Jayadrata
Wonten salebeting wiracarita Mahabharata, Jayadrata (Sanskerta: जयद्रथ; Jayadratha) inggih punika raja wonten ing Karajan Sindhu[1]. Wonten ing versi Sala, Jayadrata asring dipunsebat Arya Jayadrata, ingkang gadhah asma asli Arya Tirtanata utawi Bambang Sagara[2]. Piyambakipun gadhah garwa, ingkang asma Dursala[1]. Dursala punika rayinipun bala Korawa[1]. Manawi wonten cariyos sanès, Jayadrata punika putra Begawan Sapwaniwijawastra saking nagari Banakeling[2][3]. Ugi wonten kang nyebataken Jayadrata ugi aran Sindureja putrane Begawan Sempani.[4]
Riwayat
besutMiyosipun Jayadrata
besutJayadrata utawi Raden Jayadrata inggih punika putra Begawan Sapwaniwijawastra saking nagari Banakeling[2][3]. Miyosipun Jayadrata punika awujud saking buntelan bayi Raden Bratasena. Anggenipun miyos, Raden Bratasena mblebet wonten salebeting buntelan. Saksmpunipun Raden Bratasena miyos saking buntelan, Déwa mbucal buntelan punika. Buntelanipun dhawah wonten ing nagari Banakeling. Lajeng buntelan punika pinanggih déning Begawan Sapwani, dipunbekta kondur. Buntelan punika dipunpuja-puja, lajeng malih dados putra jaler, dipunnamani Jayadrata ugi asring dipunsebat Ksatriya Banakeling[3].
Diwasa
besutSaksampunipun diwasa, Jayadrata gadhah pepenginan. Panjenenganipun kepéngin bekti dhumateng raja. Saking piwelingipun Sapwani supados Jayadrata ngabdi dhumateng Raden Bratasena kemawon. Raden Bratasena punika Pandhawa ingkang nomer kalih, dipunterangaken ugi manawi Raden Bratasena minangka saduluripun [3].
Wonten salebeting “lelampahan” tumuju panggènan Bratasena, Jayadrata pepanggihan kaliyan Patih Sakuni. Patih Sakuni “mbujuk” / ngiri-iri supados Jayadrata ngabdi dhumateng raja Astina kemawon. Astina punika karajan ingkang ageng ugi sugih bandha. Patih SakuniAnjanjeni manawi Jayadrata ngabdi dhumateng raja Astina, panjenenganipun badhé dpiun angkat dados penggawa ageng ingkang misuwur. Jayadrata ugi badhé dipunparingi Dewi Dursilawati, rayinipun Prabu Suyudana. “bujukan” Sakuni punika minangka tipu muslihat, amargi panjenenganipun ngraos manawi Jayadrata saged dados panglima Astina kanggé nglawan Pandhawa [3].
Sedaya “rancangan” Sakuni kadadosan. Jayadrata dados penggawa ageng, nggarwa rayinipun Suyudana, Dewi Dursilawati. Jayadrata ugi dipunparingi kuwasa ageng, ingkang dipunsebat ksatriya ageng. Pramila makaten, Karajan Astina pikantuk pahlawan kanggé dipunwakilaken wonten perang Baratayuda. Raden Jayadrata punika meh sami kaliyan Raden Werkudara lan Raden Gathotkaca. Mirsani “roman mukanya” saha asal-usulipun, Jayadrata manawi dipun”tinjau” saking kebatinanipun, sajatosipun langkung caket kaliyan Pandhawa [3].
