Kabupatèn Banyuwangi
Aksara Latin
|
Kabupatèn Banyuwangi iku kabupatèn ing Jawa Wétan, kutha Banyuwangi iku kutha krajan kabupatèné, kutha-kutha liyané:---, lan liya-liyané. Jembar wewengkon kabupatèn iki ± 5.782,50 km² utawa---hèktar. kabupatèn iki anané ing ujung wétan pulo Jawa.
Kabupaten Banyuwangi ꦑꦧꦸꦥꦠꦺꦤ꧀ꦧꦪꦸꦮꦔꦶ | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Pemerintah Kabupaten Banyuwangi | ||||||
Trankripsi Others | ||||||
• Lontara 5,6 | ᨅᨎᨘᨓᨂᨗ | |||||
• Jawa | ꦑꦧꦸꦥꦠꦺꦤ꧀ꦧꦪꦸꦮꦔꦶ | |||||
• Osing | Byanyuwangai | |||||
• Pegon/Jawi 3,4 | باڽوواڠي | |||||
Saka ndhuwur tekan ngisor kiwa: Gandrung Sewu, Pantai Plengkung di Banyuwangi bagian selatan, Pantai Boom Banyuwangi, Gunung Ijen | ||||||
| ||||||
Peparab: Kota Gandrung | ||||||
Sesanti: Satya Bhakti Praja Mukti (Malayu: Setia berbakti untuk masyarakat makmur) | ||||||
Lokasi Banyuwangi di Negeri Jawa Timur | ||||||
Lokasi Banyuwangi di Indonesia | ||||||
Koordhinat: 8°10′8″S 113°42′8″E / 8.16889°S 113.70222°E | ||||||
Negara | Indonésia | |||||
Negeri | Jawa Timur | |||||
Kawangun | 18 Desember 1877 | |||||
Dinaiktaraf sebagai Kabupaten | 1950 | |||||
Pamaréntahan | ||||||
• Jinis | Kabupaten | |||||
• Bupati | Ipuk Fiestiandani | |||||
• Wakil Bupati | Sugirah | |||||
Laladan | ||||||
• Gunggung | 5.782,50 km2 (223,260 sq mi) | |||||
Élepasi | 5 m (16 ft) | |||||
Cacah warga (2012) | ||||||
• Gunggung | 2,100,000 wong | |||||
Demonym(s) | Banyuwangen | |||||
Demografi | ||||||
• Kelompok etnik | Osing, Jawa, Madura, Bali, Melayu, Mandar, Bugis Muncar, Arab, Cina | |||||
• Agama | Islam (93.50%), Hindu (3.90%), Kristen (1.25%), Katolik (0.72 %), Budha (0.6%), Kejawen 0.03% [1] | |||||
Zona wektu | Bahagian Barat Indonesia (UTC+07:00) | |||||
Poskod | 684XX | |||||
Kod Panggilan | +62 333 | |||||
Geocode | ID-JW | |||||
Kodhe ISO 3166 | ID-BYW | |||||
Plat Kenderaan | P | |||||
Situs wèb | banyuwangikab |
Sajarah
besutPembentukan Kabupatèn Banyuwangi diwiwiti kanthi anané krajan Blambangan. Ing taun 1743 kabèh Jawa Wétan (kalebu Blambangan) dijupuk saka VOC. Nanging, pirang-pirang dékade mengko sawisé Inggris berhasil ngrebut Blambangan lan nyipta kantor perdagangan. Iki nyebabaké VOC njupuk alih wilayah Blambangan lan sakiwa tengené. Wilayah iki banjur dikenal kanthi jeneng Banyuwangi. Sajroné perjuangan kasebut, uga ana perang Puputan Bayu sing kalebu bagèan prosès kelairan Kabupatèn Banyuwangi.[2]
Géografi
besut7,43° – 8,46° Lintang Kidul dan 113,53° – 114,38° Bujur wétan
Papréntahan
besutKabupatèn Banyuwangi ketata saking 25 kacamatan,---kalurahan lan---désa. Kacamatan-Kacamatan ing kabupatèn iki yaiku:
Demografi
besutPopulasi Banyuwangi cukup beragam, suku Osing sing mayoritas. Nanging, ana uga suku Madura lan Jawa sing cukup gedhe, uga kelompok minoritas kayata suku Bali lan Bugis.
