Swietenia mahogani
Cultivated tree, India
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Plantae
Unranked: Angiosperms
Unranked: Eudicots
Unranked: Rosids
Ordho: Sapindales
Famili: Meliaceae
Génus: Swietenia
Spésies: S. mahagoni
Jeneng binomial
Swietenia mahagoni
(L.) Jacq.

Mahoni utawa Swietenia mahagoni, uga dikenal minangka West Indian Mahogany, iku spésies Swietenia, sing asalé saka Florida kidul, lan pulo-pulo ing Kuba, Jamaica, lan Hispaniola.[1]

Wit Mahoni kalebu wit-witan sing ukuran sedheng lan thukul nganti 3035 m dhuwuré.[2] Godhongé rèntèngan (pinnate), dawané watara 1225 cm, papat nganti wolu godhong saben rèntèng, saben godhong dawané 5-6 cm lan ambané 2-3 cm.[2]

Deskripsi besut

Mahoni kalebu familia Meliaceae.[2] Mahoni urip alasan ing alas jati lan ing panggonan-panggonan kang cérak karo pasisir.[2] Kajaba iku mahoni uga katemokaké urip ing dalan-dalan dadi paru-paru jalan.[2] Tuwuhan kang asalé saka Hindia Barat iki bisa thukul ing pasir payau kang cerak sagara.[2] Mahoni kalebu tuwuhan raunan kang dhuwuré kurang luwih 5–25 m.[2]

Mahoni duwé oyot tunggang, lan wit kang bunder, akèh pangé lan ana pulut ing wité.[2] Godhongé kalebu godhong majemuk kang dhapuré sirip genep lan bulat telur.[2] Godhong mahoni pucuké lincip, pinggiré rata lan balung godhongé nyirip dawana 3–15 cm.[2] Godhong mahoni kang isih enom wernané abang nanging sawisé tuwa wernané ijo.[2] Kembangé kalebu kembang majemuk kang thukul saka ketiak daun.[2] Ibu tangkai kembang dhapuré silindris lan wernané coklat enom.[2] Kelopak kembang dhapuré kaya sendok lan wernané ijo.[2]

Makutha kembang dhapuré silindris, kanthi rua kuning rada coklat, lan duwé limang lekukan.[2] Wijiné pipih utawa gépeng lan wernané ireng utawa coklat.[2] Mahoni ngembang sawisé umuré ganep pitung taun.[2] Woh mahoni dhapuré kotak utawa bulat telur berlekuk lima lan awerna coklat.[2] Mahoni kalebu tuwuhan kang dimanfaatké kayuné kena kanggo perabot, ukiran lan nggawé omah.[2] Mahoni bisa ditengkaraké saka wijiné.[2]

Dasa nama besut

Mahagoni, maoni, moni.[2]

Nandur besut

Mahoni kalebu tuwuhan kang kayuné atos, ing basa Indonésia diarani tanaman keras.[3] Mahoni kalebu tanaman keras kang produktif kang duwé poténsi lan nguntungaké. Kang dadi daya tarik kanggo mbudidayakaké mahoni ya iku regané bibit murah, yèn wis ditandur ora angél anggoné ngopéni, lan sawisé thukul kayuné bisa didol kanthi rega kang larang saben kubik.[3]

Mahoni kalebu wit kang bandél tegesé ora mbutuhaké land clearing, mung ditandur banjur bisa urip lan thukul ngrembaka.[3] Mahoni gampang anggoné nandur amarga ora ana prédator kang bisa ngrusak, mahoni uga ora mbutuhaké pupuk kang akèh lan warna-warna.[3] Wit mahoni iki duwé sipat akomodatif karo wit liyané nganti taun kaping telu.[3] Yèn umuré wis 11 taun mahoni wis bisa dipanén kanthi asil 3 méter kubik kayu saben wit.[3]

Mahoni bisa ditandur saben wong utawa kanthi kelompok ing lembaga utawa komunitas.[3]

Program Growth Recycle Effort for Environment (GREEN) tuladhané, program kang dianakaké Politéknik Negeri Jakarta (PNJ) ing Dhépok, Jawa Barat nandur wit mahoni kang cacahé 1000 wit.[4] Kagiyatan iki ancasé kanggo ngajak para génerasi mudha kanggo njaga lingkungan lumantar program penghijauan utawa kang lumrahé diarani réboisasi.[4]

Khasiat besut

Mahoni bisa kanggo tamba lelara blegudreg utawa hiperténsi, ngundhakaké nepsu mangan, tamba demam, kencing manis utawa Diabétes méllitus, masuk angin, ekzema, rematik.[2] Mahoni uga ngandhut zat kimia kang diarani Saponin lan flavonoida.[2] Wiji mahoni uga bisa kanggo tamba gatel-gatel ing kulit.[2]

Wit mahoni dikenal kanggo bahan mebel lan furniture lan kanggo ngademaké dalan ing kutha gedhé.[5] Lumrahé woh mahoni dijarké tiba ing dalan-dalan.[5] Ing Malaysia, woh mahoni utawa kang diarani sky fruit bisa digawé vitamin lan obat-obatan alami.[5] Diarani sky fruit amarga wohe ngadeg madhep ing langit.[5] Kang nemu mahoni kanggo obat lan vitamin ya iku Dhoktor Larry Brookes, ahli bio kimia ing taun 1990-an.[5] Woh mahoni ngandhut Flavonolds lan Saponins kang bisa digawé ékstrak.[5] Flanovolds bisa nglancarak perédaran darah, ngurangi kolésterol, ngurangi lemak ing saluran darah, ngurangi rasa lara, lan aboh, uga bisa dadi antioksidan kang nyingkiraké radikal bébas.[5] Saponins bisa kanggo ncégah lelara sampar, ngurangi lemak, ningkatake kekebalan, ncegah pembekuan darah lan nigkataké gula ing darah lan njaga kaséhatan lan nglambataké pembekuan darah.[5]

Langka besut

Wit mahoni kalebu wit taunan kang bisa thukul nganti gedhé.[6] Mahoni kalebu tuwuhan kang akèh manfaaté.[6] Kajaba iku tuwuhan iki kalebu tuwuhan kang langka.[6] Ana uga mahoni kang duwé dhiaméter nganti 2, 5 mèter, kaya ta ing Gunung Ijen, Banyuwangi.[6] Wit mahoni kerep kena tebang alasan amarga kayune kang bisa didol nganti 30 yuta saben wit.[6] Saiki akèh panalitén kanggo neliti wit mahoni, amarga wit iki sang saya langka.[6] Wit kang apik bisa digawé indukan kanggo ngasilaké bibit kang apik.[6]

Rujukan besut

  1. DANIDA Factsheet: Swietenia mahagoni[pranala mati permanèn]
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x http://www.iptek.net.id Archived 2011-08-21 at the Wayback Machine.(dipunundhuh tanggal 10 Mèi 2011)
  3. a b c d e f g http://www.kendalkab.go.id/(dipunundhuh tanggal 11 Mèi 2011)
  4. a b http://berita.liputan6.com/(dipunundhuh tanggal 11 Mèi 2011)
  5. a b c d e f g h http://www.tempointeraktif.com/(dipunudhuh tanggal 10 Mèi 2011)
  6. a b c d e f g http://regional.kompas.com(dipunundhuh tanggal 10 Mèi 2011)