก) iku jeneng sajeroning basa Thailand tumrap Spondias pinnata, Spondias mombin utawa Elaeocarpus hygrophilus (tuwuhan kang ngasilaké woh kaya woh olive), utawa Bang Koh, Koh tegesé "pulo", tegesé sawijining wewengkon kang kaukir déning kali-kali lan kanal-kanal.
Sawisé runtuh Ayutthaya déning Krajan Burma ing taun 1767, ratu anyar, Raja Taksin ngadegaké kutha krajan anyar, Thonburi, ing wewengkon kang saiki minangka péranganing kutha Bangkok. Nalika mangsa papréntahan Taksin rampung ing taun 1782, Raja Buda Yodfa Chulaloke yasa manèh kutha krajan ing sisih wétan kali lan maringi jeneng resmi upacara (ceremonial name) Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Yuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit lan banjur dicekak dadi jeneng resmi saiki, Krung Thep Maha Nakhon. Nanging, kutha anyar mau uga mèlu nampa jeneng Bangkok, kang terus dipigunakaké déning wong-wong manca kanggo nunjuk marang kabèh wewengkon kutha lan dadi jeneng resmi sajeroning Basa Inggris, déné sajeroning Basa Thailand jeneng Bangkok tetep mung nuduhaké kutha tuwa ing pinggir kulon kali. Kutha mau wiwit wektu iku wis dimodhèrnaké lan ngalami akèh owah-owahan, kalebu pangenalan transportasi lan infrastruktur ing mangsa papréntahan Raja Mongkut lan Raja Chulalongkorn, lan banjur dadi punjer perékonomian Thailand.
Jeneng pepak
besutJeneng pepak resmi Kutha Bangkok (jeneng pemberian) kang diparingaké déning Raja Buda Yodfa Chulaloke, lan banjur diralat déning Raja Mongkut, iku Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Yuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit (กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยามหาดิลกภพ นพรัตน์ราชธานี บุรีรมย์อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต สักกะทัตติยะวิษณุกรรมประสิทธิ์, listen (pitulung·info)). Jeneng iki dumadi saka kombinasi rong basa kuna India, Pali lan Sansekerta. Sawisé romanisasi basa iki, jeneng mau pranyata kuduné ditulis Krung-dēvamahānagara amararatanakosindra mahindrayudhyā mahātilakabhava navaratanarājadhānī purīrāmasya utamarājanivēsana mahāsthāna amaravimāna avatārasthitya shakrasdattiya vishnukarmaprasiddhi, kang tegesé "Kutha malaékat, kutha gedhé, kutha inten abadi, kutha Déwa Indra kang ora goyah, kutha krajan agung donya kang dikaruniai sanga watu permata aji, kutha kabagjan, kanthi Pura Krajan kang gedhé banget kang mèmper swarga ing ngendi papréntahan iku minangka reinkarnasi déwa-déwa, sawijining kutha kang diparingaké déning Indra lan diyasa déning Wisnu".
Sekolah-sekolah lokal miwulangaké jeneng pepak kutha iki, sanadyan mung sethithik kang bisa njelasaké tegesé amarga akèh tembung kuna lan saiki wis ora dianggo manèh sajeroning basa lésan, uga ora diweruhi déning wong biyasa. Akèh-akèhé wong Thailand kang éling jeneng dawa kutha iki saka panggunaan jeneng mau sajeroning sawijining lagu populèr Krung Thep Mahanakhon (1989) déning Asanee-Wasan Chotikul lan kerep disebutaké sinambi nembangaké lagu iki bebarengan.
Jeneng pepak Bangkok wis kadhaptar sajeroning Guinness Book of Records minangka jeneng panggonan paling dawa ing donya.[1]
Géografi
besutTopografi lan Iklim
besutBangkok | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Climate chart (panjlasan) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Laladan administratif mirunggan Bangkok nyakup wewengkon kang jembaré 1.586,7 km², saéngga dadi provinsi gedhé dhéwé ka 68 ing Thailand. Sapérangan gedhé wewengkon mau dianggep péranganing kutha Bangkok, ndadèkaké Bangkok minangka salah siji kutha gedhé dhéwé ing donya. [butuh sitiran] Kali Chao Phraya, kang mbentang dawané 372 km, iku fitur géografis utama ing Bangkok. Lembah Kali Chao Phraya, wewengkon-wewengkon ing saubengé Bangkok, lan provinsi-provinsi paling cedhak madeg ing sadhuwuring lahan dhataran cendhèk lan delta-delta kali kang tumuju menyang Tanjung Bangkok watara 30 km ing sisih kidul punjer kutha. Kondhisi iki kang njalari anané sebutan “Venice saka Wétan” tumrap kutha Bangkok amarga akèh kanal-kanal lan saluran-saluran banyu kang mérang wewengkon kutha Bangkok dadi tanah cilik-cilik kang kapisah-pisah. Biyèn, kanal-kanal mau minangka tapel wates antara dhistrik siji karo dhistrik kang liyané.