Suku Osing iku asli saka Kabupaten Banyuwangi lan biasane dianggep minangka sub-suku saka suku Jawa. Dheweke nggunakake basa Osing sing dikenal minangka salah sawijining basa Jawa paling tuwa. Kesenian asli Banyuwangi antara lain kuntulan, gandrung, jaranan, barong, janger lan seblang. Basa lan kabudayan suku Osing minangka warisan basa lan budaya Blambangan, ora kena pengaruh basa lan budaya Bali, kaya sing dikira saperangan masyarakat.
Transportasi
besutIbu kota Kabupaten Banyuwangi 239 kilometer sisih wetan Surabaya. Kutha Banyuwangi minangka ujung paling wetan saka Jalur Pantura, uga titik sepur paling wetan ing pulo Jawa.
Saka Surabaya, Kabupaten Banyuwangi bisa ditempuh liwat rong dalan, yaiku Jalur Lor lan Jalur Kidul. Jalur Lor minangka bagéan saka Jalur Pantura sing wiwit saka Daru Ujung Kulon nganti Pelabuhan Ketapang, dene Jalur Kidul minangka cabang saka Jalur Pantura saka Kabupaten Pasuruan liwat Kabupaten Lumajang lan Kabupaten Jember. Pelabuhan Ketapang dumunung ing sisih lor kutha Banyuwangi, lan nyambungake Jawa karo Bali liwat ferry. Kanggo transportasi udara, ana Bandara Banyuwangi sing nyambungake Banyuwangi karo kutha Denpasar, Bali, Surabaya, Jakarta lan Kuala Lumpur [3], Malaysia.
Pemerintahan
besutDaftar Bupati
besutNo | Bupati | Mulai menjabat | Akhir menjabat | Prd. | Wakil Bupati | Ket. | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Temenggung Wiroguno I
(alias Mas Alit) |
1773 | 1782 | 1 | ||||
2 | Temenggung Wiroguno II
(alias Mas Talib) |
1782 | 1818 | 2 | ||||
3 | Temenggung Surenggrono | 1818 | 1832 | 3 | ||||
4 | RT. Wiryo Adi Danuningrat | 1832 | 1867 | 4 | ||||
5 | RT. Pringgokusumo | 1867 | 1881 | 5 | [ket. 1] | |||
6 | RT. Aryo Sugondo | 1881 | 1888 | 6 | [ket. 2] | |||
7 | RT. Astro Kusumo | 1888 | 1889 | 7 | ||||
8 | RT. Surenggono | 1889 | 1905 | 8 | ||||
9 | RT. Kusumonegoro | 1905 | 1910 | 9 | ||||
10 | RT. Notodiningrat | 1910 | 1920 | 10 | ||||
11 | R. Ahmad Noto Adi Suryo | 1920 | 1930 | 11 | ||||
12 | R. Murtajab | 1930 | 1935 | 12 | ||||
13 | R. Ahmad Prastika | 1935 | 1942 | 13 | ||||
14 | R. Oesman Soemodinoto | 1942 | 1947 | 14 | ||||
15 | R. Ahmad Kusumo Negoro | 1947 | 1949 | 15 | ||||
16 | R. Moch. Sachrawisetio Abiwinoto | 1949 | 1949 | 16 | ||||
17 | Sukarbi | 1949 | 1950 | 17 | ||||
(14) | R. Oesman Soemodinoto | 1950 | 1955 | 18 | ||||
18 | Soegito Noto Soegito | 1955 | 1965 | 19 | ||||
20 | ||||||||
19 | Soewarso Kanapi
S.H. |
1965 | 1966 | 21 | [ket. 3] | |||
20 | Letkol (Purn.)Djoko Supaat Slamet | 1966 | 1978 | 22 | ||||
21 | Soesilo Suharto, S.H | 1978 | 1983 | 23 | ||||