Anugraha Siwa
besutJayadrata punika priyangga ingkang gadhah penggalih badhé mejahi Abimanyu-putranipun Arjuna. Wonten ing wekdal punika, Jayadrata nyegat para ksatriya Pandhawa amargi para ksatriya Pandhawa badhé nylametaken Abimanyu. Awit Abimanyu séda, Arjuna ngudi badhé mejahi Jayadrata. Kados déné wonten salebeting cariyos Bharatayuddha dinten kaping sekawan welas, Jayadrata séda déning Arjuna.[5]
Arjuna mburu Jayadrata amargi garwanipun, Dewi Dropadi dipunculikani. Jayadrata katangkep. Piyambakipun badhé dipunpejahi Arjuna, nanging Yudhistira nylametaken Jayadrata lajeng dipundadosaken batur tukon. Salajengipun Bima nyukur rikamanipun Jayadrata, saéngga piyambakipun buthak / gundhul. Amargi Jayadrata serik, piyambakipun tapa ngadhep Sang Siwa. Piyambakipun nyuwun kakiyatan supados saged mejahi Pandhawa, Sang Siwa ngendika bilih punika mustail. Nanging Siwa maringi anugraha dhumateng Jayadrata supados saged mejahi sadaya Pandhawa wonten ing dinten sapisanan– kajawi Arjuna. Pramila Arjuna saged mejahi Jayadrata.[5]
Perang Wonten Ing Kuruksetra
besutRaja Sindhu-Jayadrata mihak Duryodana wonten salebeting perang Kurusetra. Dinten ingkang kaping tigawelas, Jayadrata ngginakaken kakiyatanipun kanggé nyegat Pandhawa, sapunika caket kaliyan barisanipun Cakrawyuha ingkang sisah dipunlebeti. Sawetara Abimanyu – putra Arjuna wonten salebeting barisan saha tarung piyambakan. Piyambakipun sampun kepèpèt dipunkepung para Korawa. Wonten ing wekdal punika para ksatriya Pandhawa ingkang badhé nylametaken Abimanyu, Jayadrata nyegat. Wonten wekdal kepèpèt saha sampun kasisahan, Abimanyu dipunpejahi kanthi cara curang[5].
Arjuna kagèt lajeng semaput sasampunipun mireng bilih Abimanyu sèda. Para ksatriya Pandhawa mbabaraken kados pundi kahananipun perang, bilih Abimanyu dipunkurung wonten salebeting barisan Cakrawyuha, lajeng dipunpejahi sesarengan déning para Korawa. Sawetara Pandhawa badhé biyantu Abimanyu, nanging dipuncegat Jayadrata. Saksampunipun dipunbabaraken para Pandhawa, Arjuna apunagi bilih piyambakipun badhé pati obong manawi boten saged mejahi Jayadrata wonten ing dinten kaping sekawan welas[5].
Pranala njawi
besut- ↑ a b c [1] Archived 2015-03-21 at the Wayback Machine.(Dipun undhuh tanggal 24 November 2012)
- ↑ a b c [2] Archived 2013-03-31 at the Wayback Machine. (Dipun undhuh tanggal 24 November 2012)
- ↑ a b c d e f R, Wiwien Widyawati.-. Ensiklopedi Wayang.-: Pura Pustaka. (hlm 332-333)
- ↑ Kartapradja. BRATAJOEDA - 1937 (ing basa Jawa).
- ↑ a b c d [3](Dipunundhuh tanggal 24 September 2012)
| Wiracarita Mahabharata déning Krishna Dwaipayana Wyasa | |
|---|---|
| Para paraga | |
| Dinasti Kuru | Paraga liya |
| Santanu | Gangga | Bisma | Satyawati | Citrānggada | Wicitrawirya | Ambika | Ambalika | Widura | Dretarastra | Gandari | Sangkuni | Subadra | Pandu | Kunti | Madri | Yudistira | Bima | Arjuna | Nakula | Sahadewa | Duryodana | Dursasana | Yuyutsu | Dursala | Drupadi | Hidimbi | Gatotkaca | Ahilawati | Utara | Ulupi | Citrānggadā | Amba | Barbarika | Babruwahana | Irawan | Abimanyu | Parikesit | Wiratha | Kicaka | Krepa | Drona | Aswatama | Ekalawya | Kertawarma | Jarasanda | Satyaki | Mayasura | Durwasa | Sanjaya | Janamejaya | Resi Byasa | Karna | Jayadrata | Kresna | Baladewa | Drupada | Hidimba | Drestadyumna | Burisrawa | Salya | Adirata | Srikandi | Radha |
| Topik kagandhèng | |
| Pandawa | Korawa | Hastinapura | Indraprastha | Krajan ing Mahabharata | Perang ing Kurukshetra | Bhagawad Gita | Krajan Kuru | Silsilah Pandawa lan Korawa | |