Nanging, sairing karo tuwuhing kutha ing tengahan abad ka 20, pembagéan laladan dhedhasar kanal-kanal mau ditinggalaké lan sistem tapel wates anyar kang béda dicakaké. Bangkok dumunung watara rong mèter ing sadhuwuring lumahé sagara, kang njalari masalah banjir ing mangsa rendheng (monsoon). Kerep kadadéan sawisé udan deres, banyu kali lan kanal-kanal lubèr lan njalari banjir gedhé. Papréntahan Metropolitan Bangkok (BMA) saiki wis masang penghalang ing sadawaning kanal kanggo nyegah lubèran banyu saka kanal-kanal mau.
Bangkok duwé iklim monsoon tropis dhedhasar sistem klasifikasi iklim Koppen. Suhu rata-rata ing Bangkok wujud kang paling dhuwur ing donya [butuh sitiran]. Suhu rata-rata ing Bangkok iku watara 2 °C luwih dhuwur tinimbang kang disebutaké ing Papan Anggegana Don Muang sajeroning période taun 1960-1990. Suhu paling panas ya iku 40.8 °C lan suhu paling adhem 9.9 °C. Suhu paling adhem kacathet kadadéan ing sasi Januari 1924, Januari 1955, Januari 1974 lan Dhésèmber 1999. Ing sasi Dhésèmber 1999, suhu ing wanci awani mung nganti 22.3 °C. Udan badai (hailstorms) arang ana ing Bangkok, mung kacathet kadadéan sapisan sajeroning 50 taun pungkasan. Cithakan:Bangkok weatherbox
Hubungan internasional
besutKutha kembar
besutBangkok duwé sawatara kutha kembar ya iku:
- Washington, D.C., United States, wiwit 1962[3]
- Beijing, Républik Rakyat Cina, 1993
- Moscow, Ruslan, wiwit 1997
- Manila, Filipina, wiwit 1997[4]
- Saint Peterburg, Ruslan, wiwit 1997[5]
- Chaozhou, Républik Rakyat Cina, wiwit 2005[6]
- Seoul, Koréa Kidul, wiwit 2006
- New York City, Amérikah Sarékat, wiwit 2006
- Berlin, Jerman, wiwit 2006
- Ankara, Turki, wiwit 2006
- Hanoi, Vietnam, wiwit 2006
- Ulanbator, Mongolia, wiwit 2006
- Buenos Aires, Argentina, wiwit 2006
- Brisbane, Australia, wiwit 2007
- Milan, Italia, wiwit 2007
- Liverpool, Karajan Manunggal, wiwit 2007
- Tokyo, Jepang, wiwit 2007
- Cape Town, Afrika Kidul, wiwit 2007
- Budapest, Hungaria, wiwit 2007
- Sydney, Australia, wiwit 2007
- Perth, Australia, wiwit 2007
- Stjørdal, Nurwègen, wiwit 2009[7]
- Istanbul, Turki, wiwit 2009[8]
- Guangzhou, Républik Rakyat Cina[9]
- Ragunda, Swèdhen[10][11]
- Riyadh, Arab Saudi, wiwit 2010
- Madrid, Spanyol, wiwit 2010
Gladri Gambar
besutUga delengen
besutRujukan
besut- ↑ Bangkok Post, "Maori claims world's longest place name", 1 September 2006
- ↑ "World Weather Information Service". Diarsip saka sing asli ing 2010-02-12. Dibukak ing 2011-05-20.
- ↑ "Protocol and International Affairs". DC Office of the Secretary. Diarsip saka sing asli ing 2008-05-13. Dibukak ing 2008-07-12.
- ↑ "Existing Sister Cities". City of Manila. Dibukak ing 2009-09-02.
- ↑ "St. Petersburg in figures > International and Interregional Ties". Eng.gov.spb.ru. Diarsip saka sing asli ing 2009-02-24. Dibukak ing 2010-06-27.
- ↑ "Agreement of Sister City Relations". Office.bangkok.go.th. Diarsip saka sing asli ing 2012-07-02. Dibukak ing 2010-06-27.
- ↑ "Bangkok er ny vennskapsby" Archived 2015-01-06 at the Wayback Machine.. Adresseavisen. Retrieved on 29 May 2009.
- ↑ "Istanbul and Bangkok Become Sister Cities". Diarsip saka sing asli ing 2009-07-11. Dibukak ing 2011-05-20.
- ↑ "Sister Cities of Guangzhou". Guangzhou Foreign Affairs Office. Dibukak ing 2010-02-10.
- ↑ "Bangkok besöker Ragunda" Archived 2013-08-26 at the Wayback Machine.. Ragunda kommun. Retrieved on 14 november 2009. (ing basa Swèdhen)
- ↑ "Ragunda kommun får besök från sin vänort Bangkok" Archived 2013-08-25 at the Wayback Machine.. Ragunda kommun. Retrieved on 14 november 2009. (ing basa Swèdhen)
Pranala njaba
besutAndharan saka Wikibausastra | |
Médhia saka Commons | |
Warta saka Wikinews | |
Cuplikan saka Wikiquote | |
Tèks saka Wikisource | |
Buku tèks saka Wikibooks | |
Matèri sinau saka Wikiversity |
Wikiplesir duwé panuntun plesir ngenani Bangkok. |