22 | S. Djoko Wasito | 1983 | 1988 | 24 | ||||
23 | Harwin Wasisto | 1988 | 1991 | 25 | ||||
24 | Kol Pol. (Purn) HT. Purnomo Sidik | 1991 | 2000 | 26 | ||||
27 | ||||||||
25 | Ir.Samsul Hadi | 2000 | 2005 | 28 | Abdul Kadir | |||
26 | Ratna Ani Lestari S.E., M.M | 2005 | 2010 | 29 | Yusuf Nur Iskandar | |||
27 | Abdullah Azwar Anas | 2010 | 2015 | 30 | Yusuf Widyatmoko | |||
* | Zarkasi
(Pejabat) |
22 Oktober 2015 | 17 Februari 2016 | |||||
(27) | Abdullah Azwar Anas | 17 Februari 2016 | 2020 | 31 | Yusuf Widyatmoko | |||
(28) | Ipuk Fiestiandani | 17 Februari 2021 | Petahana | 31 | Sugirah | [ket. 4] |
Dewan Perwakilan
besutPartai Politik | Jumlah Kursi dalam Periode | |
---|---|---|
2014-2019 | 2019-2024 | |
PKB | 10 | 9 |
Gerindra | 5 | 5 |
PDI Perjuangan | 10 | 12 |
Golkar | 7 | 5 |
NasDem | 2 | 5 |
PKS | 2 | 2 |
PPP | 4 | 4 |
PAN | 1 | 0 |
Hanura | 4 | 2 |
Demokrat | 5 | 6 |
Jumlah Anggota | 50 | 50 |
Jumlah Partai | 10 | 9 |
Pariwisata
besut- Kabupatèn Banyuwangi duwé akèh papan wisata kayata:[6][7][8]
- Kawah Ijen
- Pantai Boom
- Pantai Plengkung
- Pantai Rajegwesi
- Pulo Abang
- Watu Dodol
- Teluk Ijo
- Teluk Biru
- Pantai Lampon
- Pantai Blimbingsari
- Pantai Wedi Ireng
- Pantai Sukomade
- Pantai Bangsring
- Pantai cemara
- Rawa Bayu
- Rawa rembulan
- Omah wit
- Omah Ngambang
- Waduk Sidodadi
- Waduk Bajulmati
- Pulo Tabuhan
- Air Terjun Lider
- Air Terjun Wonorejo (Tirto Kemanten)
- Air Terjun Jagir Kab
- Air Terjun Antogan
- Air Terjun Selendangarum
- Wisata Osing
- Wisata Rafting Sungai Badeng
- Taman Blambangan
- Taman Sritanjung
- Taman Tirtawangi
- Alam Indah Lestari
- Mira Fantasi
- Taman Komando
- Taman Nasional Alas Purwo
- Taman Nasional Meru Betiri
- Taman Nasional Baluran
- Savanna Sadengan
- Job Park
- Tur Sejarah Asrama Inggris
Warisan budaya
besut- Situs Umpak Songo
- Situs Siti Inggil
- Klenteng Ho Tong Bio
Masakan Banyuwangi
besutMasakan
besutKabupaten Banyuwangi nduweni macem-macem panganan khas Banyuwangi, kalebu:
- Sego tempong
- Sego cawuk
- Pindang Srani
- Sego Gecok
- Sego Golong
- Sate Kalak
- Pecel Pitik
- Sambel Lucu
- Jangan Kelor
- Jangan Kesrut
- Jangan Pakis
- Jangan Lobok
- Jangan Lompong
- Jangan Bobohan
- Jangan Jawar
- Jangan Leroban
- Jangan Pol
- Jangan Klenthang
- Jangan Bung
- Pelasan Oling
- Pelasan Uceng
- Peceg Lele
- Uyah Asem Pitik
- Kupat Lodoh
- Pindang koyong
- Bothok Simbukan
- Bothok Tawon
- Ayam Pedas Genteng
- Rujak Letog
- Sambel Pedho
- Sambel Pindang
- Sambel Pete
- Oseng-oseng Pare
- Bindol Pakem
- Tahu Petis
- Wiyongkong
- Rujak soto
- Pecel Thotol
- Lak-lak
Jajanan tradisional
besutKabupaten Banyuwangi nduweni macem-macem jajanan khas pasar Banyuwangi, antarane:
- Bagiak
- Sale Pisang Barlin
- Kelemben
- Satuh
- Manisan Cerme
- Manisan Pala Kering
- Manisan Tomat
- Manisan Kolang-kaling
- Ladrang
- Kacang Tanah Open Asin
- Dodol Salak
- Sale Pisang Anggur
- Loro Kencono
- Karang Emas
- Kolak Gepuk
- Widaran
- Wiroko
- Petulo
- Ketan Kirip
- Onde – Onde
- Tahu Walek
Ombenan
besutKabupaten Banyuwangi nduweni macem-macem ombenan khas Banyuwangi, antara liya:
- Secang
- Selasih
- Ronde
- Angsle
- Caok
- Setup Semarang
- Kolak Duren
- Kopi Luak
- Kopi Lanang
- Kopi Kemiren
- Es Gedang Ijo
- Es Temu lawak
Kabupaten Banyuwangi nduweni macem-macem oleh-oleh khas Banyuwangi, antara liya:
- Awug (Iwel-iwel)
- Pirates
- Serabi Solo
- Omong kosong
- Jenang Kudus
- Jenang Bedil
- Makna jeneng pisanan Mutioro
- Jenang Selo
- Bodho
- Apem Takir
- Lak-lak
- Preseden
- Ayo
- wadon
- Setelan polo
Kabudayan
besutKajawi minangka papan persimpangan saking Jawa tumuju Bali, Kabupaten Banyuwangi ugi dados papan patemon maneka warni kabudayan saking maneka daerah. Kabudayan masyarakat Banyuwangi diwarnai dening budaya Jawa, Bali, Madura, Melayu, lan Eropa kang pungkasane dadi kabudayan lokal kang durung nate ditemokake ing dhaerah apa wae ing pulo Jawa. ing Banyuwangi
Bathik
besutBathik sing diarani jati diri Bangsa Indonesia ora bisa dipungkiri. Wontenipun satemene minangka perangan saking pagesangan masarakat Indonesia mliginipun tiyang Jawi. Motif-motif kasebut diilhami ora adoh saka urip saben dina. Semono uga karo banyuwangi, ana sawetara motif sing misuwur, yaiku
- Gajah oling
- Paras Gempal
- Sekar Jagad
- Kangkung Setingkes
- Mata Ayam
Batik jinis iki minangka perangan saka Motif Batik Istimewa Banyuwangi sing isih urip lan ngrembaka ing kalangan masyarakat lokal.
Kesenian tradhisional
Kesenian tradisional khas Banyuwangi meliputi:
Kesenian iki kalebu kesenian khas Banyuwangi sing isih urip lan ngrembaka ing kalangan masyarakat setempat.
Lagu Daerah
besut- Umbul-Umbul Blambangan
- Ugo-Ugo
- Banyuwangi Ijo Royo-Royo
- Seblang Lukinto
Musik khas Banyuwangi
besutGamelan Banyuwangi kang mligi digunakake ing beksan Gandrung iki nduweni ciri khas dhewe-dhewe, anane biola loro, salah sijine didadekake pangripta tembang. Miturut sejarah, wong Eropa weruh pagelaran Gandrung sing diiringi suling watara abad 19 lan nyoba nylarasake karo biola sing digawa. Irama sing diasilake biola nyentuh atine para penonton lan wiwit iku biola wiwit ngganti suling amarga bisa ngasilake nada dhuwur sing ora bisa diasilake dening suling.
Alat musik tradisional sing digunakake kanggo gamelan Banyuwangi yaiku:
- Kluncing, yaiku piranti musik segi telu sing digawe saka kawat wesi kandel, lan muni nganggo alat perkusi sing digawe saka bahan sing padha.
- Kendhang sing meh padha karo kendhang sing digunakake ing gamelan Sunda lan Bali. Biasane cacahe siji utawa loro, fungsine khendhang minangka pemimpin musik.
- Kethuk saka wesi cacahe loro lan digawe maneka ukuran, miturut pangaturan. "Kethuk estri" (feminin) sing gedhe, lan ing gamelan Jawa diarani Slendro, dene "kethuk jaler" (maskulin) diatur siji nada luwih dhuwur. Fungsi kethuk ing kene ora mung minangka penguat utawa panyengkuyung irama kaya ing gamelan Jawa, nanging uga digabungake karo kluncing kanggo nututi irama gendhing.
- Kempul ing gamelan Banyuwangi (mligi Gandrung) mung dumadi saka piranti gong wesi sing kadhangkala diselingi "saron bali" lan angklung.
Saliyane gamelan kanggo beksan Gandrung, gamelan kang digunakake kanggo pagelaran Angklung Caruk iki rada beda karo gamelan Gandrung amarga saka angklung pring kang dilaras, miturut nada. Kanggo gamelan ronda, kabeh piranti musik digawe saka pring, dene kanggo pagelaran Janger digunakake gamelan Bali lan Rengganis, gamelan Jawa komplit. Mliginipun kesenian Hadrah Kunthulan ngginakaken rebana, beduk, kendhang, biola lan kadang bonang (disebut “reong” ing gamelan Bali).
Modernisasi uga ora bisa dihindari ing seni karawitan Banyuwangi, kanthi muncule maneka warna variasi musik kang arupa tetandhingan tradhisional lan modern, kayata Kunthulan Ciptaan, Gandrung Ciptaan, Kendhang Kempul Ciptaan lan Janger Campursari. Pertandhingan kasebut nggabungake unsur elektronik ing musik lan dadi seni populer ing masyarakat. Nanging, sawetara ahli budaya kuwatir yen kesenian kasebut bakal mengaruhi seni klasik sing wis atusan taun ngrembaka.
Referensi
besut- ↑ "Kabupaten Banyuwangi Dalam Angka 2016" Archived 2017-08-07 at the Wayback Machine., diakses 07 Agustus 2017
- ↑ "Profil". banyuwangikab.go.id. 2021-10-12. Dibukak ing 2021-10-12.
- ↑ [1]
- ↑ Sejarah PKI Di Banyuwangi dan Pembantaian Cemethuk 18 Oktober 1965
- ↑ (Forum Pembaca KOMPAS) Pembunuhan Massal pada 1965-1967 di Surabaya, Malang, dan Pasuruan
- ↑ "salinan arkib". Diarsip saka sing asli ing 2015-11-21. Dibukak ing 2021-01-28.
- ↑ "salinan arkib". Diarsip saka sing asli ing 2015-11-21. Dibukak ing 2021-01-28.
- ↑ "salinan arkib". Diarsip saka sing asli ing 2016-10-26. Dibukak ing 2021-01-28.
- ↑ Keturunan Tawangalun dari Blambangan terakhir yang memegang jabatan bupati
- ↑ Bupati yang berasal dari Praja Mangkunegaran
- ↑ Diduga terlibat PKI[4][5]
- ↑ Bupati Banyuwangi terpilih
Deleng uga
besutPranala njaba
besut- Situs Web Resmi Archived 2007-04-03 at the Wayback Machine.
Